Στην πολυαναμενόμενη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Σι Τζινπίνγκ την Πέμπτη στρέφονται τα βλέμματα καθώς μπορεί να καθορίσει τη μελλοντική πορεία των σινο-αμερικανικών σχέσεων.
Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ έχουν να συναντηθούν διά ζώσης από το 2019 και έκτοτε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η αυξανόμενη ανησυχία στην Ουάσιγκτον για τα τεχνολογικά άλματα της Κίνας και τα μακροχρόνια ζητήματα αναφορικά με την μη ισορροπημένη εμπορική σχέση των δύο πλευρών έχουν ψυχράνει το μεταξύ τους κλίμα.
Το τετ-α-τετ της Πέμπτης, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού στη Σεούλ συνιστά μια ευκαιρία για επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων, όπως σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ, με αφορμή και το μήνυμα αισιοδοξίας, που εξέπεμψε σήμερα Τετάρτη ο Τραμπ εν πτήσει προς τη Νότια Κορέα μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Air Force One: «Νομίζω ότι θα έχουμε μια εξαιρετική συνάντηση με τον Πρόεδρο Σι της Κίνας και πολλά προβλήματα θα λυθούν», είπε.
Τραμπ και Σι ίσως να μη θίξουν το «αγκάθι» της Ταϊβάν
Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος των ΗΠΑ σημείωσε ότι ίσως να μη συζητήσει το ευαίσθητο θέμα της Ταϊβάν με τον Κινέζο ομόλογό του: . «Δεν ξέρω αν θα μιλήσουμε καν για την Ταϊβάν. Δεν είμαι σίγουρος. Μπορεί να θέλει να ρωτήσει γι' αυτό. Δεν υπάρχουν πολλά να ρωτήσει κανείς. Η Ταϊβάν είναι Ταϊβάν», είπε ο Τραμπ.
Η Κίνα ισχυρίζεται ότι η Ταϊβάν είναι επαρχία της και διεξάγει μια πολύπλευρη εκστρατεία για να πιέσει την κυβέρνηση στην Ταϊπέι να αποδεχτεί αυτό που αποκαλεί «επανένωση».
Την Τετάρτη, κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Πεκίνο επανέλαβαν τις προειδοποιήσεις ότι η Κίνα «ουδέποτε» θα απέκλειε τη χρήση εν ανάγκη στρατιωτικής βίας για την προσάρτηση της Ταϊβάν, ενώ άρθρα των κινεζικών κρατικών ΜΜΕ αυτή την εβδομάδα περιέγραψαν περαιτέρω τα σχέδιά τους για την κινεζική διακυβέρνηση της Ταϊβάν. Οι ΗΠΑ είναι ο σημαντικότερος υποστηρικτής της Ταϊβάν στην αντίσταση στις απειλές του Πεκίνου, αλλά η ασυνεπής στάση του Τραμπ σε αυτή την υποστήριξη ώθησε άλλα μέλη της κυβέρνησής του να διαβεβαιώσουν την Ταϊπέι ότι οι ΗΠΑ δεν θα την εγκαταλείψουν.
Σπάνιες γαίες
Ψηλά στην ατζέντα του τετ-α-τετ Τραμπ-Σι Τζινπίνγκ θα βρίσκεται το θέμα των ζωτικής σημασίας για αμερικανικές βιομηχανίες σπάνιων γαιών, στις εξαγωγές των οποίων έχει επιβάλει περιορισμούς το Πεκίνο ως ισχυρό διαπραγματευτικό ατού.
Η Κίνα ελέγχει περίπου το 70% της παγκόσμιας εξόρυξης σπάνιων γαιών και περισσότερο από το 90% της δυναμικότητας επεξεργασίας της. Αυτόν τον μήνα, το Πεκίνο αύξησε τους περιορισμούς του στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και συναφών τεχνολογιών, επικαλούμενο ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. Οι αναλυτές σημείωσαν ότι αυτό συνέβη αμέσως μετά την επέκταση των περιορισμών στις εξαγωγές προηγμένης τεχνολογίας ημιαγωγών από τις ΗΠΑ στην Κίνα.
Σε προκαταρκτικές συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν στην Κουάλα Λουμπούρ το Σαββατοκύριακο, το Πεκίνο φάνηκε να συμφωνεί να αναβάλει για ένα χρόνο τους νέους ελέγχους εξαγωγών, πιθανώς με αντάλλαγμα το πάγωμα των νέων ελέγχων εξαγωγών τσιπ από την Ουάσινγκτον. Μια τέτοια συμφωνία θα ήταν αμοιβαία επωφελής τόσο για την κινεζική όσο και για την αμερικανική οικονομία - αν και οι σκληροπυρηνικοί στην Ουάσινγκτον επιχειρηματολογούν ότι η χαλάρωση των ελέγχων εξαγωγών τσιπ, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να αποκόψουν την Κίνα από την προηγμένη έρευνα τεχνητής νοημοσύνης, θα μπορούσε να βλάψει μακροπρόθεσμα την ασφάλεια των ΗΠΑ. Ωστόσο, ο Τραμπ φαίνεται να επιθυμεί διακαώς μια συμφωνία για τις σπάνιες γαίες, καθώς οι τελευταίους μήνες αποκάλυψαν την εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα για τα κρίσιμα αυτά προϊόντα.
Χθες Τρίτη, ο Τραμπ και η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σανάε Τακαΐτσι, υπέγραψαν συμφωνία για την εξασφάλιση της εξόρυξης και επεξεργασίας σπάνιων γαιών και άλλων ορυκτών. Οι δύο χώρες θα εξετάσουν μια αμοιβαία συμπληρωματική συμφωνία αποθήκευσης κρίσιμων ορυκτών, ανέφερε ο Λευκός Οίκος σε ανακοίνωσή του.
Δασμοί και εμπορική συμφωνία
Σκιά στις συνομιλίες Τραμπ-Σι Τζινπίνγκ ρίχνει η απειλή ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου με την επιβολή ή την απειλή επιβολής εκατέρωθεν δασμών, που έφτασαν τον Απρίλιο σε επίπεδα που ουσιαστικά θα ισοδυναμούσαν με εμπορικό εμπάργκο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη.
Το τελευταίο διάστημα ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει από τον Νοέμβριο δασμούς 100% σε κινεζικά προϊόντα ως απάντηση στους περιορισμούς του Πεκίνου στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, αλλά φαίνεται τώρα φαίνεται ότι αυτοί οι δασμοί θα αποφευχθούν.
Ωστόσο, παραμένει μετέωρο το ερώτημα τι θα γίνει με τους υψηλούς δασμούς που επέβαλαν οι δύο πλευρές η μία στην άλλη στην αρχή του εμπορικού πολέμου, δασμοί που τώρα έχουν διακοπεί μέχρι την προθεσμία της 10ης Νοεμβρίου για την επίτευξη συμφωνίας. Στις 25 Σεπτεμβρίου, ο μέσος κινεζικός δασμός στις αμερικανικές εξαγωγές ήταν 32,6%, ενώ ο μέσος αμερικανικός δασμός στις κινεζικές εξαγωγές ήταν 57,6%, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Peterson. Τον Απρίλιο, οι δασμοί και από τις δύο πλευρές ξεπέρασαν το 130%.
«Και οι δύο ηγέτες θεωρούν τους εαυτούς τους και τις χώρες τους σε πολύ ισχυρή θέση», δήλωσε η Μπόνι Γκλέιζερ, διευθύνουσα σύμβουλος του προγράμματος Ινδο-Ειρηνικού στο German Marshall Fund με έδρα τις ΗΠΑ. Ωστόσο, όπως πρόσθεσε, «αμφότεροι θέλουν να αποφύγουν την επιστροφή στους πολύ υψηλούς δασμούς με τους οποίους απειλούσαν ο ένας τον άλλον νωρίτερα φέτος».
Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάρκο Ρούμπιο, τη Δευτέρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Γουάνγκ Γι έκανε λόγο για «κωλύματα» στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας και κάλεσε και τις δύο πλευρές να διατηρήσουν «το πνεύμα της ισότητας, του σεβασμού και του αμοιβαίου οφέλους» στις συνομιλίες αυτής της εβδομάδας.
Προς εμπορική εκεχειρία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας;
Ο Τραμπ και ο Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να συζητήσουν επίσης για τον περιορισμό από το Πεκίνο των εξαγωγών χημικών ουσιών που αποτελούν πρόδρομες ουσίες της φαιντανύλης. και θα οριστικοποιήσουν τη συμφωνία για το TikTok.
Πέρα όμως από τις λεπτομέρειες τυχόν συμφωνιών, η μεγαλύτερη πρόοδος στη σύνοδο κορυφής στη Σεούλ θα είναι να υπογραμμιστεί η δυνατότητα για εποικοδομητικές συνομιλίες μεταξύ των προέδρων των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Ο Τραμπ αψήφησε τα «γεράκια» στην Ουάσινγκτον για να υιοθετήσει έναν σχετικά συμφιλιωτικό τόνο με τον Σι Τζινπίνγκ και ο τελευταίος είναι «σίγουρος για την ικανότητά του να διαχειριστεί τον Τραμπ σε αυτή τη συγκεκριμένη συγκυρία», δήλωσε η Γκλέιζερ.
Αναλυτές σημειώνουν ότι συμφέρει τόσο την Ουάσιγκτον όσο και το Πεκίνο να αποκλιμακωθεί ο εμπορικός πόλεμος. «Υπάρχει στις ΗΠΑ μια αυξανόμενη αίσθηση ότι “μπορεί να είναι ωφέλιμη η αλληλοεξαρτώμενη συνύπαρξη”. Υπ’ αυτή την έννοια η αμερικανική στάση έναντι της Κίνας μεταβάλλεται σταδιακά», σημειώνει ο Φενγκ Τσουτσένγκ, συνεργάτης της Hutong Research, μιας ανεξάρτητης συμβουλευτικής εταιρείας με έδρα το Πεκίνο και τη Σαγκάη.