Μπορεί οι δυνάμεις της Ουκρανίας να υστερούν αριθμητικά και σε εξοπλισμό εκείνων της Ρωσίας, αλλά συνεχίζουν τον πόλεμο, που θα είχαν ενδεχομένως χάσει χωρίς τη μαζική ανάπτυξη drones κατά των εισβολέων.
Δεκάδες χιλιάδες από αυτά τα σχετικά φθηνά και αναλώσιμα drones επιστρατεύουν οι Ουκρανοί στις εμπόλεμες ζώνες, εντοπίζοντας θέσεις των Ρώσων, συλλέγοντας πληροφορίες και ενίοτε πλήττοντας στόχους.
Μέχρι τις αρχές του τρέχοντος έτους τα ουκρανικά drones ευθύνονταν για το 60%-70% των καταστροφών στο ρωσικό πολεμικό εξοπλισμό, σύμφωνα με τη βρετανική δεξαμενή σκέψης Royal United Services Institute. Φυσικά και οι Ρώσοι έχουν αναπτύξει ανάλογη δύναμη drones, αλλά τα λίαν ευπροσάρμοστα μη επανδρωμένα οχήματα (UAV) των Ουκρανών συνεχίζουν να εκθέτουν τα κενά στη ρωσική άμυνα, όπως προ ημερών όταν έπληξαν ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά με δυνατότητα μεταφοράς πυρηνικών όπλων σε αεροδρόμια που απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα από τα σύνορα της Ουκρανίας.
Διάφορα είδη drones χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία και αλλάζουν τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου , όπως αναφέρει το Bloomberg.
Drones κοντινής εξουδετέρωσης (Close Kill)
Τα μικρά, ελαφρά drones με πολλαπλούς έλικες (First Person View -ή FPV) ελέγχονται σε πραγματικό χρόνο μέσω βιντεοσύνδεσης από χειριστή εφοδιασμένο με ειδικά ψηφιακά γυαλιά και χρησιμοποιούνται για επιθέσεις κατά στρατιωτών του εχθρού, θωρακισμένων, συστημάτων πυραύλων και κέντρων διοίκησης.
Άλλα παρόμοια drones με έλικες επιστρατεύονται για τη ρίψη εκρηκτικών μεγέθους χειροβομβίδας σε στόχους και μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, εφόσον δεν καταρριφθούν.
Τα drones σταθερής πτέρυγας αιωρούνται στον ουρανό μέχρι να εντοπίσουν έναν στόχο και στη συνέχεια πέφτουν πάνω του και ανατινάζονται κατά την πρόσκρουση. Τα νεότερα drones καμικάζι, όπως το B-1 της Ουκρανίας, έχουν σχεδιαστεί για να παραμένουν στον αέρα για αρκετές ώρες και είναι πιο αθόρυβα από τα προηγούμενα μοντέλα, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο τον εντοπισμό τους.
Drones βαθιάς επίθεσης (Deep Strike)
Τα drones μεγάλου βεληνεκούς με σταθερά φτερά μπορούν να διανύσουν αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων μέχρι να φθάσουν στους τόχους τους. Μετά τα ιρανικής προέλευσης Shahed που άρχισε να επιστρατεύει η Ρωσία κατά ουκρανικών στόχων στα τέλη του 2022 σπέρνοντας θάνατο και καταστροφή σε ουκρανικές πόλεις, το Κίεβο ανέπτυξε δικά του τέτοια drones για να εξαπολύει επιθέσεις σε διυλιστήρια πετρελαίου, δεξαμενές καυσίμων και αποθήκες πυρομαχικών σε ρωσικές περιοχές σε απόσταση έως και 1.500 χλμ. μακριά.
Στις αρχές Μαΐου η Ρωσία είπε ότι κατέρριψε 485 ουκρανικά drones στη διάρκεια διήμερης επίθεσης, που προκάλεσε καταστροφές στο μοναδικό ρωσικό εργοστάσιο οπτικών ινών και σε μονάδες παραγωγής πολεμικού οπλισμού, αλλά και καθυστερήσεις σε πάνω από 100 πτήσεις σε αεροδρόμια γύρω από τη Μόσχα. Μια επίθεση που κατέδειξε την ικανότητα της Ουκρανίας να φέρνει τον πόλεμο κοντά στους κατοίκους της ρωσικής πρωτεύουσας.
Θαλάσσια drones
Μη επανδρωμένα θαλάσσια drones, φορτωμένα με εκρηκτικά, έχουν καταστήσει λίαν επικίνδυνη την προσέγγιση του ρωσικού στόλου κοντά στις ουκρανικές ακτές στη Μαύρη Θάλασσα, απ’ όπου θα μπορούσαν να βομβαρδίζουν πόλεις ή να προχωρούν στον αποκλεισμό λιμανιών.
Το τελευταίο διάστημα η Ουκρανία άρχισε να εξοπλίζει τα θαλάσσια αυτά drones αυτά και με πυραύλους και τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με τις υπηρεσίες Πληροφοριών του Κιέβου, κατέρριψαν δύο ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη κοντά στο λιμάνι του Νοβοροσιίσκ.
Κόστους κοντά στα 20.000 δολάρια τα θαλάσσια αυτά drones ελέγχονται από απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων μέσω του αμερικανικού δορυφορικού δικτύου Starlink.
Αναγνωριστικά drones
Τα αναγνωριστικά drones μπορούν να καταστήσουν αποτελεσματικότερες τις αεροπορικές επιθέσεις εντοπίζοντας στόχους και παρέχοντας τις συντεταγμένες τους για πιο ακριβή στόχευση πυροβολικού, οβιδοβόλων και πυραύλων εδάφους ή αέρος.
Το κατασκοπευτικό drone Forpost της Ρωσίας παρέχει καθοδήγηση με λέιζερ για βόμβες ολίσθησης, που εξαπολύονται από επανδρωμένα αεροσκάφη πέρα από την εμβέλεια της αεράμυνας της Ουκρανίας.
Στο αρχικό στάδιο του πολέμου, η Ουκρανία βασιζόταν σε τουρκικής κατασκευής drones Bayraktar για να καθοδηγεί τα πυρά του πυροβολικού εναντίον ρωσικών τεθωρακισμένων μονάδων. Τώρα έχει αναπτύξει για τον σκοπό αυτό τα δικά της drones, Leleka και Furia,.
Τα ρωσικά αναγνωριστικά drones Orlan αποτελούν τακτική και απειλητική παρουσία στον ουρανό πάνω από την Ουκρανία, καθώς συχνά προμηνύουν πυραυλικές επιθέσεις. Στο έδαφος, η Ουκρανία έχει αρχίσει να αναπτύσσει τηλεχειριζόμενα ρομποτικά σκυλιά για να εντοπίζει παγίδες και Ρώσους στρατιώτες σε μέρη στα οποία τα ιπτάμενα drones δεν έχουν πρόσβαση - όπως μέσα σε κτίρια, κατά μήκος χαρακωμάτων και σε πυκνά δάση.
Πώς άλλαξαν τα drones τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου στα μέτωπα της Ουκρανίας
Τα περισσότερα FPV drones συναρμολογούνται εύκολα και με το χαμηλό τους κόστος – το φθηνότερο στοιχίζει περί τα 400 δολάρια – μπορούν να ακινητοποιήσουν ή να καταστρέψουν πανάκριβα τανκς ή τεθωρακισμένα. Αυτά τα drones επέτρεψαν στην Ουκρανία να καταγάγει ορισμένες εντυπωσιακές στρατιωτικές επιτυχίες και ανάγκασαν τις ρωσικές δυνάμεις να αλλάξουν τακτική. Δεδομένου ότι οι ίλες τεθωρακισμένων σε ανοικτό έδαφος αποτελούν εύκολο στόχο για τα ουκρανικά drones, οι Ρώσοι διοικητές στέλνουν τώρα στρατιώτες με μοτισικλέτες, ηλεκτρικά σκούτερ ακόμη και αμαξίδια γκολφ θα να εντοπίσουν ευάλωτα σημεία στις εχθρικές γραμμές.
Αυτό υποχρεώνει τους χειριστές των drones να αντιμετωπίζουν μικρότερους διασκορπισμένους, ταχύτατα κινούμενους στόχους με ειδικές βόμβες που διασπώνται.
Υπό τον φόβο των drones οι στρατιώτες προτιμούν να κρύβονται στα χαρακώματα όταν δεν κινούνται. Η διαρκής αεροπορική αναγνώριση έχει δυσχεράνει τις προσπάθειες και των δύο εμπόλεμων πλευρών να εξασφαλίσουν και να κρατήσουν υπό τον έλεγχό τους εδάφη με αποτέλεσμα τη διεύρυνση από τα 10 στα 25 χιλιόμετρα της «γκρίζας ζώνης», που εκτείνεται για πάνω από 1.000 χλμ. στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας.
Στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους που δεν υπήρξε μεγάλη μετακίνηση των γραμμών των μετώπων με τη Ρωσία να σημειώνει μικρά εδαφικά κέρδη τον τελευταίο χρόνο μολονότι οι δυνάμεις υπερτερούν αριθμητικά των Ουκρανών.
Τα σχέδια για περαιτέρω μαζικές αυξήσεις στην ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών καθιστούν πιο δύσκολη την πρόβλεψη της πορείας της σύγκρουσης, σημειώνει το Bloomberg. Η Ουκρανία παρήγαγε τουλάχιστον 1 εκατ. drones πέρυσι και σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή στα 2,5 εκατομμύρια φέτος, σύμφωνα με το κέντρο στρατηγικών επικοινωνιών της χώρας. Την ίδια ώρα οι διεθνείς κυρώσεις δεν έχουν εμποδίσει τη Ρωσία να αυξήσει την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με τον Πούτιν να ζητά ετήσια παραγωγή 1,4 εκατ. drones φέτος, δεκαπλάσια από τον αριθμό που παρήγαγε η Ρωσία το 2023.