Για «επική αποτυχία» που μπορεί να επηρεάσει τα σχέδια της Ρωσίας στον πόλεμο στην Ουκρανία μιλά δημοσίευμα των Financial Times, αναφερόμενο στις πρόσφατες επιθέσεις του Κιέβου σε ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη.
Το δημοσίευμα ξεκινά κάνοντας λόγο για «βομβαρδιστικά που ίσως η Ρωσία να μην καταφέρει ποτέ να ξαναφτιάξει», και έναν στόλο τόσο κατεστραμμένο «που ενδέχεται να αναγκάσει τη Μόσχα να αναθεωρήσει τον τρόπο με τον οποίο εξαπολύει επιθέσεις στην Ουκρανία».
Πρόκειται, σύμφωνα με την ανάλυση, για βαθιές επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος που φανερώνουν το κόστος ενός μακρόχρονου πολέμου ακόμα και απέναντι σε έναν πιο αδύναμο αντίπαλο.
Καθώς γίνεται πλέον σαφές το μέγεθος της ουκρανικής επιδρομής με drones το περασμένο Σαββατοκύριακο μέσα από δορυφορικές εικόνες και αναλύσεις ειδικών, αποκαλύπτεται και η κλίμακα της επιχείρησης.
Η τόλμη της Ουκρανίας -που σχεδίαζε επί 18 μήνες το πώς να κρύψει drones σε φορτηγά για να πλήξει στρατιωτικά αεροδρόμια χιλιάδες χιλιόμετρα μέσα στη Ρωσία- συνοδεύτηκε από σημαντικές υλικές ζημιές για τη ρωσική δύναμη βομβαρδιστικών, αναφέρει το δημοσίευμα.
Πώς θα επηρεάσει τη Ρωσία η επίθεση της Ουκρανίας στα μαχητικά αεροσκάφη της -«Νέα πραγματικότητα»
Παρότι η επίδραση στη ρωσική πυρηνική ικανότητα εκτιμάται πως είναι μάλλον περιορισμένη, η επίθεση αναμένεται να επηρεάσει τις καθημερινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, λένε αναλυτές.
Ίσως πιο σημαντικό για το Κίεβο είναι ότι η Ουκρανία κατάφερε να δείξει -παραμονή διαπραγματεύσεων για κατάπαυση του πυρός στην Κωνσταντινούπολη- ότι είναι ικανή να αλλάξει τη δυναμική στο πεδίο της μάχης, υποχρεώνοντας το Κρεμλίνο να αποδεχτεί μια νέα πραγματικότητα: πως στόχοι βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος είναι πλέον ευάλωτοι, ακόμα και χωρίς τη χρήση δυτικών όπλων.
Ο στρατιωτικός αναλυτής Μάικλ Κόφμαν, του Carnegie Endowment for International Peace, δήλωσε πως τα πλήγματα της Ουκρανίας «αναμφίβολα αποδυνάμωσαν τη ρωσική ικανότητα για πλήγματα από απόσταση», καταστρέφοντας αεροσκάφη που η Ρωσία δύσκολα θα αντικαταστήσει.
«Ίσως να μην είναι αρκετό για να σταματήσουν οι επιθέσεις στην Ουκρανία, δεδομένου του μεγέθους του στόλου, αλλά δείχνει πως η συνέχιση του πολέμου έχει πραγματικό κόστος για τη θέση της Ρωσίας ως στρατιωτικής υπερδύναμης», πρόσθεσε.
Η τολμηρή και ασυνήθιστη επιχείρηση -με drones που μεταφέρθηκαν λαθραία στη Ρωσία μέσα σε καμουφλαρισμένα κιβώτια φορτηγών- στόχευσε αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν τόσο συμβατικά όσο και πυρηνικά όπλα.
Οι εκτιμήσεις για τον ακριβή αριθμό των πληγμάτων δεν καταλήγουν ακόμη σε ασφαλές συμπέρασμα.
Η Ουκρανία ισχυρίζεται πως πάνω από 40 αεροσκάφη καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές, ενώ η Ρωσία παραδέχτηκε, απλώς, ότι «αρκετές μονάδες αεροπορικού εξοπλισμού επηρεάστηκαν από πυρκαγιά».
Άλλες ανεξάρτητες αναλύσεις υπολογίζουν τον αριθμό σε περίπου 10 με 12 αεροσκάφη.
Σοβαρό πλήγμα για τη Μόσχα
Ακόμα κι αυτό συνιστά σοβαρό πλήγμα για τη Ρωσία, τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Τα αεροσκάφη που επλήγησαν αποτελούσαν περίπου το 20% της μακράς εμβέλειας ρωσικής αεροπορικής ισχύος σε πλήρη ετοιμότητα, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές που μίλησαν στους Financial Times.
Τα συγκεκριμένα βομβαρδιστικά είναι σχεδιασμένα για να διανύουν τεράστιες αποστάσεις και να χτυπούν βαθιά μέσα σε εχθρικό έδαφος.
Ο Φάμπιαν Χόφμαν, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, σημείωσε πως αν και αρκετά βομβαρδιστικά βρίσκονταν υπό συντήρηση, «αυτά που επλήγησαν ήταν από τα πιο επιχειρησιακά, κάνοντας την απώλειά τους ιδιαίτερα επιζήμια».
Η Ρωσία χρησιμοποιούσε τα εν λόγω βομβαρδιστικά για επιθέσεις σε ουκρανικούς πολιτικούς στόχους, μεταξύ των οποίων και τα πιο πρόσφατα μαζικά πλήγματα, σύμφωνα με τον Γουίλιαμ Άλμπερκ του Stimson Center, πρώην αξιωματούχο ελέγχου όπλων του ΝΑΤΟ.
«Προκάλεσαν τόσο πόνο και δυστυχία», είπε. «Αυτό ήταν ένας άμεσος τρόπος να αντεπιτεθείς και να προσπαθήσεις να αποτρέψεις μελλοντικές επιθέσεις».
Γιατί η Ρωσία μπορεί να αναγκαστεί να αλλάξει τακτική
Πλέον, η Ρωσία δεν θα έχει μόνο λιγότερα βομβαρδιστικά για να επιτεθεί στην Ουκρανία, αλλά θα αναγκαστεί να αλλάξει και τακτική. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσον μπορεί να ρισκάρει να συγκεντρώνει τα αεροσκάφη της σε ομάδες - μια τακτική που χρησιμοποιούσε πρόσφατα για μαζικά πλήγματα.
«Αν η Ρωσία αναγκαστεί να τα διασπείρει για λόγους ασφαλείας, τότε η ικανότητά της να εξαπολύει μαζικές επιθέσεις θα μειωθεί σημαντικά, όπως και η δυνατότητά της να υπερφορτώνει την ουκρανική αεράμυνα», πρόσθεσε ο Άλμπερκ.
Η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι τα βομβαρδιστικά που επλήγησαν -τα σοβιετικά Tu-95 και Tu-22M3- δεν βρίσκονται πλέον σε παραγωγή.
«Η επιχείρηση έπληξε στρατηγικά βομβαρδιστικά που η Ρωσία αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να κατασκευάσει» δήλωσε ο Ολεξίι Μέλνικ, στρατιωτικός αναλυτής του ουκρανικού Κέντρου Ραζούμκοφ και πρώην αξιωματικός της αεροπορίας.
«Επική αποτυχία»
«Είναι μια επική αποτυχία και οι Ρώσοι θα πρέπει να δώσουν απαντήσεις σε πολύ δύσκολα ερωτήματα και να βρουν κάποιον να κατηγορήσουν».
Η εμφανής αμέλεια της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας, που άφησε στρατηγικά αεροσκάφη εκτεθειμένα σε ανοιχτούς χώρους, έχει προκαλέσει κύμα οργής στη φιλοπολεμική κοινότητα του Telegram στη Ρωσία.
«Φτιάχτηκαν κάποια πρόχειρα υπόστεγα για τακτικά αεροσκάφη, αλλά δεν έγινε τίποτα για τον στρατηγικό στόλο, παρόλο που αυτά τα αεροσκάφη είναι εκτός παραγωγής εδώ και καιρό και οι απώλειες δεν αντικαθίστανται» έγραψε το κανάλι Rybar (1,3 εκατομμύρια ακόλουθοι), που ιδρύθηκε από πρώην αξιωματούχο του ρωσικού υπουργείου Άμυνας.
«Το πλήγμα ήταν σοβαρό και το να ισχυρίζεσαι το αντίθετο είναι αυταπάτη», πρόσθεσε.
Η Μόσχα ίσως εγκαταλείψει εντελώς την προσπάθεια αναπλήρωσης του χαμένου στόλου -μια διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει «χρόνια, ίσως και δεκαετίες», σύμφωνα με τον Άλμπερκ, του Stimson Center.
Πώς θα επηρεαστεί η πυρηνική δύναμη του Πούτιν
Ο αντίκτυπος στο ρωσικό πυρηνικό δόγμα -το οποίο ο Βλαντίμιρ Πούτιν τροποποίησε πέρυσι ώστε να χαμηλώσει το όριο χρήσης πυρηνικών- εκτιμάται ότι θα είναι περιορισμένος.
Από την «πυρηνική τριάδα» -χερσαία, θαλάσσια και εναέρια μέσα εκτόξευσης- η Ρωσία παραδοσιακά βασίζεται λιγότερο στο εναέριο σκέλος, λόγω της υψηλής του ευαλωτότητας. Η επίθεση ίσως επιταχύνει τη μετάβαση που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, προς μεγαλύτερη εξάρτηση από τα άλλα δύο μέσα.
Ο Χόφμαν από το Πανεπιστήμιο του Όσλο ανέφερε πως τα ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% των στρατηγικών συστημάτων πυρηνικών της Ρωσίας. Τα υποβρύχια καλύπτουν περίπου το 30% και τα χερσαία μέσα περίπου το 60%.
Όμως η επίθεση έστειλε το μήνυμα στη Μόσχα ότι ούτε τα πιο απομακρυσμένα σημεία από τα σύνορα με την Ουκρανία μπορούν πια να θεωρούνται ασφαλή.
«Υπάρχει η αίσθηση στους Ρώσους πως το τεράστιο μέγεθος της χώρας προσφέρει ένα στρατηγικό βάθος, ένα είδος καταφυγίου», είπε ο Άλμπερκ. «Αυτό που έκαναν οι Ουκρανοί ήταν να πλήξουν την καρδιά αυτής της πεποίθησης».
Τι πέτυχε η επίθεση της Ουκρανίας
Για την Ουκρανία, η σύνθετη αυτή επιχείρηση είναι και ένας τρόπος να δείξει αποφασιστικότητα, ακόμα κι αν η Μόσχα επιμένει σε μαξιμαλιστικές απαιτήσεις στις πρώτες διαπραγματεύσεις.
Στον πρώτο γύρο των συνομιλιών, στα μέσα Μαΐου, ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας Βλαντίμιρ Μεντίνσκι είχε συγκρίνει την κατάσταση με τον 21ετή πόλεμο Ρωσίας-Σουηδίας του 18ου αιώνα, για να τονίσει την πρόθεση της Μόσχας να πολεμήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
«Αυτή η επιχείρηση είναι κι ένας τρόπος να τους ρωτήσει κανείς αν είναι σίγουροι γι’ αυτό, αν είναι βέβαιοι πως μπορούν ή θέλουν να συνεχίσουν αυτόν τον πόλεμο για πολλά χρόνια και να αντέξουν τέτοιες απώλειες», κατέληξε ο Μέλνικ του Κέντρου Ραζούμκοφ.