Η κατάσταση στη νότια Συρία κλιμακώθηκε όταν ο συριακός στρατός εισήλθε την Τρίτη στη Σουέιντα, προπύργιο της κοινότητας των Δρούζων.
Προηγήθηκαν συγκρούσεις το Σαββατοκύριακο μεταξύ δυνάμεων των Δρούζων και φυλών Βεδουίνων.
Οι μάχες άφησαν πίσω τους 30 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες, ενώ η επέμβαση των κυβερνητικών δυνάμεων κόστισε τη ζωή σε 18 Σύρους στρατιώτες.
Την ανησυχία στην κοινότητα των Δρούζων ενέτεινε η συμμετοχή ισλαμιστικών δυνάμεων που είναι σύμμαχοι της Δαμασκού.
Το Ισραήλ, το οποίο έχει δεσμευτεί να προστατεύσει τους Δρούζους στη Συρία, εξαπέλυσε νέες επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων της συριακής κυβέρνησης που προελαύνουν προς τη Σουέιντα και δεσμεύτηκε να συνεχίσει τις επιθέσεις για την προστασία της. Η συριακή κυβέρνηση κατήγγειλε τα πλήγματα ως «κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας» και έκανε λόγο για θύματα μεταξύ αμάχων και στρατιωτικών, χωρίς να δώσει συγκεκριμένους αριθμούς.
Τo CNN σε εκτενή ανάλυση περιγράφει την πολύπλοκη κρίση στη νότια Συρία και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους παρενέβη το Ισραήλ και αν θα μπορούσε να υπάρξει κάποια συμφωνία.
Ποιοι είναι οι Δρούζοι;
Οι Δρούζοι είναι αραβική θρησκευτική μειονότητα, παρακλάδι του Ισλάμ, με ρίζες στον 11ο αιώνα. Ζουν κυρίως στη Συρία, τον Λίβανο, το Ισραήλ και τα Υψίπεδα του Γκολάν. Στη Συρία συγκεντρώνονται κυρίως γύρω από τη Σουέιντα και τις περιοχές κοντά στα Υψίπεδα του Γκολάν. Περισσότεροι από 20.000 Δρούζοι ζουν στα Υψίπεδα, τα οποία κατέλαβε το Ισραήλ στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 και προσάρτησε το 1981. Οι περισσότεροι εξακολουθούν να αυτοπροσδιορίζονται ως Σύροι, ενώ αρνήθηκαν την ισραηλινή υπηκοότητα.
Γιατί οι συριακές δυνάμεις συγκρούονται μαζί τους;
Η κρίση εντάσσεται στο πλαίσιο της εύθραυστης σχέσης μεταξύ της νέας κυβέρνησης του προέδρου Άχμεντ αλ-Σαράα και των θρησκευτικών μειονοτήτων. Αν και ο αλ-Σαράα, που διαδέχθηκε τον Μπασάρ αλ-Άσαντ, υποσχέθηκε να προστατεύσει όλες τις κοινότητες της Συρίας, οι σουνιτικές εξτρεμιστικές δυνάμεις που είναι πιστές σε αυτόν συνέχισαν να αντιμετωπίζουν βίαια τις θρησκευτικές μειονότητες.
Κεντρικό σημείο τριβής με τη δρούζικη κοινότητα παραμένει το ζήτημα του αφοπλισμού των πολιτοφυλακών των Δρούζων και η ενσωμάτωσή τους.
Η κυβέρνηση επιδιώκει να ενοποιήσει ένοπλες παρατάξεις υπό έναν ενιαίο στρατό, οι Δρούζοι όμως επιμένουν να διατηρήσουν τα όπλα τους και την αυτονομία τους. Επιπλέον, οι Δρούζοι, μερικοί από τους οποίους αντιτάχθηκαν στην αυταρχική διακυβέρνηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ, παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στον αλ-Σαράα, έναν ισλαμιστή ηγέτη με τζιχαντιστικό παρελθόν. Ταυτόχρονα, έχουν εκφράσει ανησυχίες για την περιορισμένη εκπροσώπησή τους στην κυβέρνηση και για τον αποκλεισμό ορισμένων τοπικών ηγετών από τον εθνικό διάλογο.
Λίγες ώρες μετά την είσοδο των στρατευμάτων στην πόλη την Τρίτη, ο υπουργός Άμυνας της Συρίας ανακοίνωσε «κατάπαυση του πυρός», έπειτα από συμφωνία με άγνωστους τοπικούς ηγέτες της κοινότητας, και δήλωσε ότι στρατιωτική αστυνομία αναπτύσσεται στην περιοχή με στόχο να ρυθμίζει τη στρατιωτική συμπεριφορά και να λογοδοτούν όσοι παραβιάζουν τους κανόνες.
Γιατί παρενέβη το Ισραήλ;
Η ισραηλινή κυβέρνηση, από την πλευρά της, επικαλείται τη «βαθιά αδελφική συμμαχία» με την εν λόγω κοινότητα, καθώς οι Δρούζοι του Ισραήλ υπηρετούν υποχρεωτικά στις ένοπλες δυνάμεις από το 1957 και συχνά ανέρχονται σε υψηλόβαθμες θέσεις στην αστυνομία και τις δυνάμεις ασφαλείας.
Παράλληλα, το Ισραήλ έχει μονομερώς κηρύξει αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στη νότια Συρία, απαγορεύοντας την είσοδο δυνάμεων και όπλων, κάτι που η Δαμασκός απορρίπτει ως παραβίαση της κυριαρχίας της. Η Συρία, μαζί με τη διεθνή κοινότητα, ζητά επανειλημμένα από το Ισραήλ να σταματήσει τις στρατιωτικές ενέργειες.
Το Ισραήλ, ανήσυχο για την παρουσία εξτρεμιστικών ομάδων στα σύνορά του, έχει υιοθετήσει αντιπαραθετική στάση απέναντι στον αλ-Σαράα, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να εξομαλύνει τις σχέσεις μεταξύ Συρίας και Ισραήλ.
Θα μπορούσε το Ισραήλ να καταλήξει σε συμφωνία με μια χώρα που συνεχίζει να βομβαρδίζει;
Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024, το Ισραήλ έχει καταλάβει περισσότερα εδάφη στη Συρία και συνεχίζει τις επιθέσεις, με στόχο, όπως δηλώνει, να αποτρέψει την ανασυγκρότηση στρατιωτικών δυνάμεων και την ανάπτυξη μαχητικών οργανώσεων.
Οι ισραηλινές επιθέσεις συνεχίζονται, παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ πιέζουν να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις με τη Συρία. Το Ισραήλ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θέλει να επεκτείνει τις συμφωνίες ειρήνης και σε γειτονικές χώρες, όπως η Συρία και ο Λίβανος, υπό τον όρο να διασφαλιστούν ζωτικά συμφέροντά του.
Πάντως, παρά τις άμεσες και έμμεσες συνομιλίες που έχουν ξεκινήσει με τη νέα συριακή κυβέρνηση, οι ισραηλινές επιθέσεις και η εκτεταμένη στρατιωτική παρουσία στη Συρία περιπλέκουν το ενδεχόμενο συμφωνίας, τη στιγμή μάλιστα που ο Νετανιάχου χαρακτηρίζει το νέο καθεστώς στη Δαμασκό ως «εξτρεμιστικό ισλαμικό» και απειλή για το Ισραήλ.