Οι αεροπορικές επιδρομές της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας τη Δευτέρα ήταν οι μεγαλύτερες από την έναρξη του πολέμου. Κι όμως, δεν είχαν τον αναμενόμενο αντίκτυπο, όπως σημειώνει το πρακτορείο Reuters.
Τα πλήγματα -που καταγγέλλονται στη Δύση ως εσκεμμένα χτυπήματα αμάχων- χαρακτηρίστηκαν από τα «γεράκια της Μόσχας» ως σημείο καμπής που καταδεικνύει την αποφασιστικότητα της Ρωσίας στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία.
Ωστόσο, δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές λένε στο πρακτορείο Reuters ότι τα πλήγματα είχαν ένα εκπληκτικό κόστος, εξάντλησαν τα όλο και λιγότερα αποθέματα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, δεν έπληξαν κανέναν σημαντικό στρατιωτικό στόχο και είναι απίθανο να αλλάξουν την πορεία ενός πολέμου που πηγαίνει άσχημα για τη Μόσχα.
«Η Ρωσία δεν διαθέτει τους πυραύλους για να πραγματοποιεί συχνά τέτοιου είδους επιθέσεις, καθώς εξαντλεί τα αποθέματά της, και οι Ουκρανοί ισχυρίζονται υψηλό ποσοστό επιτυχίας στην αναχαίτιση πολλών από αυτούς που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί», έγραψε ο Lawrence Freedman, ομότιμος καθηγητής Πολεμικών Σπουδών στο King's College του Λονδίνου.
«Επομένως, αυτή δεν είναι μια νέα στρατηγική που κερδίζει τον πόλεμο, αλλά έκφραση οργής», συμπληρώνει ο ειδικός.
Πώς παρουσιάζονται οι επιθέσεις στη Ρωσία
Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν περιέγραψε τα χτυπήματα ως απάντηση στις «τρομοκρατικές επιθέσεις της Ουκρανίας», όπως ανέφερε, συμπεριλαμβανομένης της έκρηξης που κατέστρεψε τη γέφυρα της Ρωσίας προς την Κριμαία την Κυριακή. Τη γέφυρα αυτή έφτιαξε ο Πούτιν μετά την προσάρτηση της χερσονήσου, την οποία κατέλαβε το 2014.
Τα «γεράκια» στη Ρωσία απαιτούσαν εδώ και εβδομάδες από τον Πούτιν να κλιμακώσει τη σύγκρουση και πολλοί από αυτούς χαιρέτισαν τις επιθέσεις της Δευτέρας.
Ο Ραμζάν Καντίροφ, ο πιστός ηγέτης του Πούτιν στην περιοχή της Τσετσενίας, ο οποίος είχε ζητήσει πρόσφατα την απόλυση στρατιωτικών διοικητών, είπε ότι τώρα πιστεύει 100% στη στρατηγική.
Η Μαργκαρίτα Σιμονιάν, επικεφαλής του RT, του ρωσικού κρατικού μέσου ενημέρωσης στο εξωτερικό, είπε ότι η Μόσχα περίμενε την ιδανική στιγμή για να επιδείξει τη δύναμή της. Παραθέτοντας μια παροιμία, έγραψε στο Twitter: «Ένας Ρώσος αρματώνει τα άλογά του αργά, αλλά τα οδηγεί γρήγορα».
Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας του Πούτιν, είπε ότι η Ρωσία θα είναι πλέον σε θέση να διευρύνει τους στόχους της: «Στόχος των μελλοντικών μας ενεργειών, κατά την άποψή μου, θα πρέπει να είναι η πλήρης διάλυση του πολιτικού καθεστώτος της Ουκρανίας».
Μπορεί η Ρωσία να συνεχίσει αυτή τη στρατηγική;
Η Ουκρανία λέει ότι η Ρωσία εκτόξευσε 83 πυραύλους Κρουζ τη Δευτέρα και ότι κατέρριψε τουλάχιστον 43 από αυτούς. Η Μόσχα λέει ότι εκτόξευσε πάνω από 70 και όλοι οι στόχοι της χτυπήθηκαν. Και οι δύο πλευρές λένε ότι η επίθεση ήταν τεράστια σε κλίμακα και χωρίς προηγούμενο, τουλάχιστον από το αρχικό κύμα αεροπορικών επιδρομών της Ρωσίας κατά την πρώτη νύχτα του πολέμου τον Φεβρουάριο.
Κάθε πύραυλος Κρουζ Kalibr εκτιμάται ότι κοστίζει περισσότερα από 6,5 εκατομμύρια δολάρια, πράγμα που σημαίνει ότι η Μόσχα εκτόξευσε πυραύλους αξίας περίπου μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων σε μία μόνο ημέρα.
Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές δεν έχουν επιβεβαιωμένα στοιχεία για το πόσοι πύραυλοι έχουν απομείνει στη Ρωσία, αλλά εδώ και μήνες έχουν επισημάνει δείκτες που υποδηλώνουν ότι τα αποθέματα είναι περιορισμένα.
Ήδη από τον Ιούλιο, ο Joseph Dempsey και ο Douglas Barrie, του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, σημείωσαν ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί όλο και περισσότερα αντιπυραυλικά συστήματα για να χτυπήσει στόχους στο έδαφος. «Αυτό υποδηλώνει ότι η Μόσχα πρέπει να συγκεντρώσει πιο προσεκτικά τους εναπομείναντες συμβατικά οπλισμένους πόρους πυραύλων Κρουζ για χερσαία επίθεση», έγραψαν.
Μπορεί η Ουκρανία να προστατευθεί;
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι η διασφάλιση περισσότερης αεράμυνας για την Ουκρανία είναι η νούμερο ένα προτεραιότητά του. Δυτικοί ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έχουν υποσχεθεί περισσότερα συστήματα, αν και χρειάζεται χρόνος για να τα παραδώσουν.
Η Ουκρανία βασίζεται πλέον σε συστήματα αεράμυνας της Σοβιετικής εποχής, όπως οι S-300. Η Ουάσιγκτον υποσχέθηκε πριν από αρκετούς μήνες να στείλει το εξελιγμένο σύστημα NASAMS και δήλωσε την Τρίτη ότι επιτάχυνε την αποστολή, υποστηρίζοντας στα τέλη Σεπτεμβρίου ότι η παράδοση απέχει περίπου δύο μήνες.
Την Τρίτη, η Ουκρανία έλαβε επίσης το πρώτο από τα τέσσερα συστήματα αεράμυνας IRIS-T που είχε υποσχεθεί η Γερμανία, όπως δήλωσε πηγή του γερμανικού υπουργείου Άμυνας, επιβεβαιώνοντας δημοσίευμα του περιοδικού Der Spiegel.
Στρατιωτικοί ειδικοί λένε ότι, στην πράξη, η Ουκρανία πιθανότατα δεν θα μπορέσει ποτέ να υπερασπιστεί ολόκληρη τη χερσαία της έκταση -τη δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρώπη, μετά τη Ρωσία- από επιθέσεις σε διάσπαρτους στόχους χαμηλής προτεραιότητας.
Τα συστήματα αεράμυνας, όπως το πυραυλικό σύστημα Patriot των ΗΠΑ, έχουν σχεδιαστεί κυρίως για την προστασία συγκεκριμένων στόχων υψηλής προτεραιότητας. Άλλα μπορούν να παρέχουν ευρύτερη προστασία, αλλά σε μια σχετικά μικρή περιοχή, όπως το περίφημο σύστημα «Iron Dome», του Ισραήλ, που προστατεύει μια χώρα περίπου στο ένα εικοστό της Ουκρανίας.
«Συμπέρασμα: Όπως ήταν δύσκολο να σταματήσουμε τον Σαντάμ από το να εκτοξεύσει SCUD, και όσο κι αν θέλουμε να βοηθήσουμε την Ουκρανία, είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουμε πλήρως όλα τα εγκλήματα πολέμου του Πούτιν, που, δυστυχώς, περιλαμβάνουν την εκτόξευση πυραύλων κατά αμάχων», έγραψε στο Twitter ο Mark Hertling, πρώην διοικητής των χερσαίων δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη.
Ωστόσο, οι επιθέσεις της Δευτέρας φαίνεται να δείχνουν ότι η Ουκρανία ήδη απέχει από το να μείνει ανυπεράσπιστη. Ενώ ο ισχυρισμός του Κιέβου ότι έχει καταρρίψει περισσότερους από τους μισούς πυραύλους είναι αδύνατο να επαληθευθεί, η Ρωσία δεν έπληξε στόχους με την υψηλότερη στρατηγική αξία, όπως κτίρια ηγεσίας στην πρωτεύουσα, τα οποία είναι πιθανό να προστατεύονταν καλύτερα.
Η επόμενη φάση του πολέμου στην Ουκρανία
Η Ρωσία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις ίδιες στρατηγικές δυσκολίες που είχε και πριν από τις επιθέσεις της Δευτέρας: απογοητευμένες και ανεπαρκώς εξοπλισμένες δυνάμεις εξαπλώθηκαν κατά μήκος μιας πρώτης γραμμής 1.000 χιλιομέτρων, με μεγάλες γραμμές ανεφοδιασμού, ευάλωτες στις ουκρανικές επιθέσεις.
Τα αρχικά πλεονεκτήματα της Ρωσίας, κυρίως η τεράστια δύναμη πυρός του πυροβολικού της, της επέτρεψαν να καταστρέψει και να καταλάβει πόλεις από τον Μάιο μέχρι τον Ιούλιο. Αλλά από τον Σεπτέμβριο, οι βαριές δυνάμεις του πυροβολικού έχουν αποδειχθεί ότι δεν ταιριάζουν στην υπεράσπιση του κατεχόμενου εδάφους από κινητές και όλο και πιο καλά εξοπλισμένες ουκρανικές μονάδες.
Η Μόσχα εξακολουθεί να στερείται ελέγχου στον ουκρανικό εναέριο χώρο, κάτι που θα επέτρεπε τα εντατικά χτυπήματα με τζετ και ελικόπτερα που τη βοήθησαν να νικήσει τους αντάρτες στη Συρία και την Τσετσενία.
Ο Μπεν Χότζες, ένας άλλος πρώην διοικητής των χερσαίων δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη, είπε ότι, παρά τις επιθέσεις της Δευτέρας, η Ουκρανία εξακολουθεί να φαίνεται να έχει «μη αναστρέψιμη ορμή» στο πεδίο της μάχης.
«Το σύστημα logistics της Ρωσίας έχει εξαντληθεί και κανένας Ρώσος δεν θέλει να πολεμήσει στον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία», έγραψε χαρακτηριστικά στο Twitter.