Σε απόλυτο θρίλερ εξελίσσεται η συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για την Ουκρανία και τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Αξιωματούχοι κάνουν λόγο για μία από τις πιο δύσκολες συνεδριάσεις που έχουν δει και η οποία αναμένεται να τραβήξει αρκετές ώρες ακόμη.
Ένας διπλωμάτης ανέφερε στο Politico πως οι συζητήσεις που διεξάγονται έχουν αρκετή ένταση...
Το Ουκρανικό άργησε να μπει στο τραπέζι των συζητήσεων, καθώς επιλύθηκαν πρώτα άλλα ζητήματα, ωστόσο το «αγκάθι» με το πώς θα γίνει η χρηματοδότηση και η άρνηση του Βελγίου να συναινέσει στο να δοθούν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία κρατάει τους ηγέτες στο τραπέζι.
Δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με γνώση των συζητήσεων, ανέφεραν ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες, μέχρι αργά απόψε, Πέμπτη, ή τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, να διαμορφωθούν οι βασικές παράμετροι μιας συμφωνίας, δείγμα πως οι συζητήσεις δεν θα είναι καθόλου εύκολες.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε το πρωί ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει από το κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αν δεν υπάρξει συμφωνία για τη χρηματοδότηση του Κιέβου, ενώ σε δραματικό ύφος ο Ντόναλντ Τουσκ είπε πως οι «27» πρέπει να αποφασίσουν αν θα πάνε σε «χρηματοδότηση σήμερα ή σε αίμα αύριο».
Το εναλλακτικό σχέδιο
Το επίμαχο σχέδιο προβλέπει τη χρήση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, συνολικού ύψους περίπου 210 δισ. ευρώ, ως εγγύηση για τη χορήγηση δανείου προς την Ουκρανία. Από αυτά, τα 185 δισ. ευρώ βρίσκονται στο βελγικό εκκαθαριστικό ίδρυμα Euroclear, γεγονός που καθιστά το Βέλγιο κομβικό παράγοντα στη διαπραγμάτευση, όμως ο πρωθυπουργός έχει εκφράσει τις ανησυχίες του για τις επιπτώσεις που θα έχει μια τέτοια κίνηση. Γι' αυτό και αναζητείται εναλλακτικό σχέδιο από τους ηγέτες.
Αυτό είναι, σύμφωνα με το Politico, η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους.
Η υιοθέτηση της επιλογής του κοινού χρέους απαιτεί ομοφωνία, κάτι που σημαίνει ότι ο Βίκτορ Όρμπαν, ή ο Ρόμπερτ Φίτσο, οι οποίοι έχουν απορρίψει την ιδέα της χρηματοδότησης της Ουκρανίας, θα μπορούσαν να ασκήσουν βέτο και να μπλοκάρουν ολόκληρη τη διαδικασία. Ωστόσο, ενδέχεται να βρεθεί ένας τρόπος παράκαμψης, με τις δύο χώρες να εξαιρούνται από το σχήμα.
Οι «27», για να κατευνάσουν τους φόβους του Βελγίου για ενδεχόμενα ρωσικά αντίποινα, εξετάζουν την ενίσχυση των πρόωρων ταμειακών αποθεμάτων έναντι του μεγάλου δανείου προς την Ουκρανία, το οποίο θα μπορούσε να εκταμιευθεί άμεσα.
Η αρχική πρόταση της Επιτροπής προέβλεπε ότι μέρος του ουκρανικού δανείου θα μπορούσε να εκταμιευθεί μόλις τα ταμειακά αποθέματα φτάσουν στο 50% του ποσού της πρώτης δόσης. Αυτό δεν κρίθηκε επαρκές από το Βέλγιο, γι’ αυτό και στα πιο πρόσφατα συμπεράσματα το ποσοστό αυξάνεται στο 75%.
Δεν είναι γνωστό αν οι Βέλγοι ή άλλοι ηγέτες της ΕΕ στηρίζουν τις τελευταίες αυτές αλλαγές.
Το προσχέδιο συμφωνίας
Σύμφωνα με προσχέδιο που έδωσε στη δημοσιότητα το Reuters (το οποίο ενδέχεται να αλλάξει όσο συνεχίζονται οι συζητήσεις), οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ζητήσουν από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να υιοθετήσουν επειγόντως εργαλεία για τη δημιουργία ενός δανείου αποζημιώσεων, το οποίο θα στηρίζεται σε ταμειακά διαθέσιμα συνδεδεμένα με τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Το προσχέδιο απαριθμεί αρκετές προϋποθέσεις για το δάνειο, μεταξύ των οποίων ο πλήρης σεβασμός των συμβατικών υποχρεώσεων των κατόχων περιουσιακών στοιχείων, η ίση μεταχείριση, η συμμόρφωση με τις διμερείς συμφωνίες προστασίας επενδύσεων, καθώς και η απαίτηση τα κεφάλαια να στηρίζουν τόσο τις αμυντικές βιομηχανίες της ΕΕ όσο και της Ουκρανίας.
Το προσχέδιο αναφέρει επίσης ότι οι ηγέτες της ΕΕ επιθυμούν το δάνειο αποζημιώσεων να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη στην Ουκρανία από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών της αναγκών.
Τα κοινά συμπεράσματα των «27»
Οι ηγέτες συμφώνησαν να εκδώσουν νωρίτερα κοινά συμπεράσματα για τα υπόλοιπα σημεία της ημερήσιας διάταξης.
Συγκεκριμένα:
Για τη Μέση Ανατολή: Η ΕΕ χαιρετίζει τις πρόσφατες ειρηνευτικές προσπάθειες στη Γάζα και επαναβεβαιώνει την ανάγκη για «μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, βασισμένη στη λύση των δύο κρατών».
Για τις υβριδικές απειλές: Οι ηγέτες καταδικάζουν «όλες τις πρόσφατες υβριδικές επιθέσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών της. Υπό το πρίσμα της εντατικοποιημένης υβριδικής εκστρατείας της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, καλούν σε επιτάχυνση των προσπαθειών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, την προστασία των κρίσιμων υποδομών και την πρόληψη, αποτροπή και αντιμετώπιση υβριδικών επιθέσεων σε ολόκληρη την Ένωση».
Για τον προϋπολογισμό της ΕΕ: Οι πρωτεύουσες ζητούν συμφωνία για το μακροπρόθεσμο πλαίσιο «πριν από το τέλος του 2026», ώστε να «καταστεί δυνατή η υιοθέτηση νομοθετικών πράξεων το 2027, κάτι που είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ θα φτάσει στους δικαιούχους χωρίς διακοπή τον Ιανουάριο του 2028».
Για τη διεύρυνση: Το κείμενο αναφέρει ότι η ένταξη νέων κρατών-μελών πρέπει να προωθηθεί και ότι η ΕΕ χρειάζεται να «θέσει τις αναγκαίες εσωτερικές βάσεις και μεταρρυθμίσεις» για έναν νέο γύρο προσχωρήσεων.