Μια ολόκληρη «κινηματογραφική» επιχείρηση οργάνωσε ο Λευκός Οίκος, με το ΝΑΤΟ και τις μυστικές υπηρεσίες της Ουκρανίας για να καταστήσει δυνατή την ιστορική επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις ΗΠΑ.
O Ζελένσκι πραγματοποίησε μία ιστορική ομιλία στον Κογκρέσο, μια εικόνα με όλους τους απαραίτητους συμβολισμούς που ήθελε να δώσει ο Ουκρανός πρόεδρος για να στηρίξει τον σκοπό του απέναντι στην ρωσική εισβολή.
Για να φτάσει όμως, ο πιο μισητός εχθρός του Ρώσου προέδρου Πούτιν, στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, και μάλιστα στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό μετά την ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο, χρειάστηκε να κινητοποιηθεί με άκρα μυστικότητα και ακρίβεια ένα ολόκληρος μηχανισμός και στόλος μέσων και ανθρώπων.
Πώς ξεκίνησαν όλα
Η αιφνιδιαστική επίσκεψη προετοιμαζόταν εδώ και μήνες, για πρώτη φορά από την πρόεδρο της Βουλής Νάνσι Πελόζι τον Οκτώβριο κατά τη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής στο Ζάγκρεμπ. Σε προηγούμενα τηλεφωνήματα, ο Ζελένσκι είχε επισημάνει στον Μπάιντεν και σε άλλους ανώτερους αξιωματούχους ότι οι ΗΠΑ ήταν η πρώτη χώρα που ήθελε να επισκεφθεί όταν θα ήταν η κατάλληλη στιγμή για να ταξιδέψει, σύμφωνα με αξιωματούχο που είχε γνώση των συνομιλιών.
Αφού οι δύο πρόεδροι συζήτησαν το ταξίδι στις 11 Δεκεμβρίου, ο Λευκός Οίκος απηύθυνε επίσημη πρόσκληση στις 14 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τον ανώτερο αξιωματούχο της κυβέρνησης.
Ο Ζελένσκι αποδέχθηκε την πρόσκληση την Παρασκευή και η επίσκεψη επιβεβαιώθηκε δύο ημέρες αργότερα, οπότε και οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου ενημέρωσαν το γραφείο της Πελόζι για τα ταξιδιωτικά σχέδια του Ουκρανού ηγέτη.
Το «κινηματογραφικό» ταξίδι
Ο Ουκρανός πρόεδρος πέρασε στην Πολωνία νωρίς το πρωί της Τετάρτης, σύμφωνα με τον ιδιωτικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα της Πολωνίας, TVN24, φτάνοντας σε σιδηροδρομικό σταθμό στο Πρζέμισλ, μια συνοριακή πόλη και σημείο άφιξης πολλών προσφύγων που διαφεύγουν από τον πόλεμο.
Συνοδευόμενος από την πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ουκρανία, Μπρίτζετ Μπρινκ, ο Ζελένσκι μεταφέρθηκε με όχημα της αμερικανικής πρεσβείας σε ένα αεροδρόμιο στο Ρζέσοβ, όπου επιβιβάστηκε σε μια απευθείας πτήση στις 8.15 π.μ. τοπική ώρα, η οποία προσγειώθηκε στην αεροπορική βάση Άντριους, στις ΗΠΑ, λίγο μετά το μεσημέρι της Τετάρτης.
Επιβιβάστηκε σε αεροσκάφος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας, ένα κυβερνητικό αεροσκάφος που χρησιμοποιείται συνήθως για τους γραμματείς του υπουργικού συμβουλίου και άλλους αξιωματούχους υπό τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο.
Ο Λευκός Οίκος δεν ανακοίνωσε δημοσίως την επικείμενη επίσκεψη μέχρι τη 1 π.μ. της Τετάρτης - περιμένοντας μέχρι να αισθανθούν ότι ο Ζελένσκι βρισκόταν με ασφάλεια εκτός Ουκρανίας.
Για να εξασφαλιστεί η ασφαλής πλοήγηση πάνω από τη Βόρεια Θάλασσα, όπου ρωσικά υποβρύχια περιπολούν σε μια ύπουλη υδάτινη έκταση, στάλθηκε από τη Γερμανία ένα κατασκοπευτικό αεροσκάφος AWACS (Airborne Warning and Control) της Boeing.
Όταν ο Ζελένσκι πέρασε πάνω από τη Βρετανία, τον συνόδευσε ένα μαχητικό αεροσκάφος F-15 της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, το οποίο απογειώθηκε από αεροπορική βάση στο Ηνωμένο Βασίλειο στο πλαίσιο της μυστικής αποστολής συνοδείας.
Το αεροσκάφος F-15 επέστρεψε στη βάση του λίγο μετά τη διέλευση του αεροσκάφους του Ουκρανού προέδρου πάνω από τη Σκωτία.
Αργότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας, η εναέρια συνοδεία προσγειώθηκε με ασφάλεια με τον Ουκρανό πρόεδρο στην βάση Andrews των ΗΠΑ, μόλις 30 λεπτά με το αυτοκίνητο από τον Λευκό Οίκο.
Από το Κογκρέσο το μήνυμα του Ζελένσκι σε όλο τον κόσμο
Ο Ζελένσκι ανακοίνωσε την επίσκεψη χθες στο Twitter, λέγοντας: «Κατευθύνομαι προς τις ΗΠΑ για να ενισχύσω την ανθεκτικότητα και τις αμυντικές δυνατότητες της Ουκρανίας».
Χιλιάδες άνθρωποι μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την πτήση του τουλάχιστον για ένα μέρος του ταξιδιού καθώς διέσχιζε τον Ατλαντικό.
Το αεροπλάνο εμφανίστηκε πάνω από το Βερολίνο και μόνο για λίγο στα ανοικτά των ακτών της Γροιλανδίας πριν εξαφανιστεί και πάλι.
Ο Ζελένσκι χρησιμοποίησε την επίσκεψή του για να ευχαριστήσει τους ηγέτες των ΗΠΑ και τους «απλούς Αμερικανούς» για την υποστήριξή τους στην απόκρουση της ρωσικής εισβολής και δεσμεύτηκε ότι δεν θα υπάρξουν «συμβιβασμοί» για τον τερματισμό του πολέμου.
Ο Ζελένσκι, στο πρώτο του γνωστό ταξίδι εκτός της χώρας του μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο, δήλωσε ότι η επίσκεψή του τώρα δείχνει ότι «η κατάσταση είναι υπό έλεγχο, λόγω της υποστήριξής σας».
Ο Ουκρανός πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι ο πόλεμος θα τελειώσει μόλις αποκατασταθεί η κυριαρχία, η ελευθερία και η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, καθώς και η «ανταπόδοση όλων των ζημιών που προκλήθηκαν από τη ρωσική επιθετικότητα».
ΗΠΑ και Ουκρανία σε κοινό βηματισμό
Ο Μπάιντεν και το Κογκρέσο απάντησαν με δισεκατομμύρια σε νέα βοήθεια και με την υπόσχεση να βοηθήσουν την Ουκρανία να επιδιώξει μια «δίκαιη ειρήνη».
Ο Μπάιντεν καλωσόρισε τον Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ και η Ουκρανία θα συνεχίσουν να προβάλλουν μια «ενιαία άμυνα» καθώς η Ρωσία διεξάγει μια «βάναυση επίθεση στο δικαίωμα της Ουκρανίας να υπάρχει ως έθνος».
Το εξαιρετικά ευαίσθητο ταξίδι πραγματοποιήθηκε μετά από 10 μήνες σκληρού πολέμου, ο οποίος έχει προκαλέσει δεκάδες χιλιάδες θύματα και στις δύο πλευρές και καταστροφές για τον ουκρανικό άμαχο πληθυσμό.
Η επίσκεψη του Ζελένσκι είχε ως στόχο να αναζωογονήσει την υποστήριξη προς τη χώρα του στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο, εν μέσω ανησυχιών ότι οι σύμμαχοι έχουν αρχίσει να κουράζονται από τον δαπανηρό πόλεμο και τη διαταραχή του στον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων και ενέργειας.
Λίγο πριν από την άφιξή του, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν τη μεγαλύτερη μεμονωμένη παράδοση όπλων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων εδάφους-αέρος Patriot, και το Κογκρέσο σχεδίαζε να ψηφίσει ένα πακέτο δαπανών που περιλαμβάνει περίπου 45 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια έκτακτης ανάγκης προς την Ουκρανία.