Το Παλαιστινιακό βρίσκεται στο επίκεντρο της 80ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία συγκαλούν σήμερα στη Νέα Υόρκη όπου θα λάβουν χώρα οι εργασίες της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, διεθνή σύνοδο, με στόχο την προώθηση της λύσης των δύο κρατών, ενός ισραηλινού και ενός παλαιστινιακού.
Δεκάδες χώρες θα συμμετάσχουν, αρκετές εκ των οποίων αναμένεται να αναγνωρίσουν επισήμως το παλαιστινιακό κράτος. Η κίνηση αυτή ενδέχεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, που έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα μποϊκοτάρουν τη διαδικασία.
Το παλαιστινιακό στην Συνέλευση του ΟΗΕ
Ήδη Βρετανία, Καναδάς, Αυστραλία και Πορτογαλία αναγνώρισαν το παλαιστινιακό κράτος, ενώ η Γαλλία και άλλες χώρες αναμένεται να ακολουθήσουν σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ.
Η ισραηλινή κυβέρνηση εξετάζει μέτρα αντιποίνων, περιλαμβανομένης της πιθανής προσάρτησης τμημάτων της Δυτικής Όχθης αλλά και κυρώσεων κατά της Γαλλίας. Από την πλευρά της, η Ουάσιγκτον προειδοποίησε ότι ενδέχεται να υπάρξουν συνέπειες για τις χώρες που λαμβάνουν μέτρα εις βάρος του Ισραήλ.
Η σύνοδος πραγματοποιείται σε κλίμα έντονης στρατιωτικής κλιμάκωσης, με το Ισραήλ να έχει εξαπολύσει μεγάλης κλίμακας χερσαία επιχείρηση στη Γάζα και τους Ισραηλινούς εποίκους να εντείνουν τις επιθέσεις τους κατά Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη. Η αίσθηση του επείγοντος είναι έντονη, καθώς πολλοί διπλωμάτες εκτιμούν ότι η λύση των δύο κρατών κινδυνεύει να καταστεί ανέφικτη.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε διακήρυξη με συγκεκριμένα βήματα προς τη λύση δύο κρατών, δίνοντας έμφαση στην κατάπαυση του πυρός, την απελευθέρωση των ομήρων και τη διευκόλυνση ανθρωπιστικής βοήθειας. Ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν-Νοέλ Μπαρό τόνισε ότι η «Διακήρυξη της Νέας Υόρκης» αποτελεί οδικό χάρτη και όχι απλή υπόσχεση.
Το ψήφισμα προτείνει «απτά, χρονικά δεσμευμένα και μη αναστρέψιμα βήματα» προς λύση δύο κρατών, καταδικάζοντας τόσο τις επιθέσεις της Χαμάς όσο και τις ισραηλινές επιθέσεις εναντίον αμάχων στη Γάζα. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ συγκαταλέγονταν στις 10 χώρες που καταψήφισαν.
Ο Τραμπ προγραμματίζει σύνοδο κορυφής με Άραβες ηγέτες
Εντωμεταξύ, σύμφωνα με το Axios, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχεδιάζει να συναντηθεί την Τρίτη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, με επιλεγμένους Άραβες και Μουσουλμάνους ηγέτες για να συζητήσουν τρόπους τερματισμού του πολέμου στη Γάζα, σύμφωνα με δύο Άραβες αξιωματούχους με γνώση των σχεδίων.
Η συνάντηση αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς έρχεται σε μια συγκυρία όπου δυτικές χώρες αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Λευκός Οίκος έχει αποστείλει ήδη προσκλήσεις για τη συνάντηση. Μεταξύ των προσκεκλημένων είναι οι ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Κατάρ, της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Τουρκίας.
Η Ουάσινγκτον επιδιώκει τη συμμετοχή των χωρών αυτών σε ένα σχέδιο για τη «μετά τον πόλεμο» Γάζα, ακόμη και με την αποστολή δυνάμεων σταθεροποίησης που θα αντικαταστήσουν τον ισραηλινό στρατό. Από την πλευρά τους, οι Άραβες ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν από τον Τραμπ να πιέσει το Ισραήλ να σταματήσει τις επιχειρήσεις στη Γάζα και να αποφύγει νέες προσαρτήσεις στη Δυτική Όχθη.
Την ίδια ημέρα, ο Τραμπ αναμένεται να έχει ξεχωριστή συνάντηση με ηγέτες του Κόλπου -Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Κατάρ, Ομάν, Μπαχρέιν και Κουβέιτ- με επίκεντρο τις ανησυχίες τους για την πρόσφατη ισραηλινή επίθεση σε στελέχη της Χαμάς στο Κατάρ, την πρώτη που σημειώθηκε ποτέ σε έδαφος χώρας του Κόλπου. Οι χώρες ζητούν διαβεβαιώσεις ότι δεν θα επαναληφθεί.
Τι σημαίνει στην πραγματικότητα η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους
Η Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ), υπό τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, αναγνωρίζεται διεθνώς ως εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού. Διαχειρίζεται την υγεία, την εκπαίδευση και εκδίδει διαβατήρια, αλλά η εξουσία της είναι περιορισμένη. Το Ισραήλ ελέγχει τα σύνορα της Δυτικής Όχθης και όλες τις διελεύσεις προς τη Γάζα, ενώ η στρατιωτική κατοχή διαρκεί πάνω από μισό αιώνα. Δεν υπάρχουν παλαιστινιακά αεροδρόμια και οι εμπορικές και άλλες δραστηριότητες υφίστανται σοβαρούς περιορισμούς.
Με βάση τη Σύμβαση του Μοντεβιδέο (1933), ένα κράτος πρέπει να πληροί τέσσερα κριτήρια: μόνιμο πληθυσμό, καθορισμένη επικράτεια, αποτελεσματική κυβέρνηση και ικανότητα σύναψης διεθνών σχέσεων. Η Παλαιστίνη πληροί κάποια από αυτά, αλλά η κατοχή και οι εσωτερικές πολιτικές δυσκολίες θέτουν αμφισβητήσεις.
Η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από μεγάλες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία υπήρξε σε μεγάλο βαθμό συμβολική και έχει προσφέρει ένα επιπλέον διπλωματικό όπλο στους Παλαιστίνιους. Όμως στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου -ισχυρού μέλους της G7 και μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας- η κίνηση αναγνώρισης αποκτά μεγαλύτερο ειδικό βάρος.
Σύμφωνα με τον Παλαιστίνιο πρέσβη στο Λονδίνο Χουσάμ Ζόμλοτ, η αναγνώριση θέτει Ισραήλ και Παλαιστίνη σε «ισότιμη βάση». Ο πρώην Βρετανός πρόξενος στην Ιερουσαλήμ Βίνσεντ Φιν προειδοποίησε ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πολιτικές αποφάσεις όπως η απαγόρευση προϊόντων από ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη, μετέδωσε το SkyNews.
Η διεθνής αναγνώριση
Σήμερα, 151 από τα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη, μεταξύ αυτών περισσότερες από δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία. Με την προσθήκη του ΗΒ, του Καναδά, της Αυστραλίας και της Πορτογαλίας, το ποσοστό ενισχύεται περαιτέρω. Ο δε Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει συνδέσει την αναγνώριση με την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στην Παλαιστινιακή Αρχή ώστε να μπορεί να κυβερνήσει μια μεταπολεμική Γάζα.
Ωστόσο, η αναγνώριση από μεμονωμένα κράτη δεν ισοδυναμεί με πλήρη ένταξη στον ΟΗΕ. Για να γίνει αυτό, απαιτείται θετική εισήγηση του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου τα πέντε μόνιμα μέλη έχουν δικαίωμα βέτο. Οι ΗΠΑ έχουν μπλοκάρει επανειλημμένα σχετικές προσπάθειες, όπως το 2011. Έτσι, η Παλαιστίνη έχει καθεστώς «μόνιμου παρατηρητή» στη Γενική Συνέλευση χωρίς δικαίωμα ψήφου.
Οι ΗΠΑ, ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ, παραμένουν σταθερά αντίθετες σε αναγνώριση της Παλαιστίνης. Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι διαφωνεί με την απόφαση της Βρετανίας, ενώ η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις σε Παλαιστίνιους αξιωματούχους και δεν έχει εκδώσει βίζα στον Αμπάς για να παραστεί δια ζώσης στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Η λύση δύο κρατών
Η λύση δύο κρατών αποτελεί τον κυρίαρχο διεθνή στόχο για τερματισμό της σύγκρουσης. Προβλέπει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, εδάφη που κατέχει το Ισραήλ από το 1967.
Ωστόσο, η χάραξη συνόρων είναι εξαιρετικά δύσκολη. Περίπου 600.000 Ισραηλινοί έποικοι ζουν σήμερα στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, με αποτέλεσμα το παλαιστινιακό έδαφος να έχει κατακερματιστεί. Το Ισραήλ θεωρεί ότι η διεθνής αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους επιβραβεύει την τρομοκρατία μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου και βλάπτει τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία και απελευθέρωση ομήρων.