Η Kομισιόν παρουσίασε σήμερα το σχέδιο για την ταχεία, ομαλή και ασφαλή μετακίνηση στρατευμάτων, εξοπλισμού και οχημάτων οπουδήποτε στην ΕΕ εντός 3 ημερών.
Η ιδέα είναι να δημιουργηθεί ένα είδος «στρατιωτικής ζώνης Σένγκεν» ως το 2027, με την άρση των υφιστάμενων εμποδίων και την απλοποίηση των κανόνων για τη στρατιωτική κινητικότητα μεταξύ των κρατών-μελών, με γρήγορο, ασφαλή και συντονισμένο τρόπο.
Αυτό επεσήμαναν η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας και ο Επίτροπος Μεταφορών, Απόστολος Τζιτζικώστας που παρουσίασαν την πρόταση της Επιτροπής με σαφής στόχους σήμερα στις Βρυξέλλες, μαζί με τον Επίτροπο για θέματα άμυνας, 'Αντριους Κουμπίλιους.
Στόχος είναι να καταστεί δυνατή η μεταφορά ενόπλων δυνάμεων και στρατιωτικού εξοπλισμού από το ένα μέρος της ΕΕ στο άλλο, μέσα σε τρεις ημέρες ή λιγότερο, όταν σήμερα χρειάζονται έως και 45 ημέρες. Για να επιτευχθεί αυτό, η Επιτροπή προτείνει την άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων με την εισαγωγή εναρμονισμένων κανόνων σε επίπεδο ΕΕ. Σε περίπτωση κρίσης ή έκτακτης ανάγκης, η Επιτροπή προτείνει ταχείες διαδικασίες και κατά προτεραιότητα πρόσβαση σε οδικές, σιδηροδρομικές και αερολιμενικές υποδομές για τις ένοπλες δυνάμεις που ενεργούν στο πλαίσιο της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ.
Τα κράτη-μέλη θα κληθούν επίσης να ενώσουν τις δυνατότητές τους μέσω μιας «δεξαμενής αλληλεγγύης» και της δημιουργίας ενός ψηφιακού συστήματος για την ανταλλαγή πληροφοριών για τη στρατιωτική κινητικότητα. Στο μέτωπο της διακυβέρνησης, θα δημιουργηθεί μια νέα ομάδα για τη στρατιωτική κινητικότητα και οι χώρες θα πρέπει να ορίσουν έναν εθνικό συντονιστή που θα είναι το σημείο επαφής με τα άλλα κράτη μέλη.
Στο μέτωπο της χρηματοδότησης, η Επιτροπή αποφάσισε να δεκαπλασιάσει τα κονδύλια που διατίθενται για τη στρατιωτική κινητικότητα την επόμενη επταετία (2028-2034) σε σύγκριση με τον τρέχοντα Πολυετή Δημοσιονομικό Προϋπολογισμό (ΠΔΠ). Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους πάνω από 17 δισεκ. ευρώ, για να αναβαθμιστούν περίπου 500 στρατηγικά σημεία διέλευσης στους τέσσερις βασικούς διαδρόμους για να επιτραπεί η στρατιωτική κινητικότητα.
Όταν θέλεις να υπερασπιστείς μια ήπειρο, πρέπει να είσαι σε θέση να κινείσαι σε αυτήν με ταχύτητα»
«Όταν θέλεις να υπερασπιστείς μια ήπειρο, πρέπει να είσαι σε θέση να κινείσαι σε αυτήν με ταχύτητα», δήλωσε ο Επίτροπος Μεταφορών, Απ. Τζιτζικώστας. «Τα έργα θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το 2030», και θα χρειαστεί η αναβάθμιση υπαρχουσών υποδομών, που σημαίνει διεύρυνση σηράγγων, ενίσχυση γεφυρών, ενίσχυση σιδηροδρομικών γραμμών, επέκταση της χωρητικότητας των λιμένων και των αεροδρομίων. «Κάθε ευρώ που επενδύουμε σε υποδομές διπλής χρήσης είναι μια επένδυση τόσο στην ασφάλειά μας όσο και στην οικονομία μας», πρόσθεσε.
Ο Απ. Τζιτζικώστας εξήγησε ότι σε αυτό το στάδιο, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επιλέξουν τα σημεία που βρίσκονται πάνω στους 4 διαδρόμους στρατιωτικής κινητικότητας και να υποδείξουν ποιά λιμάνια, αεροδρόμια, δρόμοι, γέφυρες, θεωρούν ότι πρέπει να χαρακτηριστούν ως υποδομές στρατιωτικής κινητικότητας. Όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα καταλήξουν στα 500 στρατηγικά σημεία υποδομών και στη συνέχεια θα γίνει η χρηματοδότηση, από τα διάφορα ευρωπαϊκά ταμεία και από τα εθνικά ταμεία. «Όλες οι υποδομές αυτές πρέπει να έχουν αναβαθμιστεί και κατασκευαστεί ως το 2030. Έχουμε 5 χρόνια για να τρέξουμε και να πετύχουμε το στόχο. Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο», τόνισε.
Σχετικά με τα απαιτούμενα κονδύλια, ο Απ. Τζιτζικώστας ανέφερε ότι η υλοποίηση των 500 στρατηγικών έργων θα απαιτήσει περίπου 100 δισ. ευρώ. «Πρέπει να αρχίσουμε να επενδύουμε τώρα. Με τη βοήθεια του SAFE, του προγράμματος Security Action for Europe, τα κράτη μέλη μπορούν να υποστηρίξουν έργα στρατιωτικής κινητικότητας. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν τα ταμεία της πολιτικής συνοχής, και αυτό είναι κάτι που η Επιτροπή έχει ήδη αναγνωρίσει, προτείνοντας την αναδιάταξη ορισμένων από τα ταμεία συνοχής στη στρατιωτική κινητικότητα». Μετά το 2028, στο επόμενο ΠΔΠ, ο Μηχανισμός Συνδέοντας την Ευρώπη για τη Στρατιωτική Κινητικότητα θα δεκαπλασιαστεί, στα 17 δισεκατομμύρια ευρώ, ανέφερε ο Απ. Τζιτζικώστας, ενώ πρόσθεσε ότι και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανθεκτικότητα και την προστασία των υποδομών κατά μήκος των διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας.
Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, ο Απ. Τζιτζικώστας δήλωσε ότι «η Ευρώπη προετοιμάζεται για την ειρήνη και όχι για πόλεμο», σημειώνοντας ότι «αν θέλουμε την ειρήνη, πρέπει πρώτα να είμαστε έτοιμοι για τον πόλεμο».
«Οι κρίσιμες υποδομές μας χρειάζονται καλύτερη προστασία»
Από την πλευρά της, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας υπογράμμισε ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει πρωτοφανείς απειλές ασφαλείας. Το σχέδιο προβλέπει, επίσης, στοχευμένες επενδύσεις στην κυβερνοασφάλεια και την ενεργειακής ασφάλειας. H K. Κάλλας αναφέρθηκε στην πρόσφατη επίθεση στους πολωνικούς σιδηροδρόμους ως παράδειγμα της ανάγκης προστασίας των υποδομών μεταφορών. «Η πρωτοφανής επίθεση στη σιδηροδρομική γραμμή της Πολωνίας προς την Ουκρανία υπογραμμίζει τον κίνδυνο για τις ευρωπαϊκές υποδομές μεταφορών. Οι κρίσιμες υποδομές μας χρειάζονται καλύτερη προστασία», είπε η Κ. Κάλας, τονίζοντας ότι «πρέπει να σταλεί ένα σαφές μήνυμα στη Ρωσία».
Ο Επίτροπος για θέματα 'Αμυνας, 'Αντριους Κουμπίλιους, αναφέρθηκε στον Αμερικανό στρατηγό Τζον Πέρσινγκ, ο οποίος ηγήθηκε αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου», τονίζοντας ότι «οι μάχες κερδίζονται με το πεζικό, αλλά οι πόλεμοι κερδίζονται με τα logistics».
Παράλληλα, η Επιτροπή παρουσίασε σήμερα έναν οδικό χάρτη για τον μετασχηματισμό της αμυντικής βιομηχανίας ώστε να συμβαδίζει με την τεχνολογία. «Χάρη στα διδάγματα που αντλήθηκαν από την Ουκρανία, ο οδικός μας χάρτης θα επιταχύνει την καινοτομία και τη συνεργασία, διατηρώντας την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής προόδου και της στρατηγικής ετοιμότητας», ανέφερε η Αντιπρόεδρος Τεχνολογικής Κυριαρχίας, Ασφάλειας και Δημοκρατίας, Χάνα Βιρκούνεν.
ΑΠΕ-ΜΠΕ