Επί δύο μήνες πολλοί Ισραηλινοί παρακολουθούσαν τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να τους προειδοποιεί και να τους ενημερώνει για την επιδημία του κορωνοϊού και το lockdown.
Μόλις ο αριθμός των νέων κρουσμάτων άρχισε να μειώνεται, ο Νετανιάχου βγήκε στην τηλεόραση στις 26 Μαΐου για να υπερηφανευτεί για την επιτυχία του. «Πιείτε μια μπύρα. Διασκεδάστε», είπε στους Ισραηλινούς και πολλοί ήταν αυτοί που τον άκουσαν.
Ομως στη συνέχεια ο αριθμός των νέων κρουσμάτων της Covid-19 άρχισε να σημειώνει και πάλι άνοδο, ενώ αντίθετα η δημοφιλία του Νετανιάχου σημείωνε πτώση. Τώρα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είναι αντιμέτωπος με πανεθνικές διαδηλώσεις για την κατάσταση της οικονομίας, η οποία επλήγη ακόμη περισσότερο εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης.
Κρατώντας πανό έξω από την οικία του Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ, οι νέοι κυρίως στην ηλικία διαδηλωτές δεν θυμούνται άλλον πρωθυπουργό. Ο Νετανιάχου βρίσκεται στη θέση αυτή από το 2009, τώρα όμως θέλουν να παραιτηθεί.
«Είμαστε μια γενιά που έχει χάσει εντελώς την πίστη της στο σύστημα. Οι άνθρωποι παλεύουν για την περιουσία τους», κατήγγειλε ο 30χρονος Κόστα Μπλακ, ο οποίος έχασε τη δουλειά του σε εστιατόριο εξαιτίας της επιδημίας του κορωνοϊού και συνελήφθη στη διάρκεια των διαδηλώσεων. «Οι ηγέτες μας έχουν σταματήσει να μας υπηρετούν, δεν νοιάζονται για εμάς».
Δημοσκόπηση που πραγματοποίησε στις 12 Ιουλίου το Israel Democracy Institute βρήκε ότι μόνο το 29,5% των ερωτηθέντων εμπιστεύεται τον τρόπο με τον οποίο ο 70χρονος Νετανιάχου αντιμετώπισε την κρίση, σημαντική μείωση σε σχέση με το 57,7% τον Απρίλιο και το 47% τον Ιούνιο.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός απάντησε στους διαδηλωτές γράφοντας στο Twitter: «Μη σέρνετε τη χώρα στην αναρχία, τη βία και τις επιθέσεις εναντίον της αστυνομίας».
Ομως οι επικριτές του καταγγέλλουν ότι ο Νετανιάχου, ο οποίος γενικά δέχεται καλές κριτικές για τις οικονομικές του πολιτικές, φάνηκε να παύει να ενδιαφέρεται για τη διαχείριση της κρίσης και απέτυχε να προετοιμάσει μια ξεκάθαρη στρατηγική εξόδου από το lockdown.
Η υποσχόμενη οικονομική βοήθεια έχει καθυστερήσει, καταγγέλλουν οι επιχειρήσεις. Κάποιοι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι ο Νετανιάχου ήταν απασχολημένος με τα σχέδιά του να προσαρτήσει περιοχές της Δυτικής Οχθης, άλλοι λένε ότι η προσοχή του είναι στραμμένη στη δίκη του για διαφθορά.
Ο ίδιος απορρίπτει τις επικρίσεις και σχολιάζοντας την καθυστέρηση στην καταβολή της οικονομικής βοήθειας έγραψε αυτή την εβδομάδα στο Facebook: «Τα χρήματα έρχονται. Θα εξακολουθήσουμε να φροντίζουμε όλους τους Ισραηλινούς πολίτες και θα παρουσιάσουμε σύντομα περισσότερα σχέδια».
Η μεγαλύτερη κρίση
Με πληθυσμό 9.000.000 κατοίκων, το Ισραήλ έχει καταγράψει μέχρι στιγμής 68.000 κρούσματα Covid-19, με το 75% να εντοπίζεται μετά την άρση του lockdown, και 497 θανάτους. Πλέον η χώρα περιλαμβάνεται στον «κόκκινο κατάλογο» των χωρών οι πολίτες των οποίων δεν επιτρέπεται να εισέρχονται στην ΕΕ εξαιτίας της επιδημίας.
Πολλοί περιορισμοί χαλάρωσαν προκειμένου να επανεκκινήσει η επιχειρηματική δραστηριότητα, όμως η ανεργία βρίσκεται στο 21,5% και η οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 6% το 2020. Ερευνα της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας του Ισραήλ έδειξε ότι το 55% των πολιτών της χώρας φοβάται ότι θα δυσκολευθεί να πληρώσει τους λογαριασμούς του, αύξηση σε σχέση με το 46% στη διάρκεια του lockdown.
«Οι Ισραηλινοί την περίοδο Μαρτίου-Απριλίου κατανοούσαν ότι η κατάσταση είναι δύσκολη και ήταν διατεθειμένοι να τη δεχθούν, διότι πίστευαν ότι η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί», σχολίασε ο πρόεδρος του Israel Democracy Institute, Γιοχάναν Πλέσνερ.
«Τώρα η αίσθηση είναι ότι η κυβέρνηση δεν διαχειρίζεται την κατάσταση, τόσο από οικονομική όσο και από υγειονομική άποψη», πρόσθεσε.
Ο Πλέσνερ επισήμανε ότι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για τον Νετανιάχου δεν είναι ξεκάθαρες. Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το κόμμα του, το Λικούντ, το οποίο διαθέτει 31 έδρες στο Κοινοβούλιο σε σύνολο 120, θα κέρδιζε πέντε λιγότερες αν οι εκλογές γίνονταν τώρα. Αλλα δεξιά κόμματα εμφανίζονται σε πιο πλεονεκτική θέση.
Αν και οι διαδηλώσεις δεν έχουν φτάσει τα επίπεδα του 2011, όταν το υψηλό κόστος διαβίωσης είχε βγάλει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στον δρόμο, ο όγκος τους αυξάνεται.
«Αυτοί που μεγάλωσαν με τον Νετανιάχου αναρωτιούνται γιατί δεν υπάρχουν χρήματα για την οικονομία, τώρα που ζούμε τη μεγαλύτερη κρίση που έχουμε αντιμετωπίσει ποτέ», σχολίασε ο Σταβ Σάφιρ, πρώην βουλευτής και επικεφαλής των διαδηλώσεων το 2011.