Τους δικούς της χάρτες για τα θαλάσσια πάρκα εξέδωσε χθες, Σάββατο (2/8), η Άγκυρα, απαντώντας έτσι στις ελληνικές ανακοινώσεις, προ ολίγων εβδομάδων από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αναλυτικότερα, ο χάρτης της Άγκυρας που δόθηκε στη δημοσιότητα και φέρει την υπογραφή του τουρκικού Κέντρου Δικαίου της Θάλασσας (DEHUKAM) αποτυπώνει ότι το τουρκικό θαλάσσιο πάρκο στο Αιγαίο εκτείνεται πέρα από τα τουρκικά χωρικά ύδατα, δυτικά της Ίμβρου και της Τενέδου, καλύπτοντας θαλάσσιες ζώνες που φτάνουν έως την περιοχή ανάμεσα στη Σαμοθράκη και τη Λήμνο.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, η ζώνη του δεύτερου πάρκου -σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη διαχρονική τουρκική θέση περί μη επήρειας του Καστελόριζου- ξεκινά βορειοανατολικά της Ρόδου και εκτείνεται έως τα ανοιχτά του Κόλπου της Αττάλειας, παρακάμπτοντας πλήρως το σύμπλεγμα του Καστελόριζου.
Όπως έγραψε χθες το iefimerida.gr, με μια πρώτη ανάγνωση ο νέος χάρτης αμφισβητεί κατά την πάγια αναθεωρητική θέση της Τουρκίας την επήρεια του Καστελόριζου στις θαλάσσιες ζώνες, προσπαθώντας να το αποκλείσει ακόμη στα χωρικά όρια των 6 ν.μ.
Η κίνηση της Άγκυρας δεν αποτέλεσε έκπληξη, καθώς είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί, ως αντίδραση στη θεσμοθέτηση από την ελληνική πλευρά δύο εθνικών θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και τις Νότιες Κυκλάδες, συνολικής έκτασης 27.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων -πρωτοβουλία που προκάλεσε ενόχληση στην τουρκική ηγεσία.
Σημειώνεται πως θαλάσσια πάρκα έχουν καταγραφεί και στον χάρτη του τουρκικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που υποβλήθηκε στη Διακυβερνητική Ωκεανογραφική Επιτροπή της UNESCO.
Όπως προαναφέρθηκε, η ελληνική διπλωματία δεν αιφνιδιάστηκε, καθώς η συγκεκριμένη τουρκική αντίδραση ήταν αναμενόμενη.
Η ανάλυση των χαρτών που δημοσίευσε η Τουρκία
Μιλώντας στο iefimerida.gr ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Άγγελος Συρίγος, εξήγησε πως σε αντίθεση με τον ελληνικό σχεδιασμό των θαλασσίων πάρκων που κινήθηκε εντός της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης, η Τουρκία επέλεξε να χωροθετήσει τα δικά της πάρκα σε θαλάσσιες περιοχές που εκτείνονται πέραν των χωρικών της υδάτων και συμπίπτουν με την περιοχή δυνητικής οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών.
Επιπλέον, ο έμπειρος νομικός και πολιτικός, δίνοντας το πολιτικό πλαίσιο της τουρκικής ενέργειας, επεσήμανε πως στην πραγματικότητα ο τουρκικός χάρτης αποτυπώνει την προσπάθεια της Άγκυρας να ισορροπήσει ανάμεσα στη ρητορική που εκφράζει εγχώρια για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης χωρίς όμως να ναρκοθετήσει τη διαδικασία επαναπροσέγγισης με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ειδικότερα τη στιγμή που επιχειρεί να μπει στα πρόγραμμα για τα F-35.
Συνεπώς στα θετικά συγκαταλέγεται πως τουλάχιστον στον νέο χάρτη η Άγκυρα δεν εμμένει στις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο, μια κίνηση που θα θεωρούνταν εξαιρετικά τραβηγμένη από το διεθνές ακροατήριο.
Ακόμη στα ενδιαφέροντα συγκαταλέγεται το γεγονός πως από ο,τι φαίνεται με βάση τον χάρτη τα όρια των πάρκων ξεπερνούν τον 25ο μεσημβρινό. Υπενθυμίζεται πως με βάση τις πάγιες θέσεις της Αγκυρας περί ορίου της τουρκικής δικαιοδοσίας στο Αιγαίο με βάση τον 25ο μεσημβρινό, η τουρκική διπλωματία θεωρεί πως ανατολικότερα αυτού του ορίου διατηρεί διάφορες δικαιοδοσίες, έχοντας ξεκινήσει από το πεδίο των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης.
Επιπλέον με βάση την ανάγνωση του χάρτη το θαλάσσιου πάρκο της Τενέδου φαίνεται πως εκτείνεται μέχρι τις θαλάσσιες περιοχές ανάμεσα στη Σαμοθράκη και την Λήμνο αποκόπτοντας θεωρητικά το ένα από το άλλο. Πρόκειται για την ίδια περιοχή όπου ξεκίνησε η εμφάνιση των πρώτων διεκδικήσεων σε βάρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, το 1973 όταν η Τουρκία άρχισε να εκχωρεί δικαιώματα εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη συγκεκριμένη περιοχή αμφισβητώντας παράνομα τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών του Αν. Αιγαίου.
Στις παραπάνω παραμέτρους αποδίδεται και το γεγονός πως η Τουρκία δεν επέλεξε τελικά να οξύνει έτι περαιτέρω την ένσταση παρουσιάζοντας ένα πάρκο στη μέση του Αιγαίου κατά την πάγια τακτική της να αμφισβητεί την ελληνική δικαιοδοσία σε όλο το Αρχιπέλαγος. Υπενθυμίζεται πως στο θαλάσσιο χωροταξικό που είχε παρουσιάσει πριν μερικούς μήνες η τουρκική διπλωματία ουσιαστικά έκοβε το μισό Αιγαίο στη μέση αγνοώντας επιδεικτικά τα κυριαρχικά δικαιώματα μεγάλων ελληνικών νησιών.
Μια πρακτική που φαίνεται πως δεν ακολουθήθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς επιλέχθηκε η μεσοβέζικη λύση της οριοθέτησης ενός πάρκου στον Βορρά και ενός στον Νότου που θα δηλώνουν σε πρώτη φάση την τουρκική παρουσία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η αντίδραση της Αθήνας
«Μετά την πρωτοβουλία της Ελλάδας για την καθιέρωση Εθνικών Θαλασσίων Πάρκων στο Ιόνιο και στο Αιγαίο Πέλαγος, σε περιοχές ελληνικής κυριαρχίας, η Τουρκία ανακοίνωσε σήμερα τον καθορισμό δύο θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και σε διεθνή ύδατα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του.
Όπως τόνισε, «η εξαγγελία "θαλάσσιων πάρκων" σε μη οριοθετημένες περιοχές εκτός τουρκικών χωρικών υδάτων συνιστά απαράδεκτη, μονομερή και παράνομη ενέργεια που δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα έναντι των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και δείχνει πλήρη έλλειψη σεβασμού στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας».
«Η ελληνική κυβέρνηση ενεργεί διαρκώς και με συνέπεια για την προστασία των δικαιωμάτων της πατρίδας μας και της βιωσιμότητας των θαλασσών μας και υπενθυμίζει πως αντανακλαστικές ενέργειες κενές περιεχομένου θέτουν σε διακύβευση τις σχέσεις καλής γειτονίας μεταξύ των δύο χωρών», κατέληξε.