Ο 75χρονος συγγραφέας Σαλμάν Ρούσντι δέχτηκε επίθεση καθώς ετοιμαζόταν να δώσει διάλεξη στη σκηνή για την εκδήλωση CHQ 2022.
Επικηρυγμένος από το 1989 από τον ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χομεϊνί, ο Ρούσντι ζούσε κάθε μέρα με κίνδυνο της ζωής του, καθώς σύμφωνα με τη «φετφά», το δεσμευτικό διάταγμα δηλαδή, κάθε καλός μουσουλμάνος έχει το ιερό καθήκον να σκοτώσει όχι μόνο τον βλάσφημο Ρούσντι, αλλά και όποιον ενεπλάκη στην έκδοση των «Σατανικών Στίχων».
Ο συγγραφέας που δεχόταν συστηματικά απειλές για τη ζωή του, δέχτηκε σήμερα επίθεση με μαχαίρι και σύμφωνα με το BBC δεν είναι ακόμα γνωστή η κατάσταση της υγείας του.
Ποιος είναι ο Σαλμάν Ρούσντι
Ο Αχμάντ Σαλμάν Ρούσντι είναι Βρετανός συγγραφέας ινδικής καταγωγής. Κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ το 1981 για το μυθιστόρημα του με τίτλο «Τα παιδιά του μεσονυκτίου». Στα περισσότερα έργα του η πλοκή εξελίσσεται στην Ινδία, και στη γραφή του χρησιμοποιεί στοιχεία μαγικού ρεαλισμού μαζί με ιστορική μυθοπλασία. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την εξέταση των πολλών συνδέσεων, διαταραχών, και μεταναστεύσεων μεταξύ των ανατολικών και δυτικών πολιτισμών.
Γεννήθηκε στις 19 Ιουνίου του 1947 στη Βομβάη της Ινδίας. Ο παππούς του ήταν ποιητής και ο πατέρας του επιχειρηματίας με σπουδές στο Κέμπριτζ. Σε ηλικία 14 ετών, μεταβαίνει στην Αγγλία για να συνεχίσει τις σπουδές του. Το 1964 η οικογένειά του, παρά τη θέλησή της, μετακομίζει στο Πακιστάν, λόγω του θρησκευτικού της πιστεύω. Ο Σαλμάν παραμένει στην Αγγλία και σπουδάζει ιστορία στο Κέιμπριτζ. Μετά την αποφοίτησή του εργάζεται για ένα διάστημα στην τηλεόραση του Πακιστάν, στη συνέχεια ως ηθοποιός στην Αγγλία και από το 1971 ως το 1981 είναι κειμενογράφος στη μεγάλη διαφημιστική εταιρεία Ogilvy & Mather.
Το 1975 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Grimus», ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, που πέρασε απαρατήρητο. Έξι χρόνια αργότερα, ο Ρούσντι γράφει το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Τα παιδιά του μεσονυκτίου», που του χαρίζει διεθνή φήμη κι ένα βραβείο «Μπούκερ». Πρόκειται για μια κωμική αλληγορία σχετικά με την ιστορία της Ινδικής Χερσονήσου και πολλοί το θεωρούν ως το καλύτερο βιβλίο του. Ο Ρούσντι στο έργο του μπλέκει τη φαντασία και τον μύθο με την πραγματική ζωή και εντάσσεται στο λογοτεχνικό ρεύμα που ονομάζεται μαγικός ρεαλισμός.
Οι «Σατανικοί Στίχοι»
Το Σεπτέμβριο του 1988 κυκλοφορεί το τέταρτο βιβλίο του «Σατανικοί Στίχοι», ένα μυθιστόρημα με πολλές θρησκευτικές αναφορές για τον Προφήτη και το Κοράνι, που θα άλλαζε δραματικά τη ζωή του.
Οι «Σατανικοί Στίχοι» προκαλούν σάλο στις τάξεις των μουσουλμάνων, επειδή θεωρούν το βιβλίο βλάσφημο για τον Μωάμεθ. Αμέσως απαγορεύεται σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες, ενώ αντίτυπα του καίγονται στην Αγγλία και τις ΗΠΑ.
Στις 14 Φεβρουαρίου 1989 ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Χομεϊνί, εκδίδει «φετφά», δηλαδή ένα δεσμευτικό διάταγμα, με το οποίο κάθε καλός μουσουλμάνος έχει το ιερό καθήκον να σκοτώσει όχι μόνο τον βλάσφημο Ρούσντι, αλλά και όποιον ενεπλάκη στην έκδοση των «Σατανικών Στίχων». Η θανατική διαταγή συνοδεύεται και από επικήρυξη 3 εκατομμυρίων δολαρίων, που προσέφερε ένας ιρανός επιχειρηματίας.
Πώς άλλαξε τη ζωή του ένα βιβλίο
Από εκείνη τη στιγμή, ο Ράσντι ζούσε στο φάσμα του θανάτου. Εξαφανίζεται από προσώπου γης για να αποφύγει τους διώκτες του, που σκοτώνουν, εν τω μεταξύ, τον ιάπωνα μεταφραστή του Χιτόσι Ιγκαράσι και τραυματίζουν σοβαρά τον νορβηγό εκδότη του Γουίλιαμ Νάιγκααρντ και τον ιταλό μεταφραστή του Έτορε Καπριόλο. Ο αιγύπτιος νομπελίστας Ναγκίμπ Μαχφούζ τον υπερασπίζεται κατηγορώντας τον Χομεϊνί για «διανοητική τρομοκρατία». Όμως, αργότερα, θα αλλάξει γνώμη και θα πει ότι «ο Ρούσντι δεν έχει το δικαίωμα να προσβάλλει τα ιερά και τα όσια του Ισλάμ».
Ως συνέπεια των απειλών αυτών, η βρετανική κυβέρνηση έθεσε τον Ρούσντι υπό αστυνομική προστασία. Στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2012 με τίτλο Τζόσεφ Άντον, περιέγραψε τη ζωή του κατά την περίοδο όπου εξελίχθηκαν τα γεγονότα σχετικά με την αντίδραση στους Σατανικούς Στίχους.
Ο κυπριακής καταγωγής άγγλος τραγουδοποιός Κατ Στίβενς, που έχει ασπασθεί τη μουσουλμανική θρησκεία με το όνομα Γιουσέφ Ισλάμ, δηλώνει ότι «αν δει με τα μάτια του τον Ρούσντι θα πάρει τηλέφωνο τον Αγιατολάχ Χομεϊνί για να τον κανονίσει». Στις 2 Ιουνίου 1993, 27 άτομα σκοτώνονται στη Σεβάστεια της Τουρκίας, όταν φανατικοί ισλαμιστές βάζουν φωτιά σ' ένα ξενοδοχείο, όπου βρίσκεται ο μεταφραστής των «Σατανικών Στίχων» στα τουρκικά, γνωστός συγγραφέας και στη χώρα μας και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Αζίζ Νεσίν.
Από το 1998 ο Ρούσντι ξεκινά να αποκαθιστά εν μέρει τους ρυθμούς της ζωής του, όταν η ιρανική κυβέρνηση απευθύνει έκκληση για τη μη εφαρμογή του φετφά, κατόπιν διεθνών πιέσεων. Όμως, δεν μπορεί να τον καταργήσει. Ο μοναδικός άνθρωπος που μπορεί να το πράξει, ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, δεν βρίσκεται πια στη ζωή.
Οι έπαινοι και οι διακρίσεις
Το 1983 ο Ρούσντι εκλέχτηκε εταίρος της βρετανικής βασιλικής εταιρείας λογοτεχνίας, η οποία είναι ο ανώτατος πνευματικός οργανισμός για την λογοτεχνία στη χώρα. Ακολούθως τιμήθηκε με την διάκριση του ταξιάρχη των τεχνών και των γραμμάτων της Γαλλίας το 1999, και το 2007 χρίστηκε ιππότης από την βασίλισσα Ελισάβετ Β´του Ηνωμένου Βασιλείου για τις υπηρεσίες του στην λογοτεχνία. Το 2008, η εφημερίδα The Times του Λονδίνου, τον κατέταξε 13ο στον κατάλογο που συνέταξε για τους σπουδαιότερους 50 συγγραφείς από το 1945 και έπειτα.
Από το 2000, ο Ρούσντι ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου εργάζεται στο πανεπιστήμιο Έμορυ, ένω έγινε και μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων.
Το νεότερο βιβλίο του, «Victory City», αναμένεται να κυκλοφορήσει στην Αμερική στις 9 Φεβρουαρίου του 2023.