«Ιστορική συμφωνία» χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι τη δήλωση πρόθεσης που υπέγραψε χθες με τον Γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν για την αγορά 100 μαχητικών Rafale.
Η τελετή της υπογραφής έλαβε χώρα στη στρατιωτική βάση Villacoublay, σε ένα σκηνικό προσεκτικά σχεδιασμένο, με τεράστιες σημαίες της Γαλλίας και της Ουκρανίας και ένα Rafale να εκτίθεται στο βάθος και με τον εκπρόσωπο του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών να τονίζει το πολιτικό μήνυμα της συμφωνίας: «Θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα στη Ρωσία».
Γαλλικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για μια παραγγελία χωρίς προηγούμενο για ξένη χώρα, σημειώνοντας ωστόσο ότι δεν είναι δεσμευτική, αλλά πρόκειται προς το παρόν για δήλωση πρόθεσης αγοράς των Rafale από την Ουκρανία.
Περιορισμένη παραγωγή και μακρινές παραδόσεις
Τον ενθουσιασμό σε Ουκρανία και Γαλλία μετριάζει η βιομηχανική πραγματικότητα: κανένα αεροσκάφος δεν αναμένεται να παραδοθεί σύντομα, ενώ δεν έχει γίνει ακόμη η πληρωμή.
Από τις γραμμές παραγωγής της Dassault Aviation βγαίνουν αυτή τη στιγμή δύο Rafale τον μήνα, ενώ το υπόλοιπο των παραγγελιών της ανέρχεται σε 239 αεροσκάφη προς παράδοση.
Ακόμη κι αν αυξηθεί η παραγωγική ικανότητα τα επόμενα χρόνια, η παράδοση των 100 Rafale στην Ουκρανία δεν αναμένεται παρά μετά από αρκετά χρόνια, καθιστώντας αυτή την υπόσχεση περισσότερο συμβολική παρά άμεση.
Τεράστιο κόστος και ερωτήματα χρηματοδότησης
Το κόστος ενός εξοπλισμένου Rafale εκτιμάται σε 130 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με το RTL. Για 100 αεροσκάφη, αυτό αντιστοιχεί σε 13 δισεκατομμύρια ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα έξοδα συντήρησης. Το κεντρικό ερώτημα παραμένει: ποιος θα πληρώσει;
Υπάρχουν διάφορες προτεινόμενες λύσεις:
- Η πρώτη βασίζεται στον μηχανισμό SAFE για την ευρωπαϊκή άμυνα, το
σύστημα δανείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που επιτρέπει τη χρηματοδότηση αμυντικών πρότζεκτ με αναβολή αποπληρωμής για περίπου μια δεκαετία. - Η δεύτερη αφορά στη χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων στην Ευρώπη από τις κυρώσεις κατά της Μόσχας από το 2022, περίπου 140 δισεκατομμύρια ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι θα βρεθεί μια νομικά ασφαλής λύση για να αποφευχθούν δικαστικές επιπλοκές.
Πολιτικό και στρατηγικό μήνυμα της συμφωνίας Ουκρανίας-Γαλλίας
Πέρα από το οικονομικό σκέλος, η συμφωνία στέλνει τρία σαφή πολιτικά σήματα:
- Μακροπρόθεσμη στήριξη στην Ουκρανία: η Ευρώπη και η Γαλλία δείχνουν την αφοσίωσή τους για την αποτροπή μιας νέας ρωσικής επίθεσης.
- Ενίσχυση του στρατηγικού ρόλου της Γαλλίας: ως βασικός προμηθευτής της ουκρανικής αεροπορίας, το Παρίσι επιβεβαιώνει τη θέση του στην ευρωπαϊκή αεράμυνα, παρά τις αβεβαιότητες όσον αφορά στην αμερικανική υποστήριξη.
- Η Ουκρανία ως ευρωπαϊκός φράχτης προστασίας: η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης συστήματα άμυνας, drones και τηλεκατευθυνόμενες βόμβες, ενισχύοντας τις δυνατότητες της Ουκρανίας απέναντι στη Ρωσία.
Συνολικά, η γαλλο-ουκρανική δέσμευση συνδυάζει πολιτικό συμβολισμό, βιομηχανικές φιλοδοξίες και στρατηγικό υπολογισμό, ενώ αφήνει ανοικτό το κρίσιμο ερώτημα της χρηματοδότησης και των χρονοδιαγραμμάτων παράδοσης.