Έξωση στη μη αυτοκέφαλη ορθόδοξη εκκλησία της Ουκρανίας, που υπάγεται στο πατριαρχείο της Μόσχας, από το παγκοσμίως γνωστό μοναστήρι της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου κάνει η κυβέρνηση Ζελένσκι, λόγω παραβιάσεων των συμβατικών υποχρεώσεών της, σύμφωνα με έγγραφο που δημοσιοποιήθηκε χθες Παρασκευή.
Η σύμβαση που ει/χε υπογράψει το ουκρανικό δημόσιο το 2013 με την ορθόδοξη εκκλησία που υπάγεται στο πατριαρχείο της Μόσχας, θα τερματιστεί την 29η Μαρτίου, αναφέρει επιστολή του κρατικού φορέα διαχείρισης του χώρου, όπου λειτουργεί επίσης μουσείο από τη δεκαετία του 1920.
Η απόφαση ακολουθεί διάταγμα που εξέδωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Δεκέμβριο του 2022, μετά την εισβολή του στρατού της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Ζελένσκι έχει καταγγείλει επανειλημμένα ότι η ουκρανική ορθόδοξη εκκλησία που υπάγεται στο πατριαρχείο της Μόσχας είναι γεμάτη «κατάσκοπους».
Τον Νοέμβριο, η ουκρανική υπηρεσία αντικατασκοπείας έκανε έρευνες στο μοναστήρι, που είναι επίσης ο τόπος κατοικίας του προκαθημένου της ουκρανικής ορθόδοξης εκκλησίας, που χαρακτήρισε ύποπτο για σχέσεις με τη Ρωσία.
Η εκδίωξη της εκκλησίας αφορά στον χώρο του κατώτερου τμήματος του μοναστηριού, όπου βρίσκονται οι είσοδοι στα φυσικά και λαξευμένα σπήλαια.
Έντονη αντίδραση από το πατριαρχείο της Μόσχας
Το πατριαρχείο της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας στη Μόσχα αντέδρασε έντονα στην είδηση πως η ουκρανική ορθόδοξη εκκλησία διώχνεται από το μοναστήρι, απόφαση στην οποία είδε την «κορύφωση της ανομίας» στην Ουκρανία.
Η «ανομία» αυτή πλήττει «εκατομμύρια πιστούς Ουκρανούς για χρόνια», κατήγγειλε εκπρόσωπος του πατριαρχείου στη Μόσχα. Η ουκρανική ορθόδοξη εκκλησία δέχεται εντεινόμενη πίεση, συνέχισε, κάνοντας λόγο για «βίαιες καταλήψεις, εμπρησμούς και συλήσεις εκκλησιών, επιθέσεις εναντίον ιερωμένων» και «διάφορες απειλές». Ολόκληρος ο κόσμος θα θυμάται αυτές τις «ανηλεείς» ενέργειες «για πάντα», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του πατριαρχείου.
Η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου βρίσκεται στον νότιο τομέα του κέντρου της ουκρανικής πρωτεύουσας. Οικοδομήθηκε στα μέσα του 11ου αιώνα και θεωρείται το αρχαιότερο μοναστήρι στην Ουκρανία. Από το 1990 έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η Ουκρανία είναι σημαντική για την ρωσική ορθόδοξη εκκλησία, καθώς εκεί βρίσκονται ορισμένα από τα κυριότερα μοναστήρια της. Ωστόσο, στα τέλη του Μαΐου του 2022, η πτέρυγα της ουκρανικής ορθόδοξης εκκλησίας που υπάγεται στο πατριαρχείο της Μόσχας ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις σχέσεις της με την Ρωσία εξαιτίας της ρωσικής στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία. Το Μάιο του 2019, εν μέσω διπλωματικών εντάσεων, τμήμα της ουκρανικής εκκλησίας που εκπροσωπείται από το πατριαρχείο του Κιέβου διέκοψε τις σχέσεις με τη Μόσχα και δήλωσε πίστη στον οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Τον Ιανουάριο, η πρόσβαση στους ναούς στην κορυφή του λόφου όπου βρίσκεται το μοναστήρι κόπηκε και η χριστουγεννιάτικη λειτουργία την 7η Ιανουαρίου τελέστηκε στον καθεδρικό ναό της Αναλήψεως.