Αέρα ελευθερίας αναπνέει πλέον μια από τις διασημότερες πολιτικές ακτιβίστριες στη Σαουδική Αραβία, που παρέμεινε για σχεδόν τρία χρόνια έγκλειστη σε φυλακή της χώρας για κατηγορίες που προκάλεσαν διεθνή κατακραυγή.
Η υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γυναικών Λουτζέιν αλ Χαδλούλ, που πρωτοστάτησε στον αγώνα για την άρση της απαγόρευσης του δικαιώματος οδήγησης των γυναικών στη Σαουδική Αραβία, είχε συλληφθεί το 2018 και καταδικάστηκε τον Δεκέμβριο σε σχεδόν έξι χρόνια κάθειρξης με κατηγορίες που εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα χαρακτήρισαν «ψευδείς». Το κατηγορητήριο κατά της ακτιβίστριας βασίστηκε σε μια ευρεία νομοθεσία καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Καταγγελίες για βασανιστήρια και σεξουαλικές επιθέσεις στη φυλακή
Σύμφωνα με έκθεση της Βρετανίδας δικηγόρου, βαρώνης Έλενα Κένεντι, oι ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών, περιλαμβανομένης της Λουτζέιν, υποχρεώνονταν να φιλούν και να κάνουν σεξουαλικές πράξεις στους ανακριτές τους σε φυλακές της Σαουδικής Αραβίας. Παράλληλα εξαναγκάζονταν να βλέπουν πορνό, τις απειλούσαν με βιασμό, τις κρεμούσαν από το ταβάνι, τις έδερναν και τις υπέβαλλαν σε ηλεκτροσόκ. Aλλά και οργανώσεις προάσπισης δικαιωμάτων και η οικογένειά της υποστηρίζουν ότι η Λουτζέιν, υπέστη βασανιστήρια, όπως ηλεκτροσόκ, εικονικό πνιγό, μαστίγωμα και σεξουαλική επίθεση -κατηγορίες που αρνούνται οι Αρχές της χώρας, ενώ εφετείο απέρριψε τους ισχυρισμούς της ακτιβίστριας ότι βασανίστηκε στη φυλακή, επικαλούμενο έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων, δήλωσε χθες η οικογένειά της.
Το δικαστήριο, το οποίο διέταξε επίσης πενταετή απαγόρευση ταξιδιών, ανέστειλε για δύο χρόνια και 10 μήνες την ποινή της, χρονικό διάστημα το μεγαλύτερο μέρος του οποίου έχει εκτίσει. Η Λουτζέιν παρέμεινε στη φυλακή για 1.001 μέρες, ένα διάστημα εκ των οποίων στην απομόνωση κατηγορούμενη μεταξύ άλλων για προσπάθεια ανατροπής του πολιτικού συστήματος της Σαουδικής Αραβίας και πρόκληση βλάβης της εθνικής ενότητας. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) χαρακτήρισε την καταδίκη της «παρωδία της δικαιοσύνης», ενώ οργανώσεις προάσπισης δικαιωμάτων και η οικογένειά της υποστηρίζουν ότι η Χαδλούλ, η οποία αγωνιζόταν για το δικαίωμα των γυναικών να αποκτούν άδειες οδήγησης στη χώρα και την κατάργηση του συστήματος αρσενικής κηδεμονίας. Αλλά ο εφιάλτης της τελείωσε χθες. «Η Λουτζέιν βρίσκεται στο σπίτι!!!», έγραψε σε tweet η αδελφή της, Λίνα, αναρτώντας μια κοντινή φωτογραφία του προσώπου της Χαδλούλ.
Μια άλλη αδερφή της Λουτζέιν, η Αλία, ανέφερε σε άλλη ανάρτηση ότι η 31χρονη ακτιβίστρια βρίσκεται στο σπίτι των γονιών τους στη Σαουδική Αραβία, λέγοντας πως «αυτή είναι η καλύτερη μέρα της ζωής μου».
Η πίεση των ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία
Η αποφυλάκιση της ακτιβίστριας νωρίτερα του αναμενομένου, έρχεται μετά την πρόσφατη σκλήρυνση της στάσης της Ουάσιγκτον έναντι του Ριάντ. Ο Λευκός Οίκος νωρίτερα αυτό το μήνα τόνισε ότι ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο οποίος ακολουθεί μια αυστηρότερη γραμμή απέναντι στο σουνιτικό βασίλειο, αναμένει από τη Σαουδική Αραβία να βελτιώσει τις επιδόσεις της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως με την απελευθέρωση ακτιβιστών υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών και άλλων πολιτικών κρατουμένων. Ο Μπάιντεν είχε χαρακτηρίσει στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του κράτος «παρία» τη Σαουδική Αραβία κι είχε υποσχεθεί να ανατρέψει πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ, που έδιναν στη χώρα «λευκή επιταγή για καταστροφικές πολιτικές», όπως η στοχοποίηση ακτιβιστριών.
Οι επιδόσεις του Ριάντ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τέθηκαν υπό επισταμένο παγκόσμιο έλεγχο μετά τη στυγερή δολοφονία του διακεκριμένου Σαουδάραβου δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 από Σαουδάραβες πράκτορες, μια υπόθεση που αμαύρωσε την εικόνα του πρίγκιπα διαδόχου και ντε φάκτο ηγέτη της χώρας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Ο πρίγκιπας αρνείται ότι διέταξε τη δολοφονία του αρθρογράφου της Washington Post. Ο ΟΗΕ χαιρέτισε την αποφυλάκιση της Λουτζέιν με τον εκπρόσωπό του, Στεφάν Ντουτζαρίτς, να σημειώνει πάντως ότι «είναι σημαντικό κι άλλες που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με εκείνη, που έχουν φυλακιστεί για τους ίδιους λόγους να αποφυλακιστούν και να αποσυρθούν οι εις βάρος τους κατηγορίες».