Επί τέσσερις ολόκληρες ώρες διαβουλεύονταν οι ηγέτες της ΕΕ στη σύνοδο Κορυφής για τη χάραξη μιας κοινής στρατηγικής κατά της πανδημίας του κορωνοϊού.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ είναι λίαν θορυβημένοι με την πορεία της υγειονομικής κρίσης και τη διασπορά των νέων μεταλλάξεων του κορωνοϊού και μετά τις διαβουλεύσεις, στις οποίες συζήτησαν και την πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, το αποτέλεσμα ήταν σαφές: τα σύνορα θα παραμείνουν – προς το παρόν τουλάχιστον – ανοικτά για να συνεχίσει να λειτουργεί η ενιαία αγορά. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου, που ακολούθησε, τη βούληση της ΕΕ να υπάρξει επιτάχυνση των εμβολιασμών και τάχθηκε υπέρ των ανοιχτών συνόρων, αλλά έκανε ισχυρή σύσταση στο να μην επιτρέπονται ταξίδια που δεν είναι απαραίτητα.
Το ίδιο ανέφερε και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία χαρακτήρισε την κατάσταση «πολύ σοβαρή». Σημείωσε ωστόσο ότι «υπάρχει ελπίδα», καθώς γίνονται εμβολιασμοί, αλλά πρόσθεσε ότι «ανησυχούμε όλο και περισσότερο» για τα παραλλαγμένα στελέχη του νέου κορωνοϊού, ορισμένα από τα οποία είναι πολύ πιο μολυσματικά.
Βαθιές κόκκινες ζώνες
Ωστόσο, στον σχεδόν εντελώς κόκκινο λόγω της πανδημίας χάρτη της ΕΕ θα προστεθεί μια νέα κατηγορία: η βαθιά κόκκινη ζώνη, όπου ο κορωνοϊός είναι ιδιαίτερα δραστήριος και εκεί, σύμφωνα με την Φον ντερ Λάιεν, θα ισχύουν ιδιαίτερα περιοριστικά μέτρα: «Θα ζητείται από άτομα που φθάνουν από βαθιά κόκκινες ζώνες να υποβάλλονται σε τεστ και σε καραντίνα κατά την άφιξή τους. Θα αποθαρρύνονται εντόνως όλα τα μη απαραίτητα ταξίδια», είπε, προσθέτοντας ότι απαιτούνται στοχοπροσηλωμένα μέτρα, την απόφαση για τα οποία θα πάρουν τα κράτη μέλη. Τις προσεχείς ημέρες θα υποβάλει σχετικές προτάσεις η Κομισιόν.
Επίσπευση των τεστ
Οι ηγέτες συμφώνησαν ότι για να αποτραπεί ένα κλείσιμο των εσωτερικών συνόρων της ΕΕ στη ζώνη Σένγκεν θα πρέπει να επιταχυνθεί η διενέργεια των τεστ. Από την ερχόμενη Κυριακή όλοι όσοι φθάνουν από χώρες εκτός της ΕΕ – πιθανώς μόνον εκείνοι που έχουν ουσιαστικούς λόγους – θα πρέπει να υποβάλλονται σε τεστ για την Covid-19 πριν την αναχώρησή τους, είπε η Φον Ντερ Λάιεν.
Εντός της ΕΕ ορισμένες χώρες θα επιβάλουν την υποχρεωτική διενέργεια τεστ για διασυνοριακά ταξίδα, που δυν υπάγονται σε κρίσιμες κατηγορίες, όπως οι εργαζόμενοι και οι οδηγοί φορτηγών. Από την Κυριακή η Γαλλία θα απαιτεί ένα αρνητικό τεστ PCR 72 ώρες πριν την αναχώρηση για τις περισσότερες αφίξεις από χώρες της Ευρώπης, εκτός από εκείνους που ταξιδεύουν για ουσιώδεις λόγους, είπε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στο Ευρωπαϊκό συμβούλιο. Σύμφωνα με το Ελιζέ, την ίδια προσέγγιση επέλεξαν και «κάποιοι από τους Ευρωπαίους ομολόγους του».
Πατάνε γκάζι για πιο πολλά εμβόλια
Όσον αφορά στα εμβόλια, που αναμένεται να εγκριθούν προς έκτακτη κυκλοφορία μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ηγέτες όλων των κρατών μελών συμφώνησαν ότι πρόκειται για μια διαδικασία κατεπείγουσας σημασίας εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα να ανάψει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων -ει δυνατόν και εντός της επόμενης εβδομάδας- το πράσινο φως στο εμβόλιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και της AstraZeneca.
«Χρειάζονται περισσότερα εμβόλια και ταυτόχρονα περαιτέρω προσπάθειες. Είναι μια μάχη σε δύο μέτωπα», τόνισε ο Σαρλ Μισέλ. «Την ίδια ώρα, που δίνουμε τη μάχη να εμβολιαστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες, καλούμαστε να πολεμήσουμε για να εμποδίσουμε την εξάπλωση κυρίως των νέων στελεχών του κορωνοϊού. Αυτές τις δύο μάχες, αυτά τα δύο μέτωπα έχουμε μπροστά μας τις επόμενες εβδομάδες».
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συζήτησαν ακόμη τρόπους εφοδιασμού με εμβόλια κρατών που δεν ανήκουν στην ΕΕ και η Κομισιόν ανέλαβε να επεξεργαστεί τα σχετικά σχέδια.
Ανοικτό το ενδεχόμενο επανεξέτασης της πρότασης Μητσοτάκη για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού
Στη σύνοδο συζητήθηκε και η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για το πιστοποιητικό εμβολιασμού, η οποία έχει αποσπάσει θερμά σχόλια από ευρωπαϊκές χώρες και αξιωματούχους. Αν και υπάρχουν αρκετοί «σύμμαχοι» που ζητούν από την ΕΕ να προχωρήσει το πλάνο (Ισπανία, Πορτογαλία ,Δανία, Τσεχία) υπάρχουν και χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία, που θεωρούν πως είναι πρόωρο το εν λόγω σχέδιο. Ωστόσο, παραμένει στο τραπέζι η επανεξέταση της πρότασης, όπως προκύπτει και από τις δηλώσεις του Σαρλ Μισέλ και της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, στην συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε μετά την τηλεδιάσκεψη. Αρχικά ο Σαρλ Μισέλ, που από την αρχή έδειξε ενθουσιασμό για την πρόταση του Ελληνα πρωθυπουργού, τόνισε πως σε πρώτη φάση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για «ιατρικούς λόγους». Παράλληλα, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να προχωρήσουν στη χρήση του σε επόμενο στάδιο, κάτι που θα γίνει αν υπάρχει ομοφωνία.
Σ’ αυτό στάθηκε και η Φον ντερ Λάιεν, η οποία τόνισε πως για να προχωρήσει η συγκεκριμένη πρόταση, θα πρέπει να υπάρχει «ομοφωνία» από τα κράτη-μέλη και για «πιθανές άλλες χρήσεις του πιστοποιητικού».
Επιφυλάξεις από Γαλλία – Γερμανία
Η Γαλλία έδειξε εξ’ αρχής συγκρατημένη με την πρόταση Μητσοτάκη και στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής, διετύπωσε μαζί με τη Γερμανία ορισμένες επιφυλάξεις. Η Φον ντερ Λάιεν ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου πως υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Κάποιοι αμφισβητούν την αναγκαιότητά του και μερικοί έχουν ερωτηματικά για την χρήση του, ωστόσο ορισμένες χώρες δηλώνουν ανοιχτές στο να γίνει χρήση του εν λόγω πιστοποιητικού.
Όπως έχει τονίσει ο πρωθυπουργός, το ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολιασμού δεν θα οδηγεί σε κανέναν περιορισμό της ελευθερίας, αλλά αντιθέτως θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία μια λωρίδας ταχείας κυκλοφορίας για τα ταξίδια, για όσους το διαθέτουν.