Η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο ετοιμάζονται για μια από τις πιο κρίσιμες διπλωματικές συναντήσεις των τελευταίων ετών, κρατώντας τις τύχες της παγκόσμιας οικονομίας στα χέρια τους.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ θα βρεθούν την Πέμπτη στη Νότια Κορέα, στο περιθώριο της συνόδου των διευθυνόντων συμβούλων της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC), σε μια προσπάθεια να επιλύσουν τη βαθιά και πολυεπίπεδη εμπορική τους αντιπαράθεση, κρατώντας στα χέρια τους εν πολλοίς τις τύχες του κόσμου όντας οι δύο υπερδυνάμεις σε επίπεδο οικονομίας, και στρατιωτικά μαζί με την Ρωσία.
Η συνάντηση, η πρώτη δια ζώσης των δύο ηγετών μετά από έξι χρόνια, θα διεξαχθεί σε κλίμα έντασης αλλά και με μικρές ενδείξεις προόδου, σύμφωνα με την ανάλυση του CNN.
Ένα ραντεβού με φόντο την αβεβαιότητα
Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη βρίσκονται σε ένα σημείο καμπής. Παρά τις αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις και τα προσωρινά «παράθυρα εκεχειρίας», η κλιμάκωση των εμπορικών μέτρων συνεχίζεται. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν πρόσφατα νέα δασμολογικά μέτρα 100% σε κινεζικά προϊόντα από την 1η Νοεμβρίου, απαντώντας στην απόφαση του Πεκίνου να περιορίσει περαιτέρω τις εξαγωγές σπάνιων γαιών -πρώτων υλών κρίσιμων για την τεχνολογία αιχμής. Από την άλλη πλευρά, η Κίνα θεωρεί ότι οι ΗΠΑ έχουν εξαπολύσει έναν συντονισμένο «οικονομικό πόλεμο ανάσχεσης» με στόχο να περιορίσουν την τεχνολογική και βιομηχανική της άνοδο.
Η προθεσμία της 10ης Νοεμβρίου για μια νέα εμπορική ανακωχή πλησιάζει επικίνδυνα. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε αμοιβαίους δασμούς θα ενεργοποιηθούν εκ νέου, με κίνδυνο να προκαλέσουν σοβαρούς τριγμούς στις διεθνείς αγορές. Όπως σημειώνουν αναλυτές, η σύνοδος της Πέμπτης θα είναι καθοριστική για το εάν η σχέση ΗΠΑ-Κίνας θα κινηθεί προς αποκλιμάκωση ή σε μια νέα, πιο ανοιχτή αντιπαράθεση.
Η αμερικανική ατζέντα -Από τη φαιντανύλη έως τη Μόσχα
Για τον Ντόναλντ Τραμπ, η συνάντηση έχει σαφείς πολιτικές και οικονομικές προτεραιότητες. Στο επίκεντρο βρίσκεται η καταπολέμηση της φαιντανύλης, της συνθετικής ναρκωτικής ουσίας που ευθύνεται για δεκάδες χιλιάδες θανάτους στις ΗΠΑ. Ο Τραμπ κατηγορεί την Κίνα ότι δεν έχει κάνει αρκετά για να εμποδίσει τη ροή των πρόδρομων χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του ναρκωτικού. Ο Λευκός Οίκος φέρεται διατεθειμένος να μειώσει μέρος των νέων δασμών εάν υπάρξει δεσμευτική συμφωνία από το Πεκίνο για αυστηρότερους ελέγχους.
Δεύτερος πυλώνας της αμερικανικής ατζέντας είναι οι σπάνιες γαίες. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις τεχνολογίας, άμυνας και ενέργειας έχουν πληγεί από τους περιορισμούς που επιβάλλει η Κίνα στις εξαγωγές αυτών των κρίσιμων μετάλλων. Ο Τραμπ θα πιέσει για σταδιακή άρση των περιορισμών, θεωρώντας το ζήτημα στρατηγικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια. Η Κίνα κυριαρχεί στην επεξεργασία σπάνιων γαιών, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 90% της παγκόσμιας επεξεργασμένης παραγωγής.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στη σόγια. Η Κίνα υπήρξε επί χρόνια ο μεγαλύτερος πελάτης των Αμερικανών αγροτών, όμως οι εισαγωγές έχουν σχεδόν μηδενιστεί από τον Μάιο. προκαλώντας την οργή των Αμερικανών αγροτών.
Τέλος, ο Τραμπ σκοπεύει να βάλει στο τραπέζι τη Ρωσία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Εκτιμά ότι ο Σι, ως στρατηγικός εταίρος του Πούτιν, μπορεί να διαδραματίσει ρόλο-κλειδί στην προσπάθεια τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία. Παράλληλα, ο Τραμπ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων δασμών σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, μια έμμεση πίεση προς το Πεκίνο να αναθεωρήσει τη στάση του.
Η κινεζική ατζέντα -Τεχνολογία, Ταϊβάν και «ανάσχεση»
Από την πλευρά του, ο Σι Τζινπίνγκ προσέρχεται στη σύνοδο με στόχο να πετύχει χαλάρωση των αμερικανικών τεχνολογικών περιορισμών. Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει αυστηρούς ελέγχους στις εξαγωγές μικροτσίπ τεχνητής νοημοσύνης, υπερυπολογιστών και προηγμένων ημιαγωγών προς την Κίνα, προκαλώντας ασφυξία στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας της χώρας. Ο Σι θα επιδιώξει να εξασφαλίσει «αναπνοή» για τις κινεζικές εταιρείες, πιθανόν με αντάλλαγμα παραχωρήσεις σε άλλους τομείς, όπως η αγροτική αγορά.
Το ζήτημα της Ταϊβάν αναμένεται επίσης να βρεθεί στο επίκεντρο. Η Κίνα εξακολουθεί να θεωρεί τη νησιωτική δημοκρατία αναπόσπαστο τμήμα της επικράτειάς της και ελπίζει ότι ο Τραμπ θα μετατοπίσει τη διαχρονική πολιτική των ΗΠΑ από «μη υποστήριξη» της ανεξαρτησίας σε ενεργή «αντίθεση» προς αυτήν. Ο Αμερικανός πρόεδρος, αν και έχει αποφύγει δημόσια δέσμευση, έχει στο παρελθόν εκφραστεί θετικά για μια πιο «ρεαλιστική» προσέγγιση στις σχέσεις με το Πεκίνο.
Πέραν αυτών, ο Σι θα επιδιώξει να τερματιστεί η πολιτική «ανάσχεσης» της Κίνας, όπως τη χαρακτηρίζει. Θέλει να δει χαλάρωση των αμερικανικών περιορισμών στις επενδύσεις κινεζικών εταιρειών στις ΗΠΑ και να μειωθεί η πίεση σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι τηλεπικοινωνίες και τα πράσινα προϊόντα.
Tι άλλο θα πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων
Καταλήγοντας, το CNN επισημαίνει ότι στο τραπέζι των συζητήσεων αναμένεται να βρεθούν και δευτερεύοντα, πλην όμως ευαίσθητα ζητήματα. Μεταξύ αυτών, οι λιμενικές χρεώσεις, καθώς το Πεκίνο έχει επανειλημμένα εκφράσει την αντίθεσή του από τότε που η Ουάσιγκτον άρχισε να χρεώνει τα κινεζικής κατασκευής πλοία για τον ελλιμενισμό τους σε αμερικανικά λιμάνια στις αρχές του μήνα. Σε αντίποινα, το Πεκίνο εισήγαγε παρόμοιες εισφορές στα αμερικανικά πλοία, αυξάνοντας την πίεση στο διεθνές εμπόριο.
Ένα άλλο θέμα είναι το TikTok, για το οποία οι δύο πλευρές σημείωσαν πρόοδο όσον αφορά την οριστικοποίηση μιας συμφωνίας όπου τα περιουσιακά στοιχεία στις ΗΠΑ πρέπει να πωληθούν σε Αμερικανούς αγοραστές, και μια τελική συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της συνάντησης.
Επιπλέον, ο Τραμπ πρότεινε να συζητηθεί ο έλεγχος των πυρηνικών όπλων, ενώ παράλληλα σκοπεύει να πιέσει τον Σι για την απελευθέρωση του φυλακισμένου Τζίμι Λάι, του μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης και ιδρυτή της έκπτωτης πλέον εφημερίδας Apple Daily, γνωστής για την κριτική της στην καταστολή των δημοκρατικών διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ, ο οποίος κρατείται από το 2020.