Παραμονή στον ευρωπαϊκό δρόμο ή επιστροφή στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας; Αυτό το δίλημμα θα κληθούν να απαντήσουν την Κυριακή οι πολίτες της Μολδαβίας, εκλέγοντας νέα εθνοσυνέλευση.
Η εκλογική αναμέτρηση διεξάγεται σε ιδιαίτερα τεταμένο κλίμα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκεται δίπλα στα σύνορα και να επηρεάζει καθοριστικά το πολιτικό σκηνικό και τις επιλογές των ψηφοφόρων.
Το κόμμα της φιλοευρωπαίας προέδρου Μάια Σαντού, το Κόμμα Δράσης και Αλληλεγγύης (PAS), στην εξουσία από το 2021, έχει χάσει έδαφος εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η πρώην σοβιετική δημοκρατία διαιρεμένη σε δύο ασυμφιλίωτα στρατόπεδα.
Η καταπολέμηση της διαφθοράς και οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις, που έχουν δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες, δεν έχουν ολοκληρωθεί, γεγονός που προκαλεί απογοήτευση και συμβάλλει στην ενίσχυση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ορισμένα από τα οποία συνδέονται οικονομικά με την Μόσχα.
Σε περίπτωση σχηματισμού φιλορωσικής κυβέρνησης, η Μολδαβία κινδυνεύει να χρησιμοποιηθεί κατά της Ουκρανίας και ως «εφαλτήριο για υβριδικές επιθέσεις κατά της Ευρωπαϊκής Ενωσης», προειδοποιεί η Μάια Σαντού.
Το Κόμμα Δράσης και Αλληλεγγύης προειδοποιεί επίσης για τον κίνδυνο οι Mολδαβοί άνδρες να χρησιμοποιηθούν ως «σάρκα για τα κανόνια στους αιματηρούς και εγκληματικούς πολέμους» του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το κυβερνών κόμμα έχει απέναντί του το Πατριωτικό Μπλοκ που αποδίδει την οικονομική επιβράδυνση και την εκτόξευση των τιμών των φυσικού αερίου στην διάρρηξη των σχέσεων με την Μόσχα. Υποστηρίζει την αποκατάσταση των σχέσεων με το Κρεμλίνο και στον κοινωνικό τομέα υπόσχεται αύξηση των συντάξεων.
Συνολικά, 23 πολιτικά κόμματα, αλλά και ανεξάρτητοι υποψήφιοι, παρουσιάζονται στις εκλογές της Κυριακής για την ανανέωση της σύνθεσης της 101εδρης εθνοσυνέλευσης.
Βρώμικο χρήμα
Η Μάια Σαντού κατόρθωσε να εξασφαλίσει την επίσημη έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση και κυρίως δυτική οικονομική βοήθεια.
Ωστόσο, η Μολδαβία παραμένει μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης.
Η Μάια Σαντού κατηγορεί την Ρωσία ότι έχει διοχετεύσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ βρώμικου χρήματος στην εκστρατεία για τον επηρεασμό της ψήφου.
Δωροδοκία, παραπληροφόρηση και κυβερνοεπιθέσεις έχουν καταστήσει άνιση την προεκλογική εκστρατεία, καταγγέλλει η κυβέρνηση.
Ηδη τον περασμένο χρόνο, η Μάια Σαντού κατηγόρησε την Μόσχα ότι προσπάθησε να εξαγοράσει 300.000 ψηφοφόρους κατά τις προεδρικές εκλογές.
Εκτοτε, οι αρχές προσπαθούν με αστυνομικές εφόδους και συλλήψεις να αντιμετωπίσουν την ρωσική εκστρατεία και δημοσιεύουν φωτογραφίες σωρών χαρτονομισμάτων ή ηχητικά στοιχεία που αποκαλύπτουν τα μπαξίσια προς τους ψηφοφόρους.
Σε βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα, ο φιλορώσος ολιγάρχης Ιλάν Σορ, που έχει καταδικασθεί για απάτη και έχει διαφύγει στο εξωτερικό, υποσχέθηκε 3.000 δολάρια στους Μολδαβούς που θα κατέβουν στους δρόμους κατά των «τρομοκρατών» που βρίσκονται στην εξουσία.
Τον Αύγουστο, άνθρωπος του περιβάλλοντός του, μία κυβερνήτις, καταδικάσθηκε σε επταετή φυλάκιση για αδιαφανή χρηματοδότηση. Μικρός αριθμός διαδηλωτών έχει κατασκηνώσει έκτοτε μπροστά από την φυλακή της ζητώντας την απελευθέρωσή της.
Κίνδυνοι αποσταθεροποίησης της Μολδαβίας
Στους δρόμους του Κισινάου, το κλίμα είναι μάλλον φιλοευρωπαϊκό.
«Θέλω ένα καλύτερο μέλλον, να ολοκληρώσω τις σπουδές μου στο εξωτερικό και να επιστρέψω στην Μολδαβία που αγαπώ», έλεγε η 21χρονη Λίβια Μέλνοτς.
Αλλά η 50χρονη Ελένα Ποπουσόι λέει ότι προτιμά την «φιλία» με την Ρωσία και βρίσκει «υπερβολική» την παρουσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ο δήμαρχος της πρωτεύουσας, ο Ιον Τσέμπαν, που έχει ιδρύσει το Εθνικό Εναλλακτικό Κίνημα (MAS), λυπάται για «τον φόβο, το μίσος και τις διαιρέσεις» που σημάδεψαν την τελευταία τετραετία.
Αν και οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δίνουν το προβάδισμα στο PAS, οι αναλυτές παραμένουν διστακτικοί.
«Ολα θα παιχτούν την τελευταία στιγμή», σύμφωνα με τον Βαλέριου Πασά, του WatchDog.md.
Ο αριθμός των κόμματων που θα εισέλθουν στο κοινοβούλιο θα εξαρτηθεί από την συμμετοχή, κυρίως της μολδαβικής διασποράς που ψηφίζει PAS και των ψηφοφόρων της Υπερδνειστερίας που τείνει προς την Ρωσία.
Το 2021, το ποσοστό συμμετοχής ήταν 52,3%.
Σε περίπτωση μεγάλης διασποράς της ψήφου, ο κίνδυνος αστάθειας είναι μεγάλος. Ad hoc συμμαχίες ή πρόωρες εκλογές «θα ήταν πολύ πρακτικές για τα ρωσικά συμφέροντα», σύμφωνα με τον Βαλέριου Πασά.