Με το πρόγραμμα ψηφιακή Ευρώπη η ΕΕ σχεδιάζει το πολύ άμεσο μέλλον που θα την μετατρέψει σε ηγέτη του ψηφιακού κόσμου.
Το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη αποτελεί μια πρωτοβουλία της ΕΕ μέσα από την οποία η χρηματοδότηση συγκεκριμένων δράσεων στον ψηφιακό τομέα θα επιταχύνουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ψηφιακός μετασχηματισμός και πράσινη μετάβαση
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί, μαζί με την πράσινη μετάβαση, τον έτερο πυλώνα της ευρωπαϊκής στρατηγικής. Η ανάπτυξη στην ΕΕ κινείται γύρω από αυτούς τους δύο βασικούς άξονες.
Η πανδημία, όπως και σε πολλούς άλλους τομείς της ζωής μας, έφερε σημαντικές εξελίξεις και προκάλεσε σημαντικές αλλαγές σε επίπεδο χάραξης της πολιτικής.
Η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός προϋπήρχαν της πανδημίας σαν στρατηγική αλλά οι νέες συνθήκες που διαμόρφωσε ο COVID-19 επιτάχυναν τα πράγματα.
Στόχος του προγράμματος
Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της έρευνας στην ψηφιακή τεχνολογία και της διείσδυσης στην αγορά. Στο σχέδιο αναφέρεται ότι το όφελος θα είναι πρωτίστως στη ζωή των πολιτών καθώς και στη λειτουργία των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της ΕΕ. Είναι το πρώτο πρόγραμμα χρηματοδότησης που προορίζεται αποκλειστικά και μόνο αφιερωμένο στη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης.
Τα 5 βασικά προβλήματα-προκλήσεις
Η ανάγκη και ιδέα της Ψηφιακής Ευρώπης γεννήθηκε μπροστά σε 5 σημαντικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, σύμφωνα με τους Ευρωπαίους νομοθέτες.
Η υστέρηση στη ψηφιοποίηση της βιομηχανίας. Η ΕΕ έχει εμφανιστεί ιδιαίτερα βραδυκίνητη μπροστά στην 4η βιομηχανική επανάσταση. Υπάρχουν παραδοσιακοί τομείς όπως ο κατασκευαστικός, ο αγροδιατροφικός, καθώς και πλήθος μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δεν έχουν πρόσβαση στην ψηφιακή τεχνολογία.
Το ψηφιακό χάσμα μεταξύ χωρών, περιφερειών και μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών στην ΕΕ παραμένει αγεφύρωτο.
Είναι πολύ λίγες οι ευρωπαϊκές εταιρείες στη λίστα των κορυφαίων ψηφιακών εταιρειών παγκοσμίως. Το 2018 για παράδειγμα, σε σχετική μελέτη, ήταν μόλις 8 οι ευρωπαϊκές στις 200 κορυφαίες εταιρείες του κόσμου.
Η κυβερνοασφάλεια στον χαοτικό και επικίνδυνο κόσμο της ψηφιακής τεχνολογίας παραμένει ευρωπαϊκή πρόκληση.
Η απουσία επενδύσεων σε έναν πολλά υποσχόμενο τομέα που θα καθορίσει και το μέλλον της Ευρώπης εν ολίγοις, συνεχίζει να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Tι φέρνει το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη- που θα «πέσουν» τα λεφτά;
Το πρόγραμμα κινείται σε πέντε επιμέρους τομείς που σύμφωνα με τους δημιουργούς του και με τη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Κομισιόν, θα δώσει την άμεση και απαραίτητη ώθηση στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Η αξιοποίηση των υπερυπολογιστών με χρηματοδότηση ύψους περίπου 2.3 δισ. ευρώ στην έρευνα υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων. Η ευρωπαϊκή έρευνα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη τέτοιω νυπολογιστικών συστημάτων. Αποτελεί μάλιστα και βασικό πεδίο αντιπαράθεσης με άλλους ανταγωνιστές όπως η Κίνα.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι μοχλός στην ψηφιακό μετασχηματισμό της Ένωσης. Με 2 δισ. ευρώ στον συγκεκριμένο τομέα, επιδιώκεται η Τεχνητή Νοημοσύνη να μπει στο σύνολο της ζωή των Ευρωπαίων, με την παράλληλη προειδοποίηση ότι θα προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών. Ειδικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εφιστά την προσοχή. Οι ευρωβουλευτές έχουν επνηλειμένα δηλώσει ότι η αναγκαία ανάπτυξη στον ψηφιακό τομέα δεν μπορεί να θέσει σε κίνδυνο θεμελιώδεις αξίες και δικαιώματα στην Ένωση.
Η κυβερνοασφάλεια αποτελεί ίσως την πιο άμεση και προφανή πρόκληση για την Ευρώπη. Χωρίς κυβερνοασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει εμπιστοσύνη. Το φιλόδοξο εγχείρημα, πρέπει να αγκαλιαστεί απ το κοινό και τις επιχειρήσεις τονίζεται στις σχετικές συζητήσεις. Αυτό επιτυγχάνεται με αξιοπιστία. Η αξιοπιστία έρχεται με ασφάλεια. 1.5 δισ. ευρώ διαθέτει το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη 2021-2027, για να προστατευτεί αποτελεσματικά ο κυβερνοχώρος.
Η απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων και η διαμόρφωση ενός εξειδικευμένου δυναμικού που θα εργάζεται στους τομείς του big data, cybersecurity, cloud, Blockchain, Ρομποτικής, ΑΙ κ.ά, θα δεσμεύει 500 δισεκατομμύρια ευρώ. Η πρόταση του προγράμματος υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη είναι πίσω σε αυτό πεδίο.
Τέλος, η διαλειτουργικότητα και η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας σε όλους τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας είναι ο πιο φιλόδοξος στόχος. Με χρηματοδότηση ύψους ενός δισεκατομμυρίου, θα αξιοποιηθεί η ψηφιακή τεχνολογία για να γίνει αποτελεσματικά μέρος των δημοσίων υπηρεσιών. Από την υγεία μέχρι την παιδεία και τον πολιτισμό, το πρόγραμμα θα βάλει τις βάσεις ώστε με ενιαίο τρόπο στην Ένωση η ψηφιακή μετάβαση να ακουμπήσει πολλές πλευρές της καθημερινότητας των πολιτών, μέσα από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Έφοδος στην ψηφιακή εποχή
Το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη είναι από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα της ΕΕ με προοπτική για πολύ σημαντικές αλλαγές σε ένα πεδίο που χώρες όπως η Κίνα, οι ΗΠΑ και όχι μόνο, συμμετέχουν ενεργά στην κούρσα και όποιος μείνει πίσω δύσκολα θα φτάσει στον τερματισμό.
Σε αυτό το πνεύμα κινήθηκαν και κινούνται οι συζητήσεις στα ευρωπαϊκά όργανα σχετικά με τη ψηφιακή εποχή και η πρόταση προχωρά με ταχείς ρυθμούς για εφαρμογή. Μέχρι στιγμής η Κομισιόν έχει εγκρίνει τρία πιλοτικά προγράμματα ύψους 2 δισ. ευρώ.
H πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε σχετική ομιλία της μόλις πριν μερικούς μήνες σημείωνε ότι «ως Ευρωπαίοι, θέλουμε να είμαστε ο παγκόσμιος ηγέτης ενός ψηφιακού μετασχηματισμού που θα έχει τους ανθρώπους στο επίκεντρο».