Ραγδαίες εξελίξεις στη Βρετανία, με τη Λιζ Τρας να ανακοινώνει πριν από λίγα λεπτά την παραίτησή της από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος (Τόρηδες) και, συνεπώς, από την πρωθυπουργία της χώρας.
Η Λιζ Τρας στις 15:30 ακριβώς ώρα Ελλάδος, σε έκτακτη ανακοίνωση έξω από την πρωθυπουργική κατοικία, έκανε γνωστή την παραίτησή της δημοσίως.
Παραιτήθηκε η Λιζ Τρας
Όπως είπε η Λιζ Τρας, ενημέρωσε τον βασιλιά Κάρολο ότι παραιτείται, καθώς δεν μπόρεσε να εκπληρώσει το όραμά της. Θα παραμείνει πρωθυπουργός μέχρι να εκλεγεί ο διάδοχός της από τις τάξεις του κόμματός της, εντός της επόμενης εβδομάδας.
«Ανέλαβα την εξουσία σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής και διεθνούς αστάθειας. Η Βρετανία κρατήθηκε πίσω για πολύ καιρό λόγω της ισχνής οικονομικής της ανάπτυξης» δήλωσε η Λιζ Τρας, προσθέτοντας ότι εξελέγη από το κόμμα της για να αλλάξει αυτή την κατάσταση.
«Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις ανησυχούσαν για το πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Το πετύχαμε όσον αφορά στους λογαριασμούς ενέργειας και τις περικοπές στην εθνική ασφάλιση» τόνισε, προσθέτοντας ότι έθεσε «ένα όραμα για μια οικονομία με χαμηλή φορολογία και υψηλή ανάπτυξη, που θα εκμεταλλευτεί τις ελευθερίες του Brexit».
Ωστόσο, πρόσθεσε: «Αναγνωρίζω, δεδομένης της κατάστασης, ότι δεν μπορώ να εκπληρώσω την εντολή με την οποία εκλέχθηκα από το Συντηρητικό Κόμμα».
Ακολούθως, ανέφερε ότι ενημέρωσε τον βασιλιά για την απόφασή της να παραιτηθεί, προσθέτοντας πως η εκλογή νέας ηγεσίας «θα διασφαλίσει ότι θα παραμείνουμε σε πορεία υλοποίησης των δημοσιονομικών μας σχεδίων». Μέχρι να εκλεγεί ο διάδοχός της θα παραμείνει πρωθυπουργός η ίδια.
Πριν από την ανακοίνωση της παραίτησής της είχαν προηγηθεί συνάντηση και συνομιλίες της στην Downing Street με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922 των Τόρηδων σερ Γκράχαμ Μπρέιντι, την αναπληρώτρια πρωθυπουργό Thérèse Coffey και τον πρόεδρο του Συντηρητικού Κόμματος, Jake Berry.
Όπως είπε η Τρας, συμφώνησαν με τον Brady «ότι θα υπάρξει εκλογή ηγεσίας, που θα ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας».
Η ίδια δήλωσε: «Ο κ. Μπρέιντι είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο. Αυτό θα διασφαλίσει ότι θα παραμείνουμε σε πορεία υλοποίησης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και θα διατηρήσουμε την οικονομική σταθερότητα και την εθνική ασφάλεια της χώρας μας».
Με την εξέλιξη αυτή η Λιζ Τρας γίνεται η πρωθυπουργός της Βρετανίας με τη μικρότερη θητεία, αφού με τη σημερινή ημέρα μετρά μόνο 44 ημέρες στο Νο 10.
Η Λιζ Τρας οδηγήθηκε στην παραίτηση αφού απώλεσε πλήρως το πολιτικό της κύρος μέσα σε 44 ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων της, μετά τα όσα συνέβησαν με τον καταστροφικό -όπως αποδείχθηκε- μίνι προϋπολογισμό του περασμένου μήνα.
Ολόκληρη η ομιλία παραίτησης της Λιζ Τρας
«Ανέλαβα τα καθήκοντά μου σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής και διεθνούς αστάθειας. Οικογένειες και επιχειρήσεις ανησυχούσαν για το πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
Ο παράνομος πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία απειλεί την ασφάλεια ολόκληρης της ηπείρου μας. Και η χώρα μας είχε μείνει πίσω για πάρα πολύ καιρό εξαιτίας της χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης.
Εξελέγην από το Συντηρητικό Κόμμα με εντολή να το αλλάξω. Ανταποκριθήκαμε στους λογαριασμούς ενέργειας και στην περικοπή της εθνικής ασφάλισης. Και θέσαμε ένα όραμα για μια οικονομία χαμηλής φορολογίας και υψηλής ανάπτυξης, που θα εκμεταλλευόταν τις ελευθερίες του Brexit.
Αναγνωρίζω, ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης, ότι δεν μπορώ να ανταποκριθώ στην εντολή για την οποία με εξέλεξε το Συντηρητικό Κόμμα. Ως εκ τούτου, μίλησα με την Αυτού Μεγαλειότητα βασιλιά Κάρολο για να τον ειδοποιήσω ότι παραιτούμαι από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος.
Σήμερα το πρωί συνάντησα τον πρόεδρο της Επιτροπής του 1922, σερ Γκράχαμ Μπράντι. Συμφωνήσαμε ότι θα διεξαχθούν εκλογές για την ηγεσία, που θα ολοκληρωθούν την επόμενη εβδομάδα.
Αυτό θα διασφαλίσει ότι θα παραμείνουμε σε μια πορεία υλοποίησης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και στη διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας και της εθνικής ασφάλειας της χώρας μας.
Θα παραμείνω πρωθυπουργός μέχρι να επιλεγεί διάδοχος. Ευχαριστώ».
Ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας;
Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε το μεσημέρι της Πέμπτης ο σερ Γκράχαμ Μπρέιντι, η ψηφοφορία για την ανάδειξη του νέου ηγέτη των Συντηρητικών είναι δυνατόν να διεξαχθεί έως τις 28 Οκτωβρίου, με τις οριστικές ανακοινώσεις να αναμένονται στις 31 Οκτωβρίου.
«Μίλησα με τον πρόεδρο του κόμματος Τζέικ Μπέρι, που επιβεβαίωσε ότι θα είναι δυνατή η διεξαγωγή ψηφοφορίας και η ολοκλήρωση των εκλογών για την ηγεσία έως την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου. Θα πρέπει λοιπόν να έχουμε έναν νέο ηγέτη πριν από τη δημοσιονομική δήλωση που θα γίνει στις 31 του μήνα», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής 1922.
Ο Μπόρις Τζόνσον κάνει ήδη βολιδοσκοπήσεις για να επιστρέψει
Στην κούρσα της διαδοχής της Λιζ Τρας ενδεχομένως να δούμε και τον προκάτοχό της, Μπόρις Τζόνσον, με τους «Times» να αναφέρουν ότι ο πρώην πρωθυπουργός αναμένεται να θέσει υποψηφιότητα.
Ο πρώην πρωθυπουργός φέρεται να κάνει ήδη βολιδοσκοπήσεις, αλλά λέγεται ότι πιστεύει πως είναι θέμα εθνικού ενδιαφέροντος, γράφει ο Steven Swinford, των «Times».
«Μου λένε ότι ο Μπόρις Τζόνσον αναμένεται να θέσει υποψηφιότητα στην αναμέτρηση για την ηγεσία των Τόρις. Κάνει βολιδοσκοπήσεις αλλά λέγεται ότι πιστεύει ότι είναι θέμα εθνικού ενδιαφέροντος», γράφει.
Να σημειωθεί ότι ο Μπόρις Τζόνσον βρίσκεται για διακοπές στην Καραϊβική.
Αλλά και η πολιτική συντάκτρια του «Guardian», Pippa Crerar, αφήνει υπονοούμενο περί επιστροφής του Μπόρις Τζόνσον.
Από την πλευρά του, ο δημοσιογράφος Sam Coatesν, του Sky News, υποστηρίζει ότι ένα από τα πρόσωπα που ακούγονται από τους βουλευτές σήμερα το απόγευμα είναι ο Μπόρις Τζόνσον.
«Είναι ένα όνομα που ακούω ως κάποιον που θα μπορούσε να γεφυρώσει το χάσμα, λόγω του βάθους των εσωτερικών διαμάχης μεταξύ των διαφόρων στρατοπέδων» λέει, και προσθέτει: «Ορισμένοι βουλευτές των Τόρις πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι η απάντηση».
Οι υπόλοιποι υποψήφιοι για τη θέση του πρωθυπουργού
Όσο για τους υποψήφιους διαδόχους, ο Τζέρεμι Χαντ έχει ήδη αποκλείσει τον εαυτό του από την κούρσα της διαδοχής, ωστόσο υπάρχουν άλλοι βουλευτές των Τόρηδων που φαίνεται να περιμένουν στα παρασκήνια για τη θέση του επικεφαλής της βρετανικής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με το Sky News, o φιναλίστ για την ηγεσία των Τόρις Rishi Sunak και πρώην ΥΠΟΙΚ έχει δηλώσει ότι είναι «πολύ-πολύ έτοιμος για τη δουλειά».
Η επικεφαλής των Κοινοτήτων, Penny Mordaunt, έχει επίσης καταστήσει σαφές στις δημόσιες εμφανίσεις της ότι «είναι έτοιμη για τη θέση».
Και η Suella Braverman -η οποία παραιτήθηκε χθες από υπουργός Εσωτερικών- άσκησε έντονη κριτική στην Τρας κατά την παραίτησή της, σε μια κίνηση που πολλοί ερμηνεύουν ως έκφραση επιθυμίας να θέσει υποψηφιότητα για την πρωθυπουργία.
Το ερώτημα τώρα είναι, όπως σημειώνει το Sky News, ποιος θα κάνει πίσω και ποιος θα επιβιώσει σε μια έντονη αναμέτρηση διάρκειας μιας εβδομάδας για την ηγεσία.
Άμεσα εκλογές ζητούν Εργατικοί και Φιλελεύθεροι
Τόσο ο ηγέτης των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ όσο και ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Εντ Ντέιβι, ζητούν άμεσα τη διεξαγωγή γενικών εκλογών.
Ο Κιρ Στάρμερ δήλωσε: «Το Συντηρητικό Κόμμα έδειξε ότι δεν έχει πλέον εντολή διακυβέρνησης. Μετά από 12 χρόνια αποτυχίας των Συντηρητικών, ο βρετανικός λαός αξίζει κάτι πολύ καλύτερο από αυτή την περιστρεφόμενη πόρτα του χάους.
»Τα τελευταία χρόνια οι Συντηρητικοί έφτασαν σε επίπεδα-ρεκόρ τη φορολογία, κατέστρεψαν τους θεσμούς μας και δημιούργησαν μια κρίση κόστους ζωής. Τώρα, έχουν ζημιώσει την οικονομία τόσο άσχημα, που οι Βρετανοί βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν επιπλέον κόστος 500 λιρών το μήνα στα στεγαστικά τους δάνεια. Η ζημιά που προκάλεσαν θα πάρει χρόνια για να διορθωθεί. Κάθε μία από αυτές τις κρίσεις έγινε στην Ντάουνινγκ Στριτ, αλλά πληρώθηκε από το βρετανικό λαό. Κάθε μία άφησε τη χώρα μας πιο αδύναμη και σε χειρότερη θέση.
»Οι Συντηρητικοί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην τελευταία τους πανωλεθρία με το να χτυπούν απλά τα δάχτυλά τους επάνω στα γραφεία του και να ανακατεύουν τους ανθρώπους στην κορυφή χωρίς τη συγκατάθεση του βρετανικού λαού. Δεν έχουν εντολή να υποβάλουν τη χώρα σε ένα ακόμη πείραμα. Η Βρετανία δεν είναι το προσωπικό τους φέουδο για να τη διοικήσουν όπως επιθυμούν.
»Ο βρετανικός λαός αξίζει να έχει τον κατάλληλο λόγο για το μέλλον της χώρας. Πρέπει να έχουν την ευκαιρία να συγκρίνουν το χάος των Συντηρητικών με τα σχέδια των Εργατικών για να διευθετήσουν το χάος τους, να αναπτύξουν την οικονομία για τους εργαζόμενους και να ανοικοδομήσουν τη χώρα για ένα πιο δίκαιο, πιο πράσινο μέλλον. Πρέπει να έχουμε την ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα. Χρειαζόμαστε γενικές εκλογές, τώρα».
Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Σερ Εντ δήλωσε: «Ο Μπόρις Τζόνσον απογοήτευσε τη χώρα μας και η Λιζ Τρας κατέστρεψε την οικονομία μας. Οι Συντηρητικοί έχουν αποδείξει ξανά και ξανά ότι δεν είναι ικανοί να ηγηθούν της μεγάλης μας χώρας. Δεν χρειαζόμαστε άλλον έναν Συντηρητικό πρωθυπουργό που παραπαίει από κρίση σε κρίση. Χρειαζόμαστε γενικές εκλογές, χρειαζόμαστε τους Συντηρητικούς εκτός εξουσίας και χρειαζόμαστε πραγματική αλλαγή.
»Ήρθε η ώρα οι Συντηρητικοί βουλευτές να κάνουν το πατριωτικό τους καθήκον, να βάλουν πρώτα τη χώρα και να δώσουν λόγο στο λαό».
Και η πρωθυπουργός της Σκωτίας ζητά γενικές εκλογές -«Είναι κάτι παραπάνω από παρωδία αυτό που συμβαίνει»
Γενικές εκλογές ζητά και η Νίκολα Στέρτζον:
«Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψει κανείς επαρκώς αυτό το απόλυτο χάος. Είναι κάτι παραπάνω από υπερβολή και παρωδία. Η πραγματικότητα είναι ότι οι απλοί άνθρωποι πληρώνουν το τίμημα. Τα συμφέροντα του κόμματος των Συντηρητικών δεν πρέπει να απασχολούν κανέναν αυτή τη στιγμή. Οι γενικές εκλογές είναι πλέον μια δημοκρατική επιταγή».