Γροθιά στο στομάχι είναι ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ του Associated Press, που αναδεικνύει την τραγική κληρονομιά του σεισμού στην καθημαγμένη από τον εμφύλιο Συρία: τα ορφανά του Εγκέλαδου.
Ένα εξ’ αυτών είναι η Άγια, που σημαίνει «σημάδι από το Θεό» στα αραβικά, όπως ονόμασαν το βρέφος, που έφερε προ ημερών στον κόσμο η μητέρα του μέσα στα χαλάσματα του σπιτιού τους προτού αφήσει την τελευταία της πνοή.
Με τους γονείς και τα αδέλφια της να έχουν σκοτωθεί από τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ της περασμένης Δευτέρας, τη φροντίδα της, μόλις βγει από το νοσοκομείο, θα αναλάβει τώρα ο αδελφός του παππού της, Σαλάχ αλ Μπαρντάν.
«Άγια – Το σημάδι από τον Θεό»
Αλλά και το δικό του σπίτι καταστράφηκε στην πόλη Τζενερίς της βορειοδυτικής Συρίας, και τώρα ζει με τα 11 μέλη της φαμελιάς του σε ένα αντίσκηνο. «Μετά το σεισμό, ουδείς μπορεί να ζήσει πλέον στο σπίτι του. Μόνον το 10% των κτιρίων είναι ασφαλή, τα υπόλοιπα είναι ακατοίκητα», είπε στο AP.
Οι διασώστες βρήκαν την Άγια πάνω από δέκα ώρες μετά τον σεισμό σκάβοντας στα ερείπια της πενταώροφης πολυκατοικίας, όπου ζούσαν οι γονείς της στην Τζεντερίς. Θαμμένο κάτω από το μπετόν το βρέφος ήταν ακόμη συνδεδεμένο με τον ομφάλιο λώρο με τη μητέρα του, Αφράα Αμπού Χαντίγια, που είχε αφήσει στα χαλάσματα την τελευταία της πνοή, όπως κι ο άνδρας της και τα άλλα τέσσερα παιδιά τους.
Είχε γεννήσει το βρέφος της λίγες ώρες νωρίτερα, και το ορφανό διακομίστηκε στο νοσοκομείο Cihan της Αφρίν. «Τη βαφτίσαμε “Άγια”, για να μην την αποκαλούμε πλέον “νεογέννητο”», είπε ο γιατρός Χάνι Μααρούφ. Η κατάσταση της βελτιώνεται μέρα με τη μέρα και ευτυχώς δεν τραυματίστηκε στη σπονδυλική στήλη, όπως είχαν φοβηθεί οι γιατροί.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι συγγενείς είναι που δέχονται τα ορφανά, λένε γιατροί και ειδικοί. Αλλά κι αυτοί οι επιζώντες συγγενείς έχουν να παλέψουν με τα συντρίμμια των δικών τους ζωών και των οικογενειών τους. Μέσα στο χάος που συνεχίζεται στη Συρία τέσσερις μέρες μετά την καταστροφή και με τον αριθμό των νεκρών και των αγνοουμένων να αλλάζει διαρκώς οι γιατροί λένε ότι είναι αδύνατο να εκτιμηθεί πόσα παιδιά έχασαν τους γονείς τους.
Η 7χρονη Γιάνα, η μόνη που επέζησε από την οικογένειά της
Ένα άλλο ορφανό του Εγκέλαδου, η επτάχρονη Γιάνα αλ Άμπντο, έδινε επί 50 ώρες τη μάχη της επιβίωσης στα ερείπια του σπιτιού της στην πόλη Χαρέμ της Συρίας, κοντά στη μεθόριο με την Τουρκία, μέχρι να την απεγκλωβίσουν οι διασώστες. Αλλά οι γονείς της και τα τρία αδέλφια της δεν τα κατάφεραν.
Όταν μεταφέρθηκε το κορίτσι στο ήδη κατάμεστο με τραυματίες νοσοκομείο της πόλης Μπαμπ-αλ-Χάουα ρωτούσε συνεχώς που ήταν οι γονείς της, λέει ο γιατρός Χαλίλ Αλσφούκ, που την κούραρε. «Αργότερα ανακαλύψαμε ότι ήταν μόνη που επέζησε από την οικογένειά της». Όπως είπε ο γιατρός «Στο τμήμα μας για τα παιδιά, έχουμε 24 κρεβάτια και πέντε θερμοκοιτίδες, αλλά έχουμε δεχθεί δεκάδες παιδιά. Κι είμαστε το μόνο νοσοκομείο με τμήμα παιδοχειρουργικής στην περιοχή».
Η επτάχρονη ορφανή έκλαιγε από τους πόνους την Τετάρτη, όταν την είδε δημοσιογράφος του AP στο νοσοκομείο. Το πρόσωπό της ήταν γεμάτο τραύματα. Αργότερα ήρθε και την παρέλαβε μια θεία της, είπε ο Αλσφούκ, το σπίτι του οποίου επίσης καταστράφηκε. Επί μέρες δίνει μάχη για να κρατήσει στη ζωή τραυματισμένα παιδιά, αλλά ορισμένα δεν τα καταφέρνουν. «Είναι φρικτή εμπειρία. Είναι δύσκολο να συγκρατήσεις τα δάκρυά σου, όταν προσπαθείς να σώσεις ένα παιδί, αλλά αποτυγχάνεις. Πρέπει να συνεχίσεις, όμως, γιατί δεκάδες άλλα παιδιά χρειάζονται βοήθεια», λέει.
Αιτήσεις για αναδοχή ορφανών
Η UNICEF ανακοίνωσε ότι παρακολουθεί παιδιά ορφανά, ή εκείνα των οποίων αγνοούνται οι γονείς και παρέχει τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα, ενώ συνεργάζεται με νοσοκομεία της Συρίας για να εντοπίσει συγγενικά πρόσωπα, που θα μπορούσαν να τα αναλάβουν.
Στην Τουρκία το υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικών Υπηρεσιών απηύθυνε έκκληση σε οικογένειες που πληρούν τις προϋποθέσεις να υποβάλουν αιτήσεις για την αναδοχή ορφανών του Εγκέλαδου. Ανέφερε δε ότι προς το παρόν φιλοξενούνται σε κρατικά ιδρύματα τα παιδιά, των οποίων οι γονείς και οι συγγενείς δεν μπόρεσαν να βρεθούν, κι ότι το προσωπικό αξιολογεί τις ανάγκες τους και τα εγγράφει σε λίστα υποψηφίων προς αναδοχή.
Κοντά στην ανταρτοκρατούμενη Αζάζ της Συρίας μια ΜΚΟ έχει στήσει αυτοσχέδιο ορφανοτροφείο, που φιλοξενεί κάπου 40 ορφανά, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις έρχονται να τα παραλάβουν μακρινοί συγγενείς τους. Οιι Σύροι έχουν εμπειρία στην αντιμετώπιση της τραγωδίας των ορφανών, καθώς άγνωστος αριθμός παιδιών απορφανίστηκαν στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, που μαίνεται από το 2011 στη χώρα τους.
Με τη σύγχυση που επικρατεί λίγα 24ωρα μετά τον σεισμό, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο αριθμός των ορφανών, λέει ο δρο Μουχίμπ Καντούρ, αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος Υγείας της σεισμόπληκτης επαρχίας Ιντλίμπ – τελευταίου θύλακα που ελέγχεται ακόμη από την αντιπολίτευση. «Αλλά τώρα οι άνθρωποι αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι πολλά παιδιά έμειναν ορφανά και τα αγκαλιάζει η κοινωνία», σημειώνει. «Μακρινοί συγγενείς σπεύδουν να τα αναλάβουν προτού καταλήξουν σε ορφανοτροφείο. Αλλά μόνον όταν η καθίσει ο κονιορτός από τον σεισμό θα έχουμε ξεκάθαρη εικόνα της κατάστασης».