Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) κατηγορεί σε έκθεσή του το συριακό καθεστώς για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυρίως για αυθαίρετες συλλήψεις και βασανιστήρια, προσφύγων που επέστρεψαν στη Συρία.
Σε έκθεσή της που βασίζεται σε συνεντεύξεις με 65 πρόσφυγες ή μέλη των οικογενειών τους που επέστρεψαν στη Συρία από το 2017 ως το 2021 από την Ιορδανία και τον Λίβανο η μη κυβερνητική οργάνωση αναφέρει ότι «η Συρία δεν είναι ασφαλής για όσους επιστρέφουν».
Από τους 65 πρόσφυγες οι 21 συνελήφθησαν ή κρατήθηκαν αυθαίρετα, ενώ 13 άλλοι βασανίστηκαν. Επίσης καταγγέλθηκαν τρεις περιπτώσεις απαγωγών καθώς και πέντε εξωδικαστικές εκτελέσεις, 17 αναγκαστικές εξαφανίσεις και μία περίπτωση σεξουαλικής βίας. Από τον Μάρτιο του 2011 όταν ξέσπασε ο πόλεμος στη Συρία έχουν χάσει τη ζωή τους σχεδόν 500.000 άνθρωποι, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο αριθμός των εσωτερικά εκτοπισμένων ανέρχεται σε περισσότερα από 6 εκατομμύρια και ο αριθμός των προσφύγων σε 5,5 εκατομμύρια, με βασικές χώρες υποδοχής τους να είναι ο Λίβανος, η Ιορδανία και η Τουρκία.
«Σπαρακτικές διηγήσεις προσφυγών για βασανιστήρια, αναγκαστικές εξαφανίσεις και κακοποιήσεις (…) καταδεικνύουν ξεκάθαρα ότι η Συρία δεν είναι ασφαλής για όσους επιστρέφουν», δήλωσε η Νάντια Χάρντμαν ερευνήτρια του HRW. Η ίδια αναφέρθηκε και σε άλλα εμπόδια για μια «βιώσιμη» επιστροφή των προσφύγων, ανάμεσά τους «παραβιάσεις του δικαιώματος στην ιδιοκτησία και οικονομικές δυσκολίες».
Σύμφωνα με το HRW, κάποιες χώρες ασκούν μεγάλες πιέσεις για να ωθήσουν τους πρόσφυγες να επιστρέψουν στη Συρία, επικαλούμενες «τη σχετική ηρεμία» που επικρατεί στη χώρα από τον Μάρτιο του 2020, καταγγέλλει ο ΟΗΕ, παρά το γεγονός ότι οι συγκρούσεις συνεχίζονται. Στον Λίβανο οι πρόσφυγες επίσης υπόκεινται σε απαγόρευση κυκλοφορίας, συλλήψεις και εξώσεις καθώς και σε περιορισμούς στις άδειες διαμονής τους, καταγγέλλει η ΜΚΟ.
«Καμία χώρα δεν θα πρέπει να αναγκάζει τους πρόσφυγες να επιστρέφουν στη Συρία για όσο διάστημα η συριακή κυβέρνηση διαπράττει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», τόνισε η Χάρντμαν. «Μία δεκαετία αργότερα οι πρόσφυγες που επιστρέφουν στη Συρία εξακολουθούν να διώκονται από την ίδια κυβέρνηση από την οποία έφυγαν», πρόσθεσε. «Κανείς δεν θα είναι ασφαλής στη Συρία, αν δεν εμποδίσουμε να τον μηχανισμό ασφαλείας να τρομοκρατεί τους ανθρώπους», δήλωσε ένας 38χρονος πρόσφυγας, ο οποίος επέστρεψε στην επαρχία Κουνέιτρα στη νότια Συρία από τον Λίβανο όπου είχε καταφύγει.