Παγιδευμένος στη σύγκρουση με την Ουκρανία, ο Βλαντίμιρ Πούτιν βρίσκει στην αναμέτρηση μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ έναν απροσδόκητο μοχλό -αλλά επικίνδυνο- για να κινήσει τις γεωπολιτικές γραμμές της περιοχής.
Μια επισκόπηση των πέντε μεγάλων θεμάτων που διακυβεύονται για τον αρχηγό του ρωσικού κράτους, εκ των οποίων ορισμένα εξετάστηκαν χωρίς αμφιβολία στις συνομιλίες του σήμερα με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, στο περιθώριο του συνεδρίου των Νέων Δρόμων του Μεταξιού στο Πεκίνο.
Στόχος του Πούτιν να ξεχαστεί η Ουκρανία
Έπειτα από 600 ημέρες πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος ενδέχεται να διαρκέσει, η κρίση στη Μέση Ανατολή επιτρέπει να στραφούν αλλού τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας.
«Η έφοδος της Χαμάς και οι συνέπειές της συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση του γενικού ενδιαφέροντος των Δυτικών για την Ουκρανία», σημειώνει ο Ιγκόρ Ντελανοέ, υποδιευθυντής του Γαλλορωσικού Παρατηρητηρίου.
«Η σύγκρουση αυτή είναι ''μάννα εξ ουρανού'' για τη Ρωσία, γιατί αποσπά πολύ την προσοχή των ΗΠΑ και της Δύσης» δηλώνει ο Αλεξάντρ Γκαμπούεφ, του κέντρου Carnegie, υπογραμμίζοντας ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα αφιερώσει πολύ χρόνο σε αυτή, τουλάχιστον έως τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2024.
Η προοπτική αυτή περιπλέκει το παιχνίδι του Βλαντίμιρ Πούτιν: μια νίκη των Ρεπουμπλικανών θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντά του, καθώς ένα μέρος αυτών θέλει να τεθεί υπό αμφισβήτηση η αμερικανική βοήθεια στο Κίεβο, ενώ ο ισραηλινός φάκελος είναι εξαιρετικά ευαίσθητος στους κόλπους της αμερικανικής δεξιάς.
Η αποτροπή του χάους
Η Μέση Ανατολή είναι μια περιοχή τέτοιας σημασίας για τη Ρωσία που ορισμένες φωνές από τη Δύση υποψιάζονται ότι το Κρεμλίνο έπαιξε ρόλο στην επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου.
Κανένα χειροπιαστό στοιχείο δεν επιβεβαιώνει αυτή την υπόθεση. «Δεν είδα καμιά απόδειξη μιας άμεσης ρωσικής υποστήριξης στη Χαμάς στην επίθεση αυτή -σχεδιασμός, όπλα, εκτέλεση. Και ας είμαστε σαφείς: η ρωσική βοήθεια δεν ήταν υποχρεωτική» δηλώνει η Χάνα Νότε, αναλύτρια στο CSIS, μια ομάδα προβληματισμού της Ουάσιγκτον.
Η Τατιάνα Στανόβαγια, ιδρύτρια της ειδικευμένης ιστοσελίδας RPolitik, θεωρεί από την πλευρά της ότι μια «σοβαρή κλιμάκωση, που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε μια εν δυνάμει ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ, θα μπορούσε να υπονομεύσει τη μακροχρόνια ρωσική παρουσία στη Μέση Ανατολή και την τρέχουσα εκστρατεία της στη Συρία».
Οι ρωσικές στρατιωτικές βάσεις στη Συρία επιτρέπουν την «προβολή της επιρροής της Μόσχας στη Αφρική και τη Μέση Ανατολή», υπογραμμίζει.
Η προσοχή για το Ιράν
Η προσέγγιση μεταξύ της Τεχεράνης και της Μόσχας έγινε ένα από τα «κλειδιά» της ρωσικής διπλωματίας, κυρίως με τη μαζική χρήση ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ουκρανία. Η Ισλαμική Δημοκρατία είναι ένας αναμφισβήτητος υποστηρικτής της Χαμάς, όπως και της Χεζμπολάχ.
Και εδώ, το σχοινί είναι λεπτό για τη Μόσχα στην περιοχή.
«Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει συσφίγξει τους στρατιωτικούς δεσμούς με το Ιράν. Αξιωματούχοι της Χαμάς μετέβησαν στη Μόσχα τουλάχιστον τρεις φορές από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία» υπογραμμίζει ο Νάιτζελ Γκουλντ-Ντέιβις, του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS).
«Το θέμα ήταν πάντα μέχρι πού μπορούσε να προχωρήσει αυτή η συνεργασία χωρίς να ωθήσει το Ισραήλ να επανεξετάσει τις σχέσεις του με τη Μόσχα», δήλωσε. «Η Ρωσία πρέπει επίσης να φοβάται ότι σοβαρά αντίποινα εναντίον του Ιράν μπορούν να αποδυναμώσουν έναν από τους λίγους στενούς συμμάχους της».
Ισορροπία με το Ισραήλ
Η Ρωσία πρέπει, παράλληλα, να φροντίζει για την προστασία του Ισραήλ, ειδικά όταν οι προσωπικές σχέσεις είναι καλές μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η ισραηλινή στρατιωτική βιομηχανία δεν έχει παραδώσει κανένα όπλο στις δυνάμεις του Κιέβου.
«Το Κρεμλίνο έχει καταφέρει έως σήμερα να κρατήσει το Ισραήλ εκτός του πολέμου στην Ουκρανία, και θα ήθελε η φιλοδυτική αυτή χώρα να μη γίνει ένας επιπλέον υποστηρικτής της Ουκρανίας» δήλωσε ο Ντμίτρι Μίνιτς, του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (IFRI).
Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος απέφυγε να χαρακτηρίσει «τρομοκρατικές» τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, όπως έκαναν οι χώρες της Δύσης.
Μια στάση «ενδεικτική της αλλαγής των πολιτικών της προτεραιοτήτων» και του γεγονότος ότι απευθύνεται σήμερα στην φιλοπαλαιστινιακή κοινή γνώμη στη Μέση Ανατολή και στο νότιο ημισφαίριο, υπογραμμίζει η Χάνα Νότε, του CSIS.
Η αποδυνάμωση της Δύσης
Ο θεμελιώδης στόχος της ρωσικής διπλωματίας είναι να αποδυναμώσει τη δυτική παγκόσμια τάξη, σχέδιο που συμμερίζονται οι σύμμαχοί της στην Κίνα, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα.
Ο επικεφαλής του Κρεμλίνου κατηγόρησε επίσης ευθέως την Ουάσιγκτον για την κρίση στη Μέση Ανατολή.
Από την άποψη αυτή, η κατάσταση στην περιοχή «συμβάλλει στη διάδοση αντιδυτικών αφηγήσεων, αποδίδοντας στη Δύση την παγκόσμια αστάθεια και την επανέναρξη ιστορικών αντιπαραθέσεων», εκτιμά η Τατιάνα Στανόβαγια.
«Τα ισραηλινά αντίποινα στη Γάζα χαρακτηρίζονται από έναν κατακλυσμό πυρών, που δεν θα παραλείψουν να τονίσουν αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως δύο μέτρα και δύο σταθμά στην αντίδραση των Δυτικών απέναντι στη χρήση της βίας», σημειώνει ο Ιγκόρ Ντελανοέ.
«Αυτό που ενώνει ένα μέρος των χωρών του νότου και τη Ρωσία δεν είναι τόσο ότι συμμερίζονται θετικές αξίες, αλλά η μνησικακία, ακόμη και το μίσος, και πολύ συχνά μια παράλογη αντίληψη για τη Δύση», αναλύει ο Ντμίτρι Μίνιτς του IFRI.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ