«Ο καταστροφικός σεισμός φέρνει την Τουρκία αντιμέτωπη με ένα μεγάλο δίλημμα αναφορικά με τη σχέση της με τη Δύση, γεγονός που αναμένεται να επηρεάσει και το ελληνοτουρκικό» λέει στο iefimerida.gr o καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Kωνσταντίνος Λάβδας, σχολιάζοντας εκτενώς τις πρόσφατες εξελίξεις.
«Η γειτονική χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία κρίση που δεν υπήρχε παλαιότερα. Χρειάζεται άμεσα οικονομική ενίσχυση. Αν και θα ήθελε το 2023 να είναι ένα έτος εμβληματικό για την ανάδειξη της στρατηγικής αυτονομίας της, για την οποία πασχίζει χρόνια τώρα, εντούτοις εξελίσσεται σε έτος καταστροφής και η Τουρκία θα χρειαστεί τη δυτική βοήθεια. Και εδώ έγκειται η μεγάλη δυσκολία», σημειώνει ο κ. Λάβδας.
Ο Ερντογάν, αυτή τη φορά, είναι όντως στριμωγμένος
Όπως εκτιμά ο καθηγητής, η βοήθεια από χώρες όπως το Κατάρ και το Ιράν δεν θα είναι ικανή να καλύψει τις ανάγκες, η Ρωσία δεν είναι σε θέση να βοηθήσει λόγω του πολέμου, ενώ και για την Κίνα διατηρεί, όπως λέει, αμφιβολίες για πολλούς και διάφορους λόγους.
«Κατά συνέπεια, η Τουρκία θα χρειαστεί βοήθεια και αυτή τη βοήθεια δεν μπορεί παρά να την έχει από τη Δύση. Σ’ αυτό το πλαίσιο ο Ερντογάν, σε αντίθεση με το παρελθόν και τα όσα επιπόλαια λέγονταν, είναι αυτή τη φορά όντως στριμωγμένος».
Το ενδεχόμενο «συμμαχίας» θα φέρει διεκδικήσεις στα ενεργειακά από πλευράς Τουρκίας
Το ερώτημα που ευλόγως προκύπτει, σύμφωνα πάντα με τον κ. Λάβδα, είναι τι θα σημάνει η «επιστροφή» της Τουρκίας στη Δύση.
«Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, πιθανότατα έχει ήδη δώσει το περίγραμμα ενός τέτοιου ενδεχόμενου. Το θέμα είναι πώς θα ανταποκριθεί ο Ερντογάν και τι θα ζητήσει. Αυτό είναι που θα πρέπει να μας προβληματίζει. Αφενός, οι ΗΠΑ πιέζουν για την άμεση διεύρυνση του ΝΑΤΟ με Σουηδία και Φινλανδία. Αφετέρου, υπάρχει το ενεργειακό.
Σας θυμίζω ότι οι ΗΠΑ είχαν ανέκαθεν την άποψη ότι πρέπει να υπάρξει μια ευρύτερη ενεργειακή συμμαχία στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, στην οποία να συμμετέχει και η Τουρκία.
Το ερώτημα, βεβαίως, σε αυτό το καταρχήν κατανοητό ενδεχόμενο είναι τι είδους διεκδικήσεις θα συνεχίσει να προβάλει η γειτονική χώρα σε αυτήν τη συμμαχία και τι επιπτώσεις θα έχει στα συμφέροντά μας. Επίσης, πρέπει να αποφευχθεί το σενάριο μιας Τουρκίας που καθίσταται αποκλειστικός δίαυλος μεταφοράς αερίου προς την Ευρώπη. Αυτές είναι δύο κρίσιμες πτυχές που θα χρειαστεί να δούμε προσεχώς με μεγάλη προσοχή», τονίζει.
Τα σενάρια γύρω από τις εκλογές στη γειτονική χώρα
Παράλληλα, ο Kωνσταντίνος Λάβδας αναφέρεται στο ζήτημα διεξαγωγής εκλογών στη γειτονική χώρα.
«Το ερώτημα είναι κατά πόσο η κυβέρνηση Ερντογάν θα πάει σε εκλογές με το ίδιο εμμονικό μοτίβο μιας Τουρκίας ανεξάρτητης, που παίζει ''παιχνίδι'' με όλους, ανήκει στο ΝΑΤΟ και δεν ανήκει, ή θα αναγκαστεί να κάνει μια υποχώρηση τακτικής φύσεως. Αυτά τα δυο σενάρια δεν αποκλείουν ένα τρίτο σενάριο, που είναι η εκτροπή. Να δούμε, δηλαδή, μια κυβέρνηση που αποφασίζει να παίξει το εθνικιστικό και μιλιταριστικό παιχνίδι μέχρι τέλους. Φυσικά, ελπίζουμε ότι αυτό δεν θα είναι το επικρατέστερο σενάριο, αλλά δεν είναι ένα σενάριο που μπορούμε να το αποκλείσουμε εξαρχής εντελώς».
Πρόωρη η συζήτηση για «άνοιξη» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τον σεισμό
Για όλους τους παραπάνω λόγους, o καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο εμφανίζεται συγκρατημένος απέναντι στο ενδεχόμενο ο σεισμός να φέρει την «άνοιξη» στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας και χαρακτηρίζει «πολύ πρόωρη» μια τέτοια συζήτηση, στο μέτρο που η επικοινωνιακή βελτίωση δεν επηρεάζει την ουσιαστική ατζέντα.
Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Σε σχέση με το 1999, η κατάσταση είναι πολύ πιο σύνθετη. Πρώτον, το διεθνές περιβάλλον είναι εξαιρετικά ρευστό και καθορίζεται από παράγοντες όπως ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και, δεύτερον, στο εσωτερικό της Τουρκίας τα πράγματα είναι διαφορετικά, ενώ και η καταστροφή είναι πολύ μεγαλύτερη. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια όχι μόνο το πότε αλλά και το πώς θα γίνουν οι εκλογές, εάν θα αναβληθούν για έναν μήνα ή θα υπάρξει επίκληση του άρθρου 78 του τουρκικού συντάγματος για μεγαλύτερη αναβολή μέσω μιας πολεμικής περιπέτειας και εάν θα γίνουν με προσπάθεια νοθείας. Κατά συνέπεια, είναι πάρα πολύ νωρίς να μιλήσουμε για καλυτέρευση των σχέσεων.
Ακόμα δεν έχουμε δει πώς θα προσπαθήσει να ανακτήσει την πρωτοβουλία ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του. Είμαστε ακόμα σε μία φάση παρατεταμένης αμηχανίας από τον Τούρκο πρόεδρο και αναμένουμε να δούμε και να εκτιμήσουμε την επόμενη κίνησή του».