Οι κλιμακούμενες ρωσικές επιθέσεις με drones και η ανησυχία διχοτόμησης της Ουκρανίας σε μια μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία σκιάζουν τη διεθνή διάσκεψη στη Ρώμη για την ανοικοδόμησή της.
Στην τέταρτη κατά σειρά διάσκεψη για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, το κόστος της οποίας σύμφωνα με το Κίεβο αποτιμάται στο ένα τρισ. δολάρια, μετέχουν ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Πολωνός ομόλογός της, Ντόναλντ Τουσκ, ενώ οι εργασίες διεξάγονται σε μια περίοδο έντονης πίεσης στην ουκρανική οικονομία καθώς η Μόσχα κλιμακώνει τις επιθέσεις της με drones σε όλη τη χώρα
Ανησυχία για το μέλλον της Ουκρανίας
Την αβεβαιότητα για το μέλλον της Ουκρανίας ενισχύει το ειρηνευτικό σχέδιο υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, που αναμένεται να περιλαμβάνει και παραχωρήσεις εδαφών. Σύμφωνα με έκθεση του περασμένου μήνα εφόσον η Ουκρανία υποχρεωθεί να αποδεχθεί την απώλεια ελέγχου στις τέσσερις κατεχόμενες από τις ρωσικές δυνάμεις ανατολικές περιφέρειές της το ένα τρίτο του εκτιμώμενου κόστους ανοικοδόμησης των περίπου 200 δις. δολαρίων θα επιβαρύνει τη Ρωσία.
Το στοιχείο αυτό υπογραμμίζει ότι το μέλλον της Ουκρανίας δεν απειλείται μόνο από πολιτική διαίρεση, αλλά και από οικονομική ανισότητα, με τα ανατολικά, ρωσοκρατούμενα εδάφη να κινδυνεύουν να υποστούν τη μεγαλύτερη ζημιά.
Μολονότι η διάσκεψη στη Ρώμη εστιάζει στην προσέλκυση μακροπρόθεσμων ιδιωτικών επενδύσεων, επισκιάζεται, όπως σημειώνει η βρετανική εφημερίδα The Guardian, από την κατεπείγουσα ανάγκη προστασίας του πληθυσμού και της οικονομίας της Ουκρανίας από τον καταστροφικό αντίκτυπο των επιθέσεων με drones.
Ο Ζελένσκι τόνισε στη Ρώμη: «Η Ρωσία είχε προετοιμαστεί για αυτή τη διάσκεψη – δυστυχώς, μόλις λίγες ώρες πριν την έναρξή της, εξαπέλυσε μαζική επίθεση στην Ουκρανία. Στόχος αυτή τη φορά ήταν το Κίεβο».
Ο Γερμανός καγκελάριος καταδίκασε τις ρωσικές επιθέσεις σε περιοχές που ζουν άμαχοι. «Πρόκειται για τρομοκρατία κατά του άμαχου πληθυσμού. Δεν έχουν καμία σχέση με στρατιωτική σύγκρουση. Η πολιτική ευθύνη μας είναι να αυξήσουμε την πίεση στη Ρωσία ώστε να εξαναγκάσουμε τον Πούτιν να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», είπε ο Μερς. Και κάλεσε τη Σλοβακία να άρει το βέτο της για τον 18ο γύρο κυρώσεων της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας.
Ο λογαριασμός της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας
Το Ινστιτούτο Διεθνών Πολιτικών Σπουδών (ISPI) της Ιταλίας βάσει στοιχείων της Παγκόσμιας Τράπεζας εκτιμά ότι το κόστος ανοικοδόμησης για τις τέσσερις κατεχόμενες ουκρανικές περιφέρειες – Ντονιέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα – φθάνει τα 188 δις. δολάρια, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι ένα δεκαετές σχέδιο ανασυγκρότησης της Ουκρανίας από το 2025 μέχρι το 2035 θα απαιτήσει επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 524 δισ. δολαρίων.
Μολονότι ολόκληρη η Ουκρανία έχει πληγεί από επιθέσεις από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, τα δύο τρίτα των άμεσων καταστροφών (ύψους 116 δις. δολαρίων) και το 47% του κόστους ανοικοδόμησης (248 δισ. δολ.) αφορά στις περιοχές Ντονιέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα και Χάρκοβο.
«Αν το Κίεβο επιλέξει να παραχωρήσει τις τέσσερις επίμαχες περιοχές για να επιτευχθεί κατάπαυση πυρός, είναι εύλογο ότι η Ρωσία θα επωμιστεί σημαντικό μερίδιο του κόστους ανοικοδόμησης», σημειώνει το ISPI.
Τεράστιες καταστροφές σε ενεργειακές υποδομές
Η δυσκολία σχεδιασμού ρεαλιστικών σεναρίων ανοικοδόμησης της Ουκρανίας μετά τη λήξη του πολέμου υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι, από το προηγούμενο συνέδριο στο Βερολίνο το 2024, οι ζημιές στις ενεργειακές υποδομές αυξήθηκαν κατά 93% σε έναν χρόνο. Οι τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο είναι:
- Κατοικίες: 57 δισ. δολάρια ζημιές
- Μεταφορές: περίπου 36 δισ. δολάρια
- Ενέργεια και εξόρυξη: περίπου 20 δισ. δολάρια
Η επέκταση του πολέμου με τη χρήση drones και η διεύρυνση του μετώπου στις περιφέρειες Ντνίπρο και Σούμι επιδεινώνουν και την οικονομική κατάσταση. Οι υψηλές στρατιωτικές δαπάνες οδηγούν σε αύξηση του πληθωρισμού, ο οποίος έφτασε το 15%, ενώ η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται εν μέρει λόγω των επιθέσεων στη βιομηχανία και στις υποδομές. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω την πρόβλεψη ανάπτυξης της Ουκρανίας για φέτος κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 2%.
Υπάρχει έντονη απογοήτευση στους αναλυτές για την έλλειψη ουσιαστικών αποτελεσμάτων από τις αλλεπάλληλες διασκέψεις ανοικοδόμησης της Ουκρανίας. Ο πρώην απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ουκρανία, Κερτ Βόλκερ, τόνισε ότι οι προηγούμενες διασκέψεις παρήγαγαν «μεγαλόπνοες ιδέες χωρίς καμία συνέχεια», ενώ η ουσιαστική ανθρωπιστική και οικονομική στήριξη έχει προέλθει από την ΕΕ, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Βρετανίαο και την Παγκόσμια Τράπεζα. Ο Βόλκερ ζητά τη δημιουργία μόνιμου φορέα για την προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων.