Η συμφωνία ΗΠΑ- Ουκρανίας για τα ορυκτά έρχεται να προσφέρει κάποιας μορφής διασφάλιση στο Κίεβο, που φοβόταν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα αποσύρει την υποστήριξή του στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία.
Η συμφωνία, που υπεγράφη παρά το θρίλερ της τελευταίας στιγμής, θα παράσχει στις ΗΠΑ προνομιακή πρόσβαση σε νέα επενδυτικά έργα για την ανάπτυξη των φυσικών πόρων της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του αλουμινίου, του γραφίτη, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Και σύμφωνα με αναλυτές και διεθνή ΜΜΕ θεωρείται κρίσιμη για την διατήρηση της ευμενούς διάθεσης του Τραμπ έναντι του Κιέβου καθώς πιέζει για τον τερματισμό του πολέμου, που εξαπέλυσε τον Φεβρουάριο του 2022 η Ρωσία.
«Αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί ξεκάθαρα στη Ρωσία ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι προσηλωμένη σε μια ειρηνευτική διαδικασία με επίκεντρο μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία μακροπρόθεσμα», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ. «Και για να είμαστε σαφείς, κανένα κράτος ή άτομο που χρηματοδότησε ή προμήθευσε τη ρωσική πολεμική μηχανή δεν θα επιτρέπεται να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».
Η υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο, σημείωσε σε ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δημιουργούμε το Ταμείο που θα προσελκύσει παγκόσμιες επενδύσεις στη χώρα μας».
Στην Ουάσιγκτον οι υπογραφές καθώς ο Τραμπ συμπλήρωνε τις πρώτες 100 μέρες της δεύτερης θητείας του
Η τελετή υπογραφή της συμφωνίας στην Ουάσιγκτον ήρθε να ολοκληρώσει μια δύσκολη δίμηνη διαπραγμάτευση απομακρύνοντας ΗΠΑ και Ουκρανία από το χείλος της ρήξης. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολόντιμιρ Ζελένσκι είχε επισκεφθεί τον Φεβρουάριο τον Λευκό Οίκο για να σφραγίσει το ντιλ για τους φυσικούς πόρους της χώρας του, αλλά έφυγε με άδεια χέρια μετά την επίθεση που δέχθηκε από τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του, Τζέι Ντι Βανς, μπροστά στις κάμερες στο Οβάλ Γραφείο.
Το deal επισφραγίστηκε καθώς ο Τραμπ συμπλήρωνε τις πρώτες 100 μέρες της δεύτερης θητείας του στο ύπατο αξίωμα των ΗΠΑ και βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο να παρουσιάσει κάποια απτά αποτελέσματα καθώς φθίνει η δημοτικότητά του, όπως δείχνουν οι σφυγμομετρήσεις, εν μέρει λόγω του φόβου που προκαλούν στους Αμερικανούς οι οικονομικές πολιτικές του, ενώ δεν έχει καταφέρει ακόμη να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του για τερματισμό των πολέμων στην Ουκρανία και τη Λωρίδα της Γάζας.
Τι προβλέπει η συμφωνία για τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας
Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, οι ΗΠΑ θα έχουν την πρώτη αξίωση επί των κερδών από την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας, τα οποία θα μεταφερθούν σε ένα ειδικό επενδυτικό ταμείο ανασυγκρότησης, το οποίο θα διαχειρίζονται από κοινού οι δύο χώρες.
Η συμφωνία αποσκοπεί εν μέρει στην αποζημίωση των ΗΠΑ για μελλοντική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Το ταμείο θα χρηματοδοτηθεί από το 50% των εσόδων από νέες άδειες σε έργα που σχετίζονται με κρίσιμα υλικά, πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Η ίδρυση του ταμείου επίσης δεν θα επηρεάσει την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η συμφωνία δεν περιλαμβάνει επίσης καμία αναφορά στον υπό ρωσική κατοχή ουκρανικό πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής Ζαπορίζια (ZNPP), ανέφερε η WP. Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προτείνει την ανάληψη του ελέγχου της εγκατάστασης από πλευράς των ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Ερωτηματικά για τη μελλοντική στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία
Πολλά ερωτήματα παραμένουν σχετικά με την έκταση της μελλοντικής υποστήριξης των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του εάν ο Τραμπ θα στείλει περισσότερα όπλα και πυρομαχικά, που χρειάζεται η Ουκρανία για να αποκρούσει τη ρωσική εισβολή.
Όπως αναφέρει η Washington Post, η οποία εξέτασε την τελευταία έκδοση της συμφωνίας, η συμφωνία δεν παρέχει συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, αλλά επιβεβαιώνει μια «μακροπρόθεσμη στρατηγική ευθυγράμμιση» μεταξύ των δύο χωρών και περιέχει δέσμευση για «υποστήριξη των ΗΠΑ προς την ασφάλεια, την ευημερία, την ανοικοδόμηση και την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στα παγκόσμια οικονομικά πλαίσια».
Μολαταύτα η Σβιριντένκο δήλωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το deal «επιβεβαιώνει τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής για την ασφάλεια, την ανάκαμψη και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».
Σύμφωνα με τον Τσάρλς Λίτσφιλντ του « Atlantic Council’s GeoEconomics Center» στην Ουάσιγκτον, το Κογκρέσο των ΗΠΑ είναι απίθανο να συναινέσει σε νέα οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία, πέραν εκείνης που έχει ήδη εγκριθεί, αλλά είναι κρίσιμο να συνεχίσουν οι ΗΠΑ να μοιράζονται πληροφορίες με την Ουκρανία για τις κινήσεις των ρωσικών δυνάμεων, κάτι που είχαν διακόψει προσωρινά όταν Κίεβο και Ουάσιγκτον απέτυχαν τον Φεβρουάριο να κλείσουν το deal για τα ορυκτά.
Ο Ουκρανός πρωθυπουργός Ντένις Σμίχαλ, δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον απέσυρε την αξίωσή της να προβλέπει η συμφωνία την αποπληρωμή δισεκατομμυρίων δολαρίων σε βοήθεια που έχει ήδη παρασχεθεί από τις ΗΠΑ στο Κίεβο από την έναρξη της ρωσικής εισβολής – μια επιτυχία για την ουκρανική πλευρά δεδομένου ότι ο Τραμπ είχε νωρίτερα απαιτήσει σπάνιες γαίες αξίας 500 δις. δολαρίων.
Και τώρα στο επίκεντρο οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου
Η προσοχή τώρα θα εστιαστεί στις διαπραγματεύσεις για μια ειρηνευτική συμφωνία που θα σημάνει το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στη Μόσχα, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να εξασφαλίσει τη συναίνεση του Κρεμλίνου για μια βιώσιμη εκεχειρία.
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου έχουν πει ότι εξαντλείται η υπομονή του Τραμπ με την αποτυχία μέχρι στιγμής Ουκρανίας και Ρωσίας να καταλήξουν σε ειρηνευτική συμφωνία, που ο ίδιος είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα υλοποιήσει από την πρώτη μέρα της επιστροφής του στον Λευκό Οίκο.
Ο Τραμπ έχει απειλήσει να εγκαταλείψει την προσπάθεια διαμεσολάβησης αν δεν σημειωθεί άμεσα πρόοδος στις διαβουλεύσεις για την κατάπαυση του πυρός, προκαλώντας ανησυχίες στους συμμάχους της Ουκρανίας αναφορικά με το σε πόσο βαθμό θα επιρρίψει στο Κίεβο την ευθύνη για την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων. Η συμφωνία για τα ορυκτά φαίνεται να εξασφαλίζει, τουλάχιστον προσώρας, για την Ουκρανία την ευμενή διάθεση του Τραμπ, σημειώνουν αναλυτές.
«Κάναμε μια συμφωνία όπου τα χρήματά μας είναι ασφαλή, όπου μπορούμε να αρχίσουμε τις εξορύξεις και να κάνουμε ό,τι πρέπει», δήλωσε ο Τραμπ σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στον Λευκό Οίκο νωρίτερα την Τετάρτη. «Είναι επίσης καλό γι' αυτούς επειδή θα υπάρχει αμερικανική παρουσία στο σημείο, και η αμερικανική παρουσία θα κρατήσει πολλούς “κακούς δράστες” έξω από τη χώρα ή σίγουρα έξω από την περιοχή όπου θα κάνουμε τις εξορύξεις.