Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και απορίες όταν δήλωσε ότι σκοπεύει να επαναλειτουργήσει το Αλκατράζ.
Η διαβόητη ομοσπονδιακή φυλακή σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι το νησί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά για τη κράτηση «επικίνδυνων εγκληματιών», ενώ το αποκαλεί «σύμβολο του νόμου και της τάξης» στην Αμερική. Όμως, είναι ένα τέτοιο σχέδιο εφικτό ή πρόκειται για μια ακόμη εντυπωσιακή εξαγγελία χωρίς ρεαλιστική βάση;
Η διαβόητη φυλακή που θέλει να ξανανοίξει ο Τραμπ
Το Αλκατράζ βρίσκεται σε ένα μικρό νησί περίπου 2 χιλιόμετρα από τις ακτές του Σαν Φρανσίσκο, σημειώνει το BBC. Αρχικά χτίστηκε ως στρατιωτικό φρούριο και αργότερα λειτούργησε ως στρατιωτική φυλακή. Το 1934 μετατράπηκε σε ομοσπονδιακή φυλακή υψίστης ασφαλείας. Στεγάζοντας διαβόητους κρατούμενους όπως ο Αλ Καπόνε, το Αλκατράζ απέκτησε φήμη για την αυστηρότητά του και την αδυναμία απόδρασης λόγω των παγωμένων νερών και των ισχυρών ρευμάτων του κόλπου.
Η φυλακή έκλεισε επίσημα το 1963, λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας. Σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Γραφείο Φυλακών, το κόστος ανά κρατούμενο στο Αλκατράζ ήταν σχεδόν τριπλάσιο από αυτό σε άλλες φυλακές. Σήμερα, το νησί και τα ερειπωμένα του κτήρια αποτελούν τμήμα του Εθνικού Πάρκου και δέχονται πάνω από 1,4 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως.
Η πρόταση του Τραμπ, που διατυπώθηκε σε ανάρτησή του στο Truth Social και επαναλήφθηκε σε συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο, παρουσιάζει το Αλκατράζ ως έναν «ισχυρό συμβολισμό» για την επιστροφή στη νομιμότητα. Ωστόσο, αν και χαρακτήρισε την ιδέα «ενδιαφέρουσα», παραδέχθηκε ότι το συγκρότημα είναι σήμερα ένα «μεγάλο σαράβαλο» που «σκουριάζει και σαπίζει».
Ο πρώην διευθυντής του Ομοσπονδιακού Γραφείου Φυλακών (ΒΟP), Χιου Χούρβιτς, ήταν σαφής: «Για να είμαι ειλικρινής, νόμιζα ότι ήταν αστείο». Τόνισε ότι τα κτήρια κυριολεκτικά καταρρέουν, δεν υπάρχει σύστημα παρακολούθησης ή περίφραξη, και ότι η πλήρης ανακαίνιση ή ανοικοδόμηση θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρή. «Δεν μπορείς να λειτουργήσεις φυλακή έτσι», σημείωσε.
Η ιστορικός και συγγραφέας Τζολίν Μπάμπιακ, που έζησε στο νησί κατά την παιδική της ηλικία, έθεσε πιο πρακτικά ζητήματα: «Νερό και λύματα. Παλιά όλα πετάγονταν στον κόλπο. Σήμερα, όλα πρέπει να μεταφέρονται με βάρκα. Είναι τελείως ανεφάρμοστο».
Τι κρύβεται πίσω από τις δηλώσεις
Το υπουργείο Δικαιοσύνης αρχικά φάνηκε να υποστηρίζει την πρόταση, δηλώνοντας ότι το BOP προχωρά διαδικασίες για την «ανοικοδόμηση του Αλκατράζ». Παρ’ όλα αυτά, καμία επίσημη διαδικασία ή επένδυση δεν έχει ξεκινήσει. Ο επικεφαλής της ασφάλειας των συνόρων στις ΗΠΑ, εκλεκτός του, Τομ Χόμαν, ανέφερε πως το Αλκατράζ «θα μπορούσε να είναι μια επιλογή για απειλές εθνικής ασφάλειας», αλλά δεν παρουσίασε συγκεκριμένο πλάνο.
Πέρα από το κόστος και τα τεχνικά εμπόδια, υπάρχει και το πολιτισμικό ζήτημα. Το Αλκατράζ είναι πλέον ιστορικός τόπος, με τεράστια τουριστική και συμβολική αξία. Η Κριστίν Λένερτζ, διευθύνουσα σύμβουλος του Golden Gate National Parks Conservancy, δήλωσε ότι το νησί «προκαλεί τους επισκέπτες να αναστοχαστούν την ιστορία και το παρόν». Μια τέτοια μετατροπή θα προκαλούσε πιθανόν αντιδράσεις από ιστορικούς και τοπικές κοινωνίες.
Επιπλέον, οι συγκρίσεις με παλαιότερες απόπειρες επαναλειτουργίας του είναι ενδεικτικές. Το 1981, η κυβέρνηση Ρίγκαν είχε εξετάσει το Αλκατράζ ως χώρο φιλοξενίας προσφύγων από την Κούβα, αλλά η ιδέα εγκαταλείφθηκε λόγω της κακής κατάστασης των εγκαταστάσεων και της πολιτικής αντίστασης.
Ο ιστορικός Τζον Μαρτίνι, πρώην δασοφύλακας στο νησί, ήταν κατηγορηματικός: .«Θα χρειαζόταν πλήρης υποδομή για νερό, ηλεκτρικό, αποχέτευση, τίποτα από αυτά δεν λειτουργεί».
Εν τέλει, ενώ η ιδέα του Τραμπ εντυπωσιάζει και επαναφέρει το Αλκατράζ στο δημόσιο διάλογο, οι ειδικοί συμφωνούν: η επιστροφή του ως ενεργή φυλακή δεν είναι ρεαλιστική. Αντιθέτως, ίσως πρόκειται περισσότερο για έναν ακόμα συμβολισμό σε μια ρητορική υπέρ της «νόμου και τάξης», παρά για ένα εφαρμόσιμο σχέδιο.
Φωτογραφίες AP
