Σύμφωνα με τον Guardian, υποκινείται μια δραματική αλλαγή στη γεωπολιτική ισορροπία δυνάμεων με την υποστήριξη της Κίνας στη Ρωσία στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Τζο Μπάιντεν πραγματοποίησε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Σι Τζινπίνγκ, σε ένα πιθανό σημείο καμπής για τον ρόλο της Κίνας στον κόσμο, καθώς η ασιατική χώρα αναμένεται να δείξει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει για να στηρίξει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής αναφορικά με τη συνομιλία αυτή, ο Κινέζος πρόεδρος φέρεται να κατέστησε σαφές πως ένας πόλεμος δεν συμφέρει κανέναν και πως εκτιμά την ειρήνη και την ασφάλεια, ωστόσο δεν προέβη σε σαφή καταδίκη των κινήσεων της Ρωσίας στην Ουκρανία, καλώντας παράλληλα τις ΗΠΑ να αναλάβουν το μερίδιο ευθύνης που θεωρεί ότι της αναλογούν.
Παρόλο που η Κίνα απείχε από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την εισβολή, στη ρητορική της τάχθηκε με τη Μόσχα, απηχώντας ρωσικές συζητήσεις που κατηγορούν το ΝΑΤΟ και ανακυκλώνουν θεωρίες συνωμοσίας, με την κυβέρνηση Μπάιντεν να πιστεύει πλέον ότι η Κίνα έχει ήδη αποφασίσει να διασώσει οικονομικά τη Ρωσία.
Σε μια συνάντηση μεταξύ του συμβούλου εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν, και του Κινέζου ομολόγου του, Γιανγκ Τζιέτσι, στη Ρώμη, τη Δευτέρα, η κινεζική αντιπροσωπεία κατέπληξε τους Αμερικανούς αξιωματούχους επαναλαμβάνοντας ρωσικούς ισχυρισμούς που έχουν ήδη διαψευστεί και υποστήριζαν ότι οι ΗΠΑ και η Ουκρανία επεδίωκαν από κοινού ένα μυστικό πρόγραμμα βιολογικών όπλων. Οι Αμερικανοί έφυγαν από τη Ρώμη πιο απαισιόδοξοι από ποτέ για τις προθέσεις του Πεκίνου.
«Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι Κινέζοι κάνουν πολλές παρασκηνιακές κινήσεις για να στηρίξουν τη Ρωσία σε κάθε τομέα, οικονομικά και στρατιωτικά. Και αυτό είναι βαθιά ανησυχητικό. Εάν συνεχίσουν σε αυτό το μονοπάτι, θα είναι μια αποφασιστική καμπή, που πιθανότατα θα οδηγήσει την Ευρώπη σε πολύ βαθύτερη ανησυχία για την Κίνα και σε ένα βαθύτερο σχίσμα μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου», είπε ένας αξιωματούχος.
Μέλη του Κογκρέσου έχουν προειδοποιήσει ότι, εάν υπάρξουν στοιχεία για στρατιωτική βοήθεια της Κίνας στη ρωσική εκστρατεία στην Ουκρανία, θα επιβάλουν τιμωρητικά οικονομικά μέτρα. Κορυφαίες επιχειρήσεις είναι επίσης πιθανό να επαναξιολογήσουν τις συναλλαγές τους με την Κίνα, μαζί με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Οι αρνητικές για την Κίνα πτυχές της υποστήριξής της στη Ρωσία
Στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Σι, ο Μπάιντεν επανέλαβε μερικά από τα επιχειρήματα που έθεσε ο Σάλιβαν στη Ρώμη: ότι ο Κινέζος ηγέτης έκανε λάθος για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, για τις ρωσικές προθέσεις έναντι της Ουκρανίας και για τη δύναμη του στρατού της. Υποστήριξε, επιπλέον, ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Κίνας να συνεχίζει ένα λάθος και να υποστηρίζει τον ηττημένο.
Προσθέτοντας επιχειρήματα στις αρνητικές πτυχές της εμπλοκής, το διεθνές δικαστήριο του ΟΗΕ διέταξε την Τετάρτη τη Ρωσία να σταματήσει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Ο Κινέζος δικαστής καταψήφισε την απόφαση, αλλά, σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ, η Κίνα εξακολουθεί να δεσμεύεται νομικά από αυτή.
«Η Κίνα μπορεί να μπει στον πειρασμό να υποστηρίξει τη Ρωσία στη σύγκρουσή της με την Ουκρανία», έγραψαν η Oona Hathaway και ο Ryan Goodman, δύο πρώην νομικοί σύμβουλοι του Πενταγώνου, στο ιστολόγιο Just Security, επισημαίνοντας ότι η προμήθεια όπλων «θα εμπλέξει την Κίνα άμεσα στον παράνομο πόλεμο της Ρωσίας» και θα μπορούσε να εκθέσει το Πεκίνο σε κυρώσεις. «Η Κίνα δεν μπορεί να παράσχει στρατιωτική βοήθεια στη Ρωσία και να εξακολουθεί να παραμένει εντός νομικού πλαισίου», υποστήριξαν.
Υπάρχει ακόμη χρόνος, πριν η Κίνα χάσει το περιθώριο κινήσεων
Από τη συνάντηση της Δευτέρας στη Ρώμη υπήρξαν μερικές ενδείξεις ότι η Κίνα συνεχίζει να αντισταθμίζει τις επιλογές της, ώστε να δώσει κάποια ελπίδα στην Ουάσιγκτον ότι δεν έχουν χαθεί όλα. Τα κινεζικά κρατικά τηλεοπτικά κανάλια άρχισαν να προβάλλουν πλάνα από τις καταστροφές που προκλήθηκαν στις πόλεις της Ουκρανίας, αν και ακόμα δεν έχουν χρησιμοποιήσει τις λέξεις «πόλεμος ή εισβολή». Από την πλευρά του, ο Κινέζος πρεσβευτής στην Ουκρανία διαβεβαίωσε τους οικοδεσπότες του: «Θα σεβόμαστε πάντα το κράτος σας».
Η γερμανική εφημερίδα «Bild» ανέφερε ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, ήταν καθ' οδόν για το Πεκίνο την Πέμπτη, αλλά το αεροπλάνο του άλλαξε πορεία και επέστρεψε στη Μόσχα, για άγνωστους λόγους. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε το περιστατικό, αλλά προειδοποίησε ότι ήταν πολύ νωρίς για να ερμηνεύσουμε τη σημασία του, υποθέτοντας ότι η Κίνα «ίσως ήθελε να υποβαθμίσει τις δημόσιες εκδηλώσεις φιλίας».
Στις 12 Μαρτίου, ο καθηγητής Hu Wei, αντιπρόεδρος του κέντρου πολιτικής έρευνας που προσαρτάται στο Κρατικό Συμβούλιο, έγραψε ένα άρθρο σχετικά με το δίλημμα της Κίνας για την Ουκρανία, σημειώνοντας ότι η στρατιωτική προσπάθεια του Πούτιν παραπαίει. «Η Κίνα δεν μπορεί να συνδεθεί με τον Πούτιν και πρέπει να αποκοπεί το συντομότερο δυνατό. Προς το παρόν, εκτιμάται ότι υπάρχει ακόμη ένα παράθυρο μίας ή δύο εβδομάδων, πριν η Κίνα χάσει το περιθώριο κινήσεών της. Η Κίνα πρέπει να δράσει αποφασιστικά».
Η έκδοση του άρθρου στη μανδαρινική γλώσσα λογοκρίθηκε αμέσως μετά τη δημοσίευσή του. Η απαισιόδοξη άποψη εντός της κυβέρνησης Μπάιντεν είναι ότι ο Σι δεν ακούει τέτοιες φωνές και έχει καταστήσει τη συμφωνία του με τον Πούτιν βασική προτεραιότητα, με στόχο να αμβλύνει την ισχύ και την επιρροή των ΗΠΑ με κάθε κόστος. Οι δύο ηγέτες έχουν συναντηθεί 38 φορές τα τελευταία εννέα χρόνια και τον Φεβρουάριο υποσχέθηκαν ότι η σχέση τους δεν θα είχε «όριο».
Η κρίση στην Ουκρανία φτάνει μέχρι τον Ινδο-Ειρηνικό
Οι επιπτώσεις από τον πόλεμο της Ουκρανίας έχουν ήδη εξαπλωθεί στον Ινδο-Ειρηνικό, όπου η ανθεκτικότητα μιας μικρής δημοκρατίας απέναντι σε μια πολύ πιο ισχυρή απολυταρχία έχει τοπική σχέση υπό το πρίσμα της Ταϊβάν. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην περιοχή συμμετείχαν στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας, οι οποίες ανακοίνωσαν νέα μέτρα την Παρασκευή και σε ορισμένες περιπτώσεις έστειλαν στρατιωτικές προμήθειες.
Η διαίρεση του κόσμου σε δύο στρατόπεδα, κατά μήκος πολιτικών και οικονομικών γραμμών, θα αντιπροσώπευε ένα βαθύ δίλημμα για την Ινδία, η οποία προσπαθεί να παραμείνει στα όρια γύρω από το ζήτημα της Ουκρανίας.
«Για την Ινδία, ένας από τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής είναι να εμποδίσει τη Ρωσία να πλησιάσει ακόμη περισσότερο την Κίνα», δήλωσε η Tanvi Madan, διευθύντρια του προγράμματος του Ινστιτούτου Brookings για την Ινδία. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι η Ινδία θεωρεί τη Ρωσία ιστορικά ως υποστηρικτή «ανάγκης» στον ανταγωνισμό της με την Κίνα και ως τον κύριο προμηθευτή όπλων της.
«Στην Ινδία ελπίζουν τουλάχιστον στην ουδετερότητα της Ρωσίας ώστε να την εμποδίσουν να ταχθεί με την Κίνα, ιδιαίτερα σε μια κρίση», είπε η Madan. Εάν η Ρωσία παρασυρθεί προς την εξάρτηση από το Πεκίνο εξαιτίας των λανθασμένων εκτιμήσεών της στην Ουκρανία, η υποστήριξη της Μόσχας στην Ινδία δεν είναι πλέον εγγυημένη σε μια ενδεχόμενη αντιπαράθεση με την Κίνα, όπως η σύγκρουση στα Ιμαλάια πέρυσι.
«Αυτό οδηγεί σε μια συζήτηση στην Ινδία όσον αφορά την ανάγκη μείωσης της υπερβολικής εξάρτησης της Ινδίας από τη Ρωσία για στρατιωτικές προμήθειες», καταλήγει η Madan.
Βεβαίως, και η Ευρώπη θα βρισκόταν μπροστά σε δύσκολες επιλογές για τους οικονομικούς δεσμούς της με την Κίνα, καθώς το σχίσμα λόγω της Ουκρανίας μεγαλώνει.
«Καθώς ο Σι Τζινπίνγκ τοποθετεί τον εαυτό του και την Κίνα ως ηγετική δύναμη σε ένα αυταρχικό μπλοκ, θα ήταν σχεδόν αδύνατο για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή δημοκρατία να πλησιάσει το Πεκίνο» δήλωσε ο Abraham Denmark, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ για την Ανατολική Ασία. «Θα ήταν μια δραματική αλλαγή στη γεωπολιτική ισορροπία δυνάμεων», καταλήγει ο Guardian στην ανάλυσή του.