Σε εξέλιξη είναι αυτή την ώρα στην Κωνσταντινούπολη ο δεύτερος γύρος των απευθείας συνομιλιών Ουκρανίας και Ρωσίας στον απόηχο της χθεσινής μεγάλης ουκρανικής επίθεσης με drones σε ρωσικές αεροπορικές βάσεις.
Οι επιθέσεις, σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας (SBU), εκδηλώθηκαν σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων από την Ουκρανία.
Στόχος της ήταν τουλάχιστον τέσσερα ρωσικά στρατιωτικά αεροδρόμια και έπληξε πάνω από 40 αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων στρατηγικά βομβαρδιστικά, ενώ 13 από τα πολεμικά αεροπλάνα καταστράφηκαν ολοσχερώς, σύμφωνα με το Κίεβο.
Της 14μελούς ουκρανικής αντιπροσωπείας ηγείται και πάλι ο υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, ενώ περιλαμβάνονται και αρκετές προσωπικότητες από τον στρατιωτικό, τον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον νομικό τομέα της Ουκρανίας που δεν συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις της 16ης Μαΐου.
Προς απογοήτευση του Κιέβου της ρωσικής αντιπροσωπείας ηγείται και πάλι ο ιδεολόγος, προεδρικός σύμβουλος του Πούτιν και πρώην υπουργός Πολιτισμού, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, ο οποίος εκπροσώπησε τη Μόσχα τόσο κατά τη διάρκεια των πρώτων ανεπιτυχών ειρηνευτικών συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη το 2022 όσο και στη συνέχεια και πάλι τον Μάιο του τρέχοντος έτους.
Οι περισσότεροι από τους εκπροσώπους της Ρωσίας εμφανίστηκαν με κοστούμια, ενώ αρκετοί από τους Ουκρανούς με στρατιωτικές στολές παραλλαγής.
Έτοιμη για «μεγάλα βήματα» η Ουκρανία
Πηγή από την αντιπροσωπεία του Κιέβου δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να κάνει «μεγάλα βήματα» για να σημειώσει πρόοδο προς την ειρήνη στις συνομιλίες με τους Ρώσους στο ανάκτορο Τσιραγάν, ένα οθωμανικό παλάτι στις όχθες του Βοσπόρου το οποίο λειτουργεί πλέον ως πολυτελές ξενοδοχείο.
«Η ουκρανική αντιπροσωπεία ήρθε στην Κωνσταντινούπολη με σαφή ατζέντα και ετοιμότητα να κάνει μεγάλα βήματα προς την ειρήνη», δήλωσε η πηγή, προσθέτοντας ότι η Ουκρανία ελπίζει ότι η ρωσική πλευρά «δεν θα επαναλάβει απλώς τα ίδια προηγούμενα τελεσίγραφα».
«Αν (οι Ρώσοι) είναι έτοιμοι να προχωρήσουν και όχι να επαναλαμβάνουν τα ίδια τελεσίγραφα, τότε μπορεί να υπάρξουν καλές και σημαντικές ειδήσεις σήμερα», πρόσθεσε.
Η ίδια πηγή πρόσθεσε ότι οι Ουκρανοί «δεν γνωρίζουν τι έχουν φέρει οι Ρώσοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, διότι δεν έχουν γνωστοποιήσει την θέση τους ούτε σε μας, ούτε στην Τουρκία, ούτε στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Ουκρανοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν στο μεταξύ με εκπροσώπους της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας ενόψει των συνομιλιών με τη ρωσική αντιπροσωπεία. «Οι πλευρές συντόνισαν τις θέσεις τους ενόψει της συνάντησης μεταξύ των ουκρανικών και των ρωσικών αντιπροσωπειών.
Μέλη της ουκρανικής αντιπροσωπείας επανέλαβαν τη δέσμευση της Ουκρανίας στις ειρηνευτικές προσπάθειες», σημείωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών στο Κίεβο. Και πρόσθεσε ότι η Ουκρανία επανέλαβε τα σημεία της ατζέντας της, που περιλαμβάνουν μια συνάντηση των προέδρων των δύο χωρών, Βολόντιμιρ Ζελένσκι και Βλαντίμιορ Πούτιν, και πλήρη κατάπαυση του πυρός.
Ρωσία και ΗΠΑ συζήτησαν «πολιτική διευθεύτηση» του Ουκρανικoύ
Στο μεταξύ, ενόψει του νέου γύρου συνομιλιών ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ συζήτησε χθες από τηλεφώνου με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάρκο Ρούμπιο για τις προοπτικές διευθέτησης του ουκρανικού.
Όπως αναφέρει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών σε δήλωσή του, που αναρτήθηκε στο Telegram, Λαβρόφ και Ρούμπιο «αντάλλαξαν απόψεις για διάφορες πρωτοβουλίες αναφορικά με την πολιτική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης», περιλαμβανομένων και των σημερινών διαβουλεύσεων. Σύμφωνα με το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Tass, ο Λαβρόφ είπε ότι η Μόσχα θα παρουσιάσει σήμερα στους Ουκρανούς ένα υπόμνημα σχετικά με «όλες τις πτυχές της αξιόπιστης υπέρβασης των βαθύτερων αιτιών της κρίσης».
Το μήνυμα Ζελένσκι πριν τις συνομιλίες
Από το Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου βρίσκεται για σύνοδο κορυφής με τους ηγέτες των ανατολικών και βόρειων κρατών μελών του ΝΑΤΟ, Ο Ζελένσκι έκανε λόγο για «πραγματική ευκαιρία να προσπαθήσουμε να τερματιστεί ο πόλεμος», και χαρακτήρισε τις διαβουλεύσεις στην Κωνσταντινούπολη ως «ειδική στιγμή», όπου οι Ρώσοι «υποχρεώνονται να εμπλακούν διπλωματικά».
Ο Ουκρανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι είναι ευγνώμων «για κάθε επένδυση στην παραγωγή όπλων» από τη χώρα του κι ότι τόσο η Ευρώπη όσο και οι ΗΠΑ «έχουν καλύτερα όπλα από τη Ρωσία».
«Έχουμε επίσης ισχυρότερες τακτικές λύσεις, όπως απέδειξε η επιχείρησή μας “Ιστός Αράχνης”, είπε αναφερόμενος στις χθεσινές ουκρανικές επιθέσεις με drones σε ρωσικές αεροπορικές βάσεις. «Η Ρωσία πρέπει να αισθανθεί τι σημαίνουν οι απώλειες. Αυτό θα την σπρώξει προς τη διπλωματία», πρόσθεσε ο Ζελένσκι.
Και τόνισε ότι αν υπονομεύσει η Μόσχα τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη και δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε «είναι επειγόντως απαραίτητες νέες κυρώσεις».
Οι όροι του Κιέβου
Σε ανάρτησή του στο Telegram έπειτα από συνάντηση με αξιωματούχους της κυβέρνησής του ο Ζελένσκι απαρίθμησε χθες τις θέσεις της Ουκρανίας για τις συνομιλίες που περιλαμβάνουν μια πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση αιχμαλώτων, επιστροφή στην Ουκρανία των παιδιών που, όπως κατηγορεί το Κίεβο τη Μόσχα, έχουν απαχθεί από τη Ρωσία καθώς και «προκειμένου να εγκαθιδρυθεί μια αξιόπιστη και διαρκής ειρήνη και να διασφαλιστεί η ασφάλεια, να ετοιμαστεί μια συνάντηση στο πιο υψηλό επίπεδο».
Εξάλλου ο Ζελένσκι επιδιώκει μια απευθείας συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, κάτι που το Κρεμλίνο έχει απορρίψει επανειλημμένα μέχρι να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις.
Από την πλευρά της η Μόσχα αρνείται «την άνευ όρων κατάπαυση του πυρός», που ζητούν το Κίεβο και οι Δυτικοί σύμμαχοί του και επιμένει να διευθετηθούν «οι βαθιές αιτίες» της σύγκρουσης: η Ρωσία απαιτεί να μην ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ και να της εκχωρήσει πέντε επαρχίες της, τις οποίες ελέγχουν εν μέρει οι δυνάμεις της Μόσχας.
Το Κίεβο θεωρεί απαράδεκτους τους όρους αυτούς και ζητεί την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από το έδαφός του. Η Ουκρανία επιθυμεί επίσης να λάβει συγκεκριμένες εγγυήσεις για την ασφάλειά της, τις οποίες θα υποστηρίζουν οι Δυτικοί, όπως η προστασία του ΝΑΤΟ ή η παρουσία Δυτικών στρατευμάτων στο έδαφός της, κάτι που δεν δέχεται καν να συζητήσει η Μόσχα.
BBC: Ουκρανία και Ρωσία προσπαθούν να μη δυσαρεστήσουν τον Τραμπ
Ο πήχης των προσδοκιών για τη νέα αυτή συνάντηση Ουκρανών και Ρώσων στην Κωνσταντινούπολη είναι χαμηλός, σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ.
«Η Μόσχα δεν έχει ακόμη παραδώσει το κείμενο με τις απαιτήσεις της, κάτι που σύμφωνα με την ουκρανική πλευρά είναι ουσιώδους σημασίας για να είναι παραγωγική η συνάντηση. Στο μεταξύ οι ουκρανικές προτάσεις είναι απίθανο να ικανοποιήσουν τη Ρωσία.
Γιατί συναντώνται, ως εκ τούτου, οι δύο πλευρές σήμερα στην Κωνσνταντινούπολη; Πιθανώς για να αποφύγουν να εξοργίσουν τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που θεωρεί προσωπική διπλωματική νίκη και μόνη της τη συνάντηση. Τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο προσπαθούν να αποκτήσουν μοχλούς πίεσης μέσω της σχέσης τους με τον Λευκό Οίκο και αν απέφευγαν τις συνομιλίες θα ρίσκαραν ένα πλήγμα στους δεσμούς τους με την Ουάσιγκτον», όπως εξηγεί σε ανάλυσή του το BBC.