Υπό διπλή πίεση βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, αφενός από τους δικούς αγρότες που απαιτούν να μην εισάγει ουκρανικά σιτηρά, αφετέρου από την Ουκρανία που λέει πως η ζημιά θα εξυπηρετήσει την ρωσική προπαγάνδα.
Ο αντίκτυπος από τις τεράστιες αγροτικές κινητοποιήσεις του Ιανουαρίου 2024 σε Γαλλία, Ολλανδία και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα επηρεάζει τις ευρω-ουκρανικές σχέσεις σε μια περίοδο όπου ίσως κριθεί ο πόλεμος απέναντι στην Ρωσία. Με την εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν το 2022, η ΕΕ προχώρησε σε ευνοϊκές ρυθμίσεις για τα ουκρανικά σιτηρά, γνωστές ως Αυτόνομα Εμπορικά Μέτρα, προκειμένου να ενισχύσει την ουκρανική οικονομία εν καιρώ πολέμου.
Όμως αυτό ερμηνεύθηκε από Ευρωπαίους αγρότες, και δη αυτούς της ανατολικής Ευρώπης, ως αθέμιτος ανταγωνισμός για τα δικά τους προϊόντα, των οποίων είδαν τις τιμές να πέφτουν. Οι κινητοποιήσεις ήταν τεράστιες, τα επιχειρήματα των αγροτών σε μεγάλο βαθμό εύλογα κι έτσι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δρομολογήσει την άρση αυτών των θετικών για την εμπόλεμη Ουκρανία μέτρων από τις αρχές Ιουνίου. Το Κίεβο έχει ήδη αντιδράσει σε αυτή την εξέλιξη.
Ουκρανός βουλευτής: Κίνδυνος οι Ουκρανοί να χάσουν την πίστη τους στην Ευρώπη και να δικαιωθεί ο Πούτιν
Ουκρανική αντιπροσωπεία έχει ταξιδέψει στις Βρυξέλλες για να πιέσει προς τη διατήρηση των μέτρων. Ουκρανός βουλευτής που συμμετείχε στην αποστολή προειδοποιεί πως η κίνηση αυτή ενέχει τον κίνδυνο όχι μόνο οικονομικής ζημίας σε έναν σύμμαχο που έχει πληγεί από τον πόλεμο, αλλά και απώλειας εμπιστοσύνης στην ίδια την Ευρώπη από τον ουκρανικό λαό.
Ο Ντμίτρο Ναταλούχα, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του ουκρανικού κοινοβουλίου, ταξίδεψε στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα με 11 συναδέλφους νομοθέτες για να ζητήσει μια γρήγορη, μακροπρόθεσμη εμπορική λύση πριν λήξουν οι απαλλαγές δασμών της ΕΕ από τον πόλεμο, γνωστές ως Αυτόνομα Εμπορικά Μέτρα, στις 5 Ιουνίου.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία μας που μια κοινοβουλευτική επιτροπή πραγματοποιεί συνεδρίαση εκτός της χώρας», δήλωσε ο Ναταλούχα στο POLITICO. «Ο συμβολισμός έχει σημασία. Είμαστε εδώ επειδή το εμπόριο με την ΕΕ είναι κρίσιμης σημασίας για την Ουκρανία».
Ζημιά 3,5 δισ. ευρώ ετησίως για την Ουκρανία
Το οικονομικό διακύβευμα είναι ξεκάθαρο. Η επιστροφή στο προ-πολέμου εμπορικό καθεστώς θα μείωνε τα έσοδα της Ουκρανίας από τις εξαγωγές έως και 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ρίχνοντας την προβλεπόμενη οικονομική της ανάπτυξη για το 2025 από 2,7% σε 0,9%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κιέβου.
Η προτεινόμενη «μεταβατική» λύση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - η επαναφορά των παλαιών ποσοστώσεων μόνο σε ορισμένα ευαίσθητα προϊόντα όπως το καλαμπόκι, τα πουλερικά και η ζάχαρη - μπορεί να αμβλύνει το οικονομικό πλήγμα, αλλά μόνο ελαφρώς.
Το πολιτικό κόστος, υποστήριξε ο Ναταλούχα, θα μπορούσε να είναι ακόμη υψηλότερο. «Εάν δεν υπάρχει λύση-γέφυρα ή ουσιαστική εναλλακτική λύση, δεν είναι απλώς μια αθετημένη υπόσχεση», είπε σε συνέντευξή του. «Είναι ένα μήνυμα ότι όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, η ΕΕ κοιτάζει προς τα μέσα, όχι προς τα έξω. Αυτό θα χρησιμοποιηθεί από τη ρωσική προπαγάνδα και θα πλήξει το ηθικό στην Ουκρανία».