Το οδυνηρό πάθημα των ΗΠΑ στο Βιετνάμ δεν έγινε μάθημα στους ηγέτες της. Το έλλειμμα ικανών και φωτισμένων ηγετών, τις τελευταίες δεκαετίες, αναδείχθηκε ιδιαίτερα από την 11η Σεπτεμβρίου και μετά.
Η σπασμωδική αντίδραση του προέδρου Μπους με τους πολέμους, κυρίως στο Ιράκ και δευτερευόντως στο Αφγανιστάν, χωρίς καμία ουσιαστική αντίρρηση από τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, προκάλεσε μεγάλες γεωπολιτικές ανακατατάξεις.
Το πρόσχημα της εξαγωγής «δημοκρατίας» σε χώρες της Ασίας και της Βόρειας Αφρικής με ισλαμική κουλτούρα αιώνων απέτυχε παταγωδώς.
Σε ένα είδος σύγχρονων σταυροφοριών, Αμερικανοί και δυτικοί ηγέτες αποφάσισαν να εγκαταστήσουν διά της βίας δημοκρατίες δυτικού τύπου σε χώρες με, κατά βάση, θεοκρατικές κυβερνήσεις. Αιμοσταγείς δικτάτορες αντικαταστάθηκαν από άλλους, εισαγόμενους κυρίως κυβερνήτες, οι οποίοι καμία ή ελάχιστη σχέση είχαν με την κουλτούρα του τόπου, τον οποίο κλήθηκαν να κυβερνήσουν. Προσπάθειες ανατροπής καθεστώτων απέτυχαν, προκαλώντας καταστροφικούς εμφυλίους πολέμους. Εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν τη στέγη τους, αναζητώντας ασφάλεια. Ισλαμική Αδελφότητα και ISIS κήρυξαν πόλεμο στη δύση και σε όσους την υποστήριζαν στη Συρία και στη Βόρεια Αφρική.
Οι εικόνες φρίκης από τα βασανιστήρια γυναικών στο Αφγανιστάν μεταδίδονταν καθημερινά από τα τηλεοπτικά δίκτυα. Εκατόμβες νεκρών άμαχων, εχθρών των Ταλιμπάν παρήλαυναν καθημερινά στις οθόνες των δυτικών χώρων, δημιουργώντας δικαιολογημένη αγανάκτηση. Η χώρα, λόγω των φίλα προσκείμενων «φοιτητών» αλλά και της γεωγραφίας της έγινε το ασφαλέστερο κρησφύγετο της Αλ Κάιντα και των ηγετών της. Η επέμβαση των αμερικανικών δυνάμεων με την υποστήριξη των, διστακτικών, συμμάχων αναπόφευκτη, ίσως και επιθυμητή στην παγκόσμια κοινή γνώμη.
Ο πόλεμος στο Ιράκ σκέπασε τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, στην αρχή μάλιστα θεωρήθηκαν ήσσονος σημασίας. Διακεκριμένοι δημοσιογράφοι και ιστορικοί επιχειρηματολόγησαν κατά του πόλεμου στο Ιράκ αλλά υπέρ αυτού στο Αφγανιστάν. Οι αφορμές που επικαλέστηκε ο Πρόεδρος Μπους για την επίθεση στο Ιράκ αποδείχθηκαν ψεύτικες ή κατασκευασμένες. Όπλα μαζικής καταστροφής δεν βρέθηκαν ποτέ. Το χάος που ακολούθησε διήρκεσε χρόνια και εξαπλώθηκε στην ευρύτερη περιοχή.
Αντίθετα με τον πόλεμο του Ιράκ, ο πόλεμος στο Αφγανιστάν ξεκίνησε σχετικά σιωπηλά και με μεγάλη αποδοχή από την παγκόσμια κοινότητα. Οι κτηνωδίες των Ταλιμπάν βοήθησαν στο να δημιουργηθεί κλίμα υπέρ μιας στρατιωτικής παρέμβασης. Πολλές χώρες έστειλαν δυνάμεις στη χώρα, άλλες σε υποστηρικτικό και άλλες σε μάχιμο ρόλο. Οι εικόνες από τους βομβαρδισμούς των κρησφύγετων των ηγετών της Αλ Κάιντα και οι οι υποδοχές των δυτικών στρατιωτικών δυνάμεων από τους κάτοικους των μεγάλων πόλεων ενίσχυσαν την αίσθηση περί δίκαιου αγώνα.
Η περί δικαιοσύνης αίσθηση διήρκησε μέχρι την εκτέλεση του Οσάμα Μπιν Λάντεν επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα. Ο πρόεδρος Ομπάμα, ο οποίος είχε δεσμευθεί προεκλογικά ότι θα μειώσει δραματικά την παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, ανέβαλλε διαρκώς την απόφασή του, καταλήγοντας στην πιο περίεργη δυνατή επιλογή:
Αύξησε τις δυνάμεις, με στόχο να τις μειώσει! Το κόστος σε ανθρώπινο δυναμικό και βέβαια σε χρήματα ήταν πλέον τεράστιο. Αδύνατον να δικαιολογήσει τους σχεδόν 2.000 νεκρούς Αμερικανούς και τα δισεκατομμύρια δολάρια που κόστιζε στους φορολογούμενους ο πόλεμος. Παρ’ όλα αυτά, ο Ομπάμα, πιεζόμενος από τους στρατιωτικούς, ποτέ δεν αποφάσισε τον τερματισμό του.
Αυτόν τον αποφάσισε ο πλέον αμφιλεγόμενος πρόεδρος των τελευταίων δεκαετιών, ο Ντόναλντ Τραμπ. Αυτός διέταξε την απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Ένας Ρεπουμπλικανός. Στη Συρία οι αμερικανικές δυνάμεις αποσύρθηκαν άμεσα, στο Ιράκ σταδιακά, στο Αφγανιστάν απέσυρε τον κύριο όγκο και όρισε ημερομηνία για πλήρη αποχώρηση.
Την τελική απόφαση για την αποχώρηση την πήρε ο διάδοχος του, πρόεδρος Μπάιντεν. Δυστυχώς όμως η αποχώρηση αυτή δεν σχεδιάστηκε καλά, έγινε τσαπατσούλικα με αποτέλεσμα τις εικόνες που βλέπουμε αυτές τις μέρες στους δέκτες μας. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έγιναν μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα πρόσφυγες, στο αεροδρόμιο της Καμπούλ εξελίχθηκαν δραματικές εικόνες με χιλιάδες απελπισμένους ανθρώπους να προσπαθούν να επιβιβαστούν στα αεροπλάνα, να προτιμούν βέβαιο θάνατο κρεμασμένοι στους τροχούς, παρά να βρεθούν αντιμέτωποι με τους επελαύνοντες Ταλιμπάν.
Είχαν πάνω από μια δεκαετία οι Αμερικανοί επιτελείς να σχεδιάσουν την αποχώρηση των δυνάμεών τους από τη χώρα. Τα έκαναν μαντάρα. Οι σκηνές με τα Σινούκ που πηγαινοέρχονταν στην Αμερικανική Πρεσβεία θύμισαν έντονα τις αντίστοιχες της Σαϊγκόν. Ευτυχώς για τους Αμερικανούς, το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές είναι ασύγκριτα μικρότερο, έμειναν όμως πίσω εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανοί, οι οποίοι, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, συνεργάστηκαν μαζί τους και με τους υπόλοιπους δυτικούς. Η μοίρα τους άγνωστη. Όποια και αν είναι όμως, η αμερικανική ηγεσία πρόσθεσε άλλη μια μαύρη σελίδα στην ιστορία της εξωτερικής πολιτικής της.