Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρουσίασε σήμερα το επικαιροποιημένο ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Το σχέδιο, που περιλαμβάνει 20 σημεία, προέκυψε από διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ουκρανίας στη Φλόριντα το προηγούμενο Σαββατοκύριακο και θεωρείται συνέχεια του αρχικού σχεδίου 28 σημείων, το οποίο είχε συζητηθεί με τη ρωσική πλευρά πριν από μερικές εβδομάδες. Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε το νέο σχέδιο ως «το κύριο πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου», τονίζοντας ότι η υλοποίησή του θα εξαρτηθεί από την αντίδραση της Ρωσίας, η οποία αναμένεται μετά από διαβουλεύσεις με τις ΗΠΑ.
Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος
Ένα από τα βασικά ζητήματα του σχεδίου είναι η ανατολική Ουκρανία, όπου η Ρωσία απαιτεί την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από σχεδόν το ένα τέταρτο της περιοχής του Ντόνετσκ, η οποία παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο. Το σχέδιο της Ουκρανίας, όπως εξήγησε ο Ζελένσκι παραχωρώντας συνέντευξη Τύπου, προτείνει δύο επιλογές: είτε η δημιουργία μιας «ελεύθερης οικονομικής ζώνης», η οποία θα λειτουργεί ουσιαστικά ως αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή, είτε η διατήρηση των στρατιωτικών δυνάμεων υπό συγκεκριμένα όρια απόστασης με ταυτόχρονη υποχρέωση της Ρωσίας να ενεργήσει με ανάλογο τρόπο, όπως σημειώνει το BBC.
Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο προβλέπει επίσης την ίδρυση οικονομικής ζώνης γύρω από τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια, ο οποίος βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή, ενώ ταυτόχρονα απαιτείται απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από τέσσερις άλλες ουκρανικές περιοχές: το Ντνιπροπετρόφσκ, το Μικολάιβ, το Σούμι και το Χάρκοβο. Ο Ζελένσκι τόνισε ότι, παρά τις διαφωνίες σε αυτά τα ευαίσθητα ζητήματα, έχει επιτευχθεί σημαντική προσέγγιση στις περισσότερες θέσεις της Ουκρανίας, και ότι οι διαφορές θα πρέπει να συζητηθούν σε επίπεδο ηγετών.
Το σχέδιο, εκτός από τις εδαφικές ρυθμίσεις, προβλέπει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους εταίρους, περιλαμβάνοντας στρατιωτική δύναμη έως και 800.000 ατόμων σε περίπτωση νέας ρωσικής εισβολής. Ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι το σχέδιο αποτελεί σημαντική πρόοδο σε σχέση με το προηγούμενο 28-σημείο σχέδιο, το οποίο είχε θεωρηθεί ευρέως προσανατολισμένο στις απαιτήσεις του Κρεμλίνου, και επαναλαμβάνει την πρόθεση της Ουκρανίας να συνεργαστεί στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την τελική διαμόρφωση των ευαίσθητων σημείων.
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, οι πρόσφατες συνομιλίες στο Μαϊάμι, με τη συμμετοχή των Αμερικανών διαπραγματευτών, Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, όπως και Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων, ενίσχυσαν τη διαπραγματευτική θέση της Ουκρανίας και έφεραν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τα εδαφικά ζητήματα. Ωστόσο, η πλήρης συναίνεση σε αυτά τα ζητήματα δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.
Ο Ζελένσκι θέλει να μιλήσει με τον Τραμπ
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας τόνισε την ανάγκη για συνάντηση σε επίπεδο ηγετών με τις ΗΠΑ ώστε να συζητηθούν τα κρίσιμα εδαφικά θέματα και να προχωρήσουν οι ειρηνευτικές διαδικασίες.
«Είμαστε έτοιμοι για μια συνάντηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε επίπεδο ηγετών, προκειμένου να συζητήσουμε ευαίσθητα ζητήματα. Θέματα όπως τα εδαφικά ζητήματα πρέπει να συζητηθούν σε επίπεδο ηγετών», είπε.
Νωρίτερα σημείωνε: «Δεν καταλήξαμε σε συναίνεση με την αμερικανική πλευρά σχετικά με δύο σημεία στο σχέδιο: το έδαφος της περιοχής του Ντόνετσκ και τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια. Ωστόσο, έχουμε προσεγγίσει σημαντικά τις περισσότερες από τις θέσεις μας. Κατ' αρχήν, έχουμε καταλήξει σε συναίνεση για όλα τα άλλα σημεία της συμφωνίας αυτής».
Η Μόσχα δεν διαπραγματεύεται με δηλώσεις στα ΜΜΕ
Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο έχει διαμηνύσει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν πλήρως τη θέση της Ρωσίας. Ο εκπρόσωπος του Ρώσου Προέδρου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε σήμερα ότι ο Ρώσος απεσταλμένος Κίριλ Ντμίτριεφ έχει ήδη ενημερώσει τον Πούτιν για τις λεπτομέρειες των συνομιλιών με τις ΗΠΑ και ότι η Μόσχα θα διατυπώσει τη θέση της με βάση αυτή την έκθεση. Ο Πεσκόφ απέφυγε να δώσει οποιοδήποτε σχόλιο για την πιθανή αντίδραση της Ρωσίας, επισημαίνοντας ότι το Κρεμλίνο δεν προτίθεται να επικοινωνήσει μέσω των μέσων ενημέρωσης για τις διαπραγματεύσεις.
«Τώρα σκοπεύουμε να διατυπώσουμε τη θέση μας στη βάση των πληροφοριών που έχουν ληφθεί από τον αρχηγό του κράτους και συνεχίζουμε τις επαφές μας στο πολύ κοντινό μέλλον μέσω των υπαρχόντων διαύλων που λειτουργούν αυτή τη στιγμή», είπε ο Πεσκόφ.
Ο Πούτιν έχει πει τις τελευταίες εβδομάδες ότι οι όροι του για ειρήνη είναι η Ουκρανία να παραχωρήσει περίπου 5.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα του Ντονμπάς τα οποία εξακολουθεί να ελέγχει και ότι το Κίεβο θα πρέπει να αποκηρύξει επίσημα την πρόθεσή του να γίνει μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Το νέο σχέδιο ειρήνης 20 σημείων, αν και δεν έχει ακόμη την πλήρη έγκριση της Ρωσίας, θεωρείται σημαντικό βήμα προς τον τερματισμό της πολεμικής σύγκρουσης στην Ουκρανία. Προσφέρει σαφή πλαίσια για τη διαχείριση των στρατιωτικών και οικονομικών ζωνών, εγγυήσεις ασφάλειας και πιθανές λύσεις για τα πιο ακανθώδη ζητήματα, όπως η ανατολική Ουκρανία και ο πυρηνικός σταθμός Ζαπορίζια.
Το σχέδιο ειρήνης 20 σημείων για την Ουκρανία
Ο Ζελένσκι παρουσίασε το περιεχόμενο του σχεδίου σημείο προς σημείο σε συνέντευξη Τύπου με δημοσιογράφους, μεταξύ των οποίων και το AFP, στο Κίεβο. Σύμφωνα με όσα αναφέρει το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων το σχέδιο 20 σημείων του Κιέβου είναι το εξής:
1. Η κυριαρχία της Ουκρανίας θα επιβεβαιωθεί εκ νέου. Δηλώνουμε ότι η Ουκρανία είναι κυρίαρχο κράτος και όλοι οι υπογράφοντες της συμφωνίας το επιβεβαιώνουν με τις υπογραφές τους.
2. Το παρόν έγγραφο αποτελεί πλήρη και άνευ όρων συμφωνία μη επιθετικότητας μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Για τη στήριξη της μακροπρόθεσμης ειρήνης, θα δημιουργηθεί μηχανισμός παρακολούθησης για την εποπτεία της γραμμής επαφής μέσω διαστημικής μη επανδρωμένης παρακολούθησης, με σκοπό την έγκαιρη γνωστοποίηση παραβιάσεων και την επίλυση συγκρούσεων. Οι τεχνικές ομάδες θα συμφωνήσουν επί όλων των λεπτομερειών.
3. Η Ουκρανία θα λάβει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας.
4. Η δύναμη των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας θα παραμείνει στα 800.000 άτομα σε καιρό ειρήνης.
5. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ και τα ευρωπαϊκά κράτη που έχουν υπογράψει τη συμφωνία θα παρέχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφάλειας που αντανακλούν το Άρθρο 5.
α. Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια συντονισμένη στρατιωτική αντίδραση, θα επαναφερθούν όλες οι παγκόσμιες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
β. Εάν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία ή ανοίξει πυρ προς ρωσικό έδαφος χωρίς πρόκληση, οι εγγυήσεις ασφάλειας θα θεωρηθούν άκυρες. Εάν η Ρωσία ανοίξει πυρ εναντίον της Ουκρανίας, οι εγγυήσεις ασφάλειας θα τεθούν σε ισχύ.
γ. Οι διμερείς εγγυήσεις ασφάλειας δεν εξαιρούνται από την παρούσα συμφωνία.
6. Η Ρωσία θα θεσμοθετήσει πολιτική μη επιθετικότητας απέναντι στην Ευρώπη και την Ουκρανία.
7. Η Ουκρανία θα γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.
8. Ένα ισχυρό πακέτο μέτρων για την παγκόσμια ανάπτυξη της Ουκρανίας, το οποίο θα καθοριστεί σε ξεχωριστή συμφωνία για τις επενδύσεις και τη μελλοντική ευημερία. Το πακέτο αυτό θα καλύπτει ένα ευρύ φάσμα οικονομικών τομέων, μεταξύ των οποίων:
α. Η δημιουργία ενός Ταμείου Ανάπτυξης της Ουκρανίας για επενδύσεις σε τομείς με υψηλή ανάπτυξη, όπως η τεχνολογία, τα κέντρα δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη.
β. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι αμερικανικές εταιρείες θα συνεργαστούν με την Ουκρανία και θα επενδύσουν από κοινού στην ανάκαμψη, καθώς και στην ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό και τη λειτουργία της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
γ. Θα καταβληθούν κοινές προσπάθειες για την ανασυγκρότηση των περιοχών που έχουν πληγεί από τον πόλεμο, με στόχο την αποκατάσταση, την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό των πόλεων και των κατοικημένων περιοχών.
δ. Ανάπτυξη υποδομών.
ε. Εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων.
στ. Η Παγκόσμια Τράπεζα θα παράσχει ένα ειδικό χρηματοδοτικό πακέτο για να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση που θα επιταχύνει αυτές τις προσπάθειες.
ζ. Θα συσταθεί μια ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου, στην οποία θα συμμετάσχει ένας κορυφαίος παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα των χρηματοοικονομικών ως διαχειριστής της ευημερίας, με σκοπό την οργάνωση της εφαρμογής του στρατηγικού σχεδίου ανάκαμψης και τη μεγιστοποίηση των ευκαιριών για μελλοντική ευημερία.
9. Θα δημιουργηθούν διάφορα ταμεία για την αντιμετώπιση της ανάκαμψης της οικονομίας της Ουκρανίας, την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων περιοχών και περιφερειών, καθώς και για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών ζητημάτων.
α. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι ευρωπαϊκές χώρες θα δημιουργήσουν ένα ταμείο κεφαλαίου και επιχορηγήσεων με στόχο τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια για διαφανείς και αποτελεσματικές επενδύσεις στην Ουκρανία.
β. Θα χρησιμοποιηθεί ένα ευρύ φάσμα κεφαλαιουχικών επενδύσεων και άλλων χρηματοοικονομικών μέσων για την μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Οι παγκόσμιοι οργανισμοί ανοικοδόμησης θα χρησιμοποιήσουν μηχανισμούς για να ενισχύσουν και να διευκολύνουν αυτές τις προσπάθειες.
γ. Η Ουκρανία θα εφαρμόσει τα βέλτιστα παγκόσμια πρότυπα για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων.
δ. Η Ουκρανία διατηρεί το δικαίωμα αποζημίωσης για τις ζημίες που υπέστη.
10. Μετά τη σύναψη της παρούσας συμφωνίας, η Ουκρανία θα επιταχύνει τη διαδικασία σύναψης συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
11. Η Ουκρανία επιβεβαιώνει ότι θα παραμείνει μη πυρηνικό κράτος σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
12. Ο πυρηνικός σταθμός Ζαπορίζια θα λειτουργεί από κοινού από τρεις χώρες: την Ουκρανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία.
13. Και οι δύο χώρες δεσμεύονται να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και σε ολόκληρη την κοινωνία που προάγουν την κατανόηση και την ανεκτικότητα απέναντι σε διαφορετικές κουλτούρες και εξαλείφουν τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις. Η Ουκρανία θα εφαρμόσει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη θρησκευτική ανεκτικότητα και την προστασία των γλωσσών των μειονοτήτων.
14. Στις περιοχές Ντόνετσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, η γραμμή ανάπτυξης των στρατευμάτων κατά την ημερομηνία της παρούσας συμφωνίας αναγνωρίζεται de facto ως γραμμή επαφής.
α. Επιβεβαιώνουμε de facto ως μέρη ότι αυτή είναι η γραμμή επαφής – όπου βρισκόμαστε επί του παρόντος.
β. Θα συγκληθεί ομάδα εργασίας για να καθορίσει την αναδιάταξη των δυνάμεων που είναι απαραίτητη για τον τερματισμό της σύγκρουσης, καθώς και για να ορίσει τους παραμέτρους για πιθανές μελλοντικές ειδικές οικονομικές ζώνες.
γ. Μετά την επίτευξη ισοδύναμης βάσης για τη μετακίνηση των δυνάμεων, θα αναπτυχθούν διεθνείς δυνάμεις κατά μήκος της γραμμής επαφής για την παρακολούθηση της τήρησης της παρούσας συμφωνίας. Σε περίπτωση που ληφθεί απόφαση για τη δημιουργία μιας τέτοιας ζώνης, θα απαιτηθεί ειδική έγκριση από το ουκρανικό κοινοβούλιο ή δημοψήφισμα.
δ. Η Ρωσική Ομοσπονδία πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από τις περιοχές Ντνιπροπετρόφσκ, Μικολάιβ, Σούμι και Χάρκοβο, προκειμένου η παρούσα συμφωνία να τεθεί σε ισχύ.
ε. Τα μέρη συμφωνούν να τηρήσουν τους κανόνες, τις εγγυήσεις και τις υποχρεώσεις των Συμβάσεων της Γενεύης του 1949 και των πρόσθετων πρωτοκόλλων τους, τα οποία ισχύουν πλήρως στο έδαφος, συμπεριλαμβανομένων των καθολικά αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
15. Μετά την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τις μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία αναλαμβάνουν να μην τροποποιήσουν τις συμφωνίες αυτές με τη χρήση βίας.
16. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον ποταμό Δνείπερο και τη Μαύρη Θάλασσα για εμπορικούς σκοπούς.
17. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για την επίλυση εκκρεμών ζητημάτων.
α. Όλοι οι εναπομείναντες αιχμάλωτοι πολέμου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καταδικάστηκαν από το ρωσικό σύστημα από το 2014 έως σήμερα, θα απελευθερωθούν
β. Όλοι οι κρατούμενοι άμαχοι και όμηροι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των πολιτικών κρατουμένων, θα επιστραφούν.
γ. Θα ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και των δεινών των θυμάτων.
18. Η Ουκρανία πρέπει να διεξαγάγει εκλογές το συντομότερο δυνατόν μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
19. Η παρούσα συμφωνία είναι νομικά δεσμευτική. Η εφαρμογή της θα παρακολουθείται και θα εγγυάται από ένα Συμβούλιο Ειρήνης υπό την προεδρία του Προέδρου Τραμπ. Η Ουκρανία, η Ευρώπη, το ΝΑΤΟ, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συμμετέχουν σε αυτόν τον μηχανισμό. Σε περίπτωση παραβιάσεων θα επιβληθούν κυρώσεις.
20. Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν με την παρούσα συμφωνία, θα τεθεί αμέσως σε ισχύ πλήρης κατάπαυση του πυρός.