Η κατάσχεση δυτικών περιουσιακών στοιχείων, που έγινε σε αντίποινα για την αντίστοιχη κίνηση σε ρωσικά, θα μπορούσε να επεκταθεί, λέει το Κρεμλίνο.
Το Κρεμλίνο δήλωσε την Τετάρτη (26/4) πως η κίνηση της Μόσχας να αναλάβει προσωρινά τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων της φινλανδικής ενεργειακής εταιρίας Fortum και της γερμανικής Uniper, ήταν σε αντίποινα για την παράνομη -όπως την αποκάλεσε- κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, υπέγραψε αργά το βράδυ της Τρίτης (25/4) διάταγμα που θεσπίζει τον προσωρινό έλεγχο των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων των δύο ευρωπαϊκής ιδιοκτησίας ενεργειακών εταιριών. Ο ενεργειακός όμιλος Fortum δήλωσε πως ερευνά τις πληροφορίες και η Uniper, πρώην θυγατρική της Fortum, δήλωσε πως εξετάζει την κίνηση. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών δεν είχε κάποιο άμεσο σχόλιο, όπως μεταφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ρωσία: Το διάταγμα Πούτιν «δεν στερεί τους ιδιοκτήτες από τα περιουσιακά τους στοιχεία» λέει το Κρεμλίνο
Το διάταγμα δείχνει πως η Μόσχα έχει ήδη αναλάβει δράση εναντίον των περιουσιακών στοιχείων του ρωσικού παραρτήματος της Uniper, Unipro, και της Fortum. Κατέστησε σαφές ότι η κίνηση θα μπορούσε να αντιστραφεί.
Η Μόσχα αντέδρασε οργισμένα στις πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η Ομάδα των Επτά (G7) εξετάζει μια σχεδόν πλήρη απαγόρευση εξαγωγών στη Ρωσία, ενώ πολλοί ζητούν πολύ αυστηρότερες κυρώσεις, προκειμένου να περιοριστεί η ικανότητά της να πολεμά στην Ουκρανία.
Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, προκειμένου να ανοικοδομήσει την Ουκρανία. Η Γερμανία εθνικοποίησε την πρώην θυγατρική του ενεργειακού κολοσσού Gazprom, πέρυσι.
«Το διάταγμα που εγκρίθηκε είναι μια απάντηση στις επιθετικές ενέργειες εχθρικών χωρών», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, για να προσθέσει: «Η πρωτοβουλία αυτή αντικατοπτρίζει τη στάση των δυτικών κυβερνήσεων απέναντι στα ξένα περιουσιακά στοιχεία ρωσικών εταιριών».
Το διάταγμα του Πούτιν «δεν ασχολείται με θέματα ιδιοκτησίας και δεν στερεί τους ιδιοκτήτες από τα περιουσιακά τους στοιχεία. Επειδή η εξωτερική διαχείριση είναι προσωρινή και σημαίνει μόνο πως ο αυθεντικός ιδιοκτήτης δεν έχει πλέον το δικαίωμα να λαμβάνει διαχειριστικές αποφάσεις», συνέχισε ο Πεσκόφ.
Όπως τόνισε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, ο κατάλογος των επιχειρήσεων υπό εξωτερικό έλεγχο «μπορεί βέβαια να επεκταθεί. Ο κύριος σκοπός του διατάγματος είναι να σχηματιστεί ένα ταμείο αποζημιώσεων για ενδεχόμενη εφαρμογή ανταποδοτικών μέτρων ως απάντηση στην παράνομη ιδιοποίηση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό».
Πώς επηρεάζονται οι εταιρείες στις οποίες επέβαλε κυρώσεις η Ρωσία
Η Uniper κατέχει το 83,73% της Unipro, η οποία λειτουργεί πέντε σταθμούς ενέργειας συνολικής δυναμικότητας 11 Gigawatt στη Ρωσία και απασχολεί περίπου 4.300 υπαλλήλους.
Η Fortum κατέχεται σε πλειοψηφικό ποσοστό από τη Φινλανδία, η οποία εντάχθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα στο ΝΑΤΟ. Η Μόσχα δήλωσε πως το Ελσίνκι διέπραξε ένα επικίνδυνο λάθος.
Το φινλανδικό υπουργείο Εξωτερικών δεν έκανε κάποιο άμεσο σχόλιο για το πώς η απόφαση της Ρωσίας θα αντικατοπτριστεί στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
«Η Fortum αντιλαμβάνεται τώρα πως το νέο διάταγμα δεν επηρεάζει τον τίτλο (την καταχωρισμένη ιδιοκτησία) των περιουσιακών στοιχείων και εταιριών στη Ρωσία», ανέφερε η εταιρία σε ανακοίνωσή της. Όπως προσθέτει: «Ωστόσο, παραμένει ασαφές πώς αυτό επηρεάζει π.χ. τις ρωσικές επιχειρήσεις της Fortum ή την εν εξελίξει διαδικασία αποεπένδυσης».
Ο βραχίονας της Fortum στη Ρωσία διαθέτει επτά θερμοηλεκτρικά εργοστάσια στην περιοχή των Ουραλίων και στη δυτική Σιβηρία, ενώ κατέχει επίσης χαρτοφυλάκιο μονάδων αιολικής και ηλιακής ενέργειας στη Ρωσία, από κοινού με τοπικούς εταίρους. Η λογιστική αξία αυτών των περιουσιακών στοιχείων ανερχόταν σε 1,7 δισ. ευρώ στα τέλη του 2022.
Και οι δύο εταιρίες προσπαθούν να αποχωρήσουν από τη Ρωσία. Τον Φεβρουάριο, η Uniper αποτίμησε τη μετοχή της Unipro στο συμβολικό ποσό του ενός ευρώ ώστε να αντανακλά την πιθανότητα ότι δεν θα λάμβανε χώρα μια συμφωνία.
Το διάταγμα αναφέρει πως η Ρωσία πρέπει να λάβει επείγοντα μέτρα προκειμένου να απαντήσει σε ενέργειες τις οποίες δεν προσδιορίζει εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλών χωρών που είναι «εχθρικές και αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο». Οι μετοχές των δύο εταιριών τέθηκαν υπό τον προσωρινό έλεγχο της Rosimushchestvo, του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Κρατικής Ιδιοκτησίας.
Η ρωσική κρατική τράπεζα VTB δήλωσε αυτή την εβδομάδα πως η Μόσχα θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο εξαγοράς και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ξένων εταιριών όπως η Fortum, επιστρέφοντάς τα όταν αρθούν οι κυρώσεις.
Η πώληση περιουσιακών στοιχείων από επενδυτές που προέρχονται από «εχθρικές» χώρες -όπως αποκαλεί η Μόσχα εκείνες που επέβαλαν κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας- απαιτούν έγκριση από κυβερνητική επιτροπή και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από τον πρόεδρο.
Η κίνηση της Μόσχας προκαλεί έναν νέο πονοκέφαλο για τις εταιρίες που προσπαθούν ακόμη να φύγουν από τη Ρωσία. Εταιρίες με μερίδια σε ενεργειακά σχέδια και τράπεζες αντιμετωπίζουν ήδη πιο αυστηρούς δρόμους εξόδου.
Η Wintershall Dea, που εξακολουθεί να κατέχει μερίδια σε έναν αριθμό ρωσικών κοινοπραξιών με την Gazprom, αποκάλεσε τις πολιτικές της Μόσχας «απρόβλεπτες» και «αναξιόπιστες».