Η ΕΕ προετοιμάζεται να ξεκινήσει τεχνικές εργασίες για την ένταξη της Ουκρανίας και της Μολδαβίας σε μια νέα προσπάθεια να παρακάμψει το επίμονο βέτο της Ουγγαρίας του Βίκτορ Όρμπαν.
Σύμφωνα με νέο σχέδιο που πρότεινε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και το οποίο υποστηρίζει η Κομισιόν το άνοιγμα των κεφαλαίων θα απαιτεί ειδική πλειοψηφία και όχι ομοφωνία όλων κρατών – μελών, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.
Εδώ και πάνω από ένα χρόνο η κυβέρνηση του Ούγγρου πρωθυπουργού Όρμπαν έχει εμποδίσει το άνοιγμα του πρώτου σταδίου των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία, που περιλαμβάνει βασικά θέματα όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ασφάλεια, το δικαστικό σύστημα και οι δημόσιες συμβάσεις.
Η Ουγγαρία έχει επικαλεστεί διάφορους λόγους για να δικαιολογήσει το βέτο της, όπως το γεγονός ότι συνεχίζεται ο πόλεμος με τη Ρωσία, οι ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και τη γεωργία και η κατάσταση της ουγγρικής μειονότητας στο εσωτερικό της Ουκρανίας. Νωρίτερα φέτος ο Όρμπαν ξεκίνησε εθνική διαβούλευση μεταξύ των Ούγγρων πολιτών για το θέμα και χρησιμοποίησε έκτοτε τα αποτελέσματα για να ισχυριστεί ότι διαθέτει «ισχυρή εντολή» για το βέτο του.
Ωστόσο, όσο περνάει ο χρόνος, η δυσφορία με τη στάση του εντείνεται στις Βρυξέλλες.
Η πρόταση του Αντόνιο Κόστα για την παράκαμψη του ουγγρικού βέτο
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ηγείται μιας προσπάθειας για την προώθηση της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ με την τροποποίηση του διαπραγματευτικού πλαισίου, ώστε το άνοιγμα των κεφαλαίων να αποφασίζεται με ειδική πλειοψηφία, όπως εξήγησε τη Δευτέρα ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, πράγμα που σημαίνει στην πράξη ότι δεν θα μπορεί πλέον το βέτο του Όρμπαν να παραλύει τη διαδικασία. Το κλείσιμο των κεφαλαίων, ωστόσο, σύμφωνα με την πρόταση Κόστα, θα εξακολουθεί να διέπεται από τους κανόνες της ομοφωνίας.
Ο Κόστα αποφάσισε να υποβάλει την πρόταση μετά από περιοδεία του σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ, στη διάρκεια της οποίας συναντήθηκε με τον Όρμπαν.
Εάν σημειωθεί ικανή πρόοδος η πρόταση Κόστα μπορεί να τεθεί στο τραπέζι αύριο Τετάρτη στη διάρκεια της άτυπης συνάντησης των ηγετών της ΕΕ στην Κοπεγχάγη.
«Εάν (ο Κόστα) έβλεπε ότι δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να περάσει, δεν θα το πρότεινε», είπε ο ανώτερος αξιωματούχος. «Προς το παρόν, δεδομένων των επαφών που είχε, δεν έχει την εντύπωση ότι είναι εντελώς αδύνατο».
Ωφελημένες Ουκρανία και Μολδαβία
Από το σχέδιο του Κόστα θα είναι δύο οι ωφελημένοι, αφού θα επέτρεπε να ξεκολλήσει η διαδικασία τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Μολδαβία, των οποίων τα αιτήματα έχουν άτυπα συζευχθεί.
Για την Ουκρανία τυχόν αποδοχή του σχεδίου Κόστα θα συνιστούσε μια μεγάλη διπλωματική νίκη καθώς συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για τις εγγυήσεις ασφαλείας προς το Κίεβο μετά από συμφωνία εκεχειρίας. Για τη Μολδαβία θα ενίσχυε την ευρωπαϊκή της πορεία μετά τις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, όπου η Ρωσία προσπάθησε να επηρεάσει τους ψηφοφόρους.
Ωστόσο παραμένει ένα βασικό εμπόδιο, δηλαδή ότι η τροποποίηση του διαπραγματευτικού πλαισίου με την Ουκρανία θα απαιτούσε ομόφωνη συναίνεση.
«Δεν είναι ακόμη σαφές κατά πόσον αυτή η ιδέα θα τύχει ομόφωνης υποστήριξης και αυτές οι επαφές θα συνεχιστούν», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος σύμφωνα με το Euronews, παραδεχόμενος ότι το ζήτημα είναι «δύσκολο».
«Ένα πράγμα είναι βέβαιο: ουδείς ηγέτης μέχρι σήμερα απάντησε με εντελώς αρνητικό τρόπο σε αυτή την ιδέα», πρόσθεσε.
Η Κομισιόν στηρίζει τη «φόρμουλα» Κόστα για την παράκαμψη του ουγγρικού βέτο
Οι Βρυξέλλες καλωσόρισαν τη Δευτέρα το σχέδιο Κόστα για την παράκαμψη του ουγγρικού βέτο «Η δυνατότητα εξουσιοδότησης του Συμβουλίου να αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία θα μπορούσε να διερευνηθεί για ορισμένα ενδιάμεσα βήματα στη διαδικασία διεύρυνσης», δήλωσε τη Δευτέρα ο Γκιγιόμ Μερσιέ, εκπρόσωπος της Κομισιόν αρμόδιος για θέματα διεύρυνσης.
«Όταν μια χώρα καθυστερεί χωρίς αντικειμενικούς λόγους, παρά την εκπλήρωση των κριτηρίων, η αξιοπιστία ολόκληρης της διαδικασίας διεύρυνσης τίθεται σε κίνδυνο», επεσήμανε.
Αν και υποστήριξε τις προσπάθειες για την επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, η Κομισιόν τόνισε ότι οποιαδήποτε απόφαση για την προώθηση των ενταξιακών συνομιλιών στην ΕΕ εναπόκειται τελικά στα κράτη μέλη. «Εναπόκειται πραγματικά στα κράτη μέλη να αποφασίσουν για τα επόμενα βήματα και ελπίζουμε να ανοίξουμε το πρώτο κεφάλαιο το συντομότερο δυνατό», δήλωσε ο Μερσιέ.