Ο Ντόναλντ Τραμπ θα φιλοξενήσει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον τη Δευτέρα, ενώ ο Βλαντιμίρ Πούτιν έθεσε συγκεκριμένες εδαφικές διεκδικήσεις για τερματισμό του πολέμου.
Η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να υποδεχτεί τον πρόεδρο της Ουκρανίας τη Δευτέρα, σε μία επίσκεψη που αναμένεται να αποτελέσει σημείο καμπής για την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και για τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στη διαμεσολάβηση, επισημαίνουν τα διεθνή ΜΜΕ.
Η συνάντηση έρχεται μόλις λίγες ημέρες μετά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα μεταξύ του Τραμπ και του Πούτιν, η οποία άφησε ανοιχτά πολλά ερωτήματα για τις πραγματικές προθέσεις της Μόσχας αλλά και για την αποτελεσματικότητα του Αμερικανού προέδρου να βρει μια λύση για τερματισμό του πολέμου που είχε υποσχεθεί ότι σταματήσει άμεσα όταν θα επέστρεφε ως πρόεδρος στον Λευκό Οίκο.
Τι ζητάει ο Πούτιν, ξανά «όχι» ο Ζελένσκι
Σύμφωνα με πηγές που παρακολούθησαν τις διαβουλεύσεις, ο Ρώσος πρόεδρος επέμεινε για ακόμη μία φορά ότι το Κίεβο πρέπει να παραχωρήσει τον πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς, δηλαδή τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg. Άλλα δημοσιεύματα, όπως των Financial Times, υποστήριξαν ότι ο Πούτιν απαίτησε μόνο το Ντονέτσκ. Παρότι οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν μόνο μέρος αυτών των εδαφών, ο Πούτιν εμφανίζεται αποφασισμένος να μετατρέψει την κατοχή σε επίσημο τετελεσμένο. Ως αντάλλαγμα, η Μόσχα θα «παγώσει» τις αξιώσεις της για Ζαπορίζια και Χερσώνα, όπου οι γραμμές του μετώπου παραμένουν ρευστές.
Η θέση αυτή, που δεν αποτελεί καινούρια απαίτηση αλλά ουσιαστικά επαναφορά των ρωσικών όρων, έρχεται σε αντίθεση με τις δηλώσεις Ζελένσκι, ο οποίος έχει αποκλείσει κατηγορηματικά κάθε παραχώρηση εδάφους. «Η Ουκρανία δεν πρόκειται να απεμπολήσει την εδαφική της ακεραιότητα», έχει τονίσει πολλές φορές ο Ουκρανός ηγέτης.
Σύμφωνα με το Reuters, o Ζελένσκι φέρεται να απέρριψε ξανά, όπως ήταν αναμενόμενο, την εδαφική αξίωση της Μόσχας, ενώ οι New York Times επικαλούνται πηγές που υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ φέρεται να αποδέχτηκε αυτό το αίτημα.
Η μετατόπιση Τραμπ
Το πιο ανησυχητικό για τους Ευρωπαίους συμμάχους αλλά και το Ζελένσκι είναι ότι ο Τραμπ, αν και αρχικά είχε δηλώσει πως θα απαιτήσει κατάπαυση του πυρός από τον Πούτιν και μάλιστα αν δεν συμβεί αυτό θα δυσαρεστηθεί, μετά τη συνάντηση στην Αλάσκα φάνηκε να μετατοπίζει τη θέση του. Αντί να πιέσει για άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών, ο Αμερικανός πρόεδρος μίλησε για την ανάγκη μιας «συνολικής ειρηνευτικής συμφωνίας». Η αλλαγή αυτή ερμηνεύεται από πολλούς ως υποχώρηση στη ρωσική πλευρά και ως ένδειξη ότι ο Λευκός Οίκος σκοπεύει να πιέσει το Κίεβο να συμβιβαστεί.
«Όλοι συμφώνησαν ότι η ειρήνη πρέπει να προέλθει από μια συμφωνία και όχι από μια απλή κατάπαυση του πυρός», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social, επιβεβαιώνοντας ότι θα καλέσει τον Ζελένσκι να συζητήσουν λύση στο Οβάλ Γραφείο.
Οι ανησυχίες της Ευρώπης
Η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν θεωρήθηκε γενικά διπλωματική νίκη για το Κρεμλίνο, καθώς ο Ρώσος πρόεδρος απέκτησε διεθνές βήμα με την παρουσία του στις Ηνωμένες Πολιτείες χωρίς να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν τον φόβο ότι η Ουάσιγκτον προτίθεται να ανταλλάξει εδάφη με ειρήνη, υπονομεύοντας την πάγια ευρωπαϊκή θέση ότι «τα σύνορα δεν αλλάζουν με τη βία» και μάλιστα ο Τραμπ ετοιμάζεται να πιέσει τον Ζελένσκι σε αυτήν την κατεύθυνση τη Δευτέρα.
Η Γαλλία ανακοίνωσε ότι οι ηγέτες της συμμαχίας των πρόθυμων χωρών θα πραγματοποιήσουν τηλεδιάσκεψη την Κυριακή για να συντονίσουν τη στάση τους πριν από τη συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι. Μάλιστα, δεν αποκλείεται ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες να ταξιδέψουν στην Ουάσιγκτον ώστε να παραστούν στη συνάντηση σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times.
Φόβοι να μην επαναληφθεί το φιάσκο του Μαρτίου
Η επίσκεψη της Δευτέρας έχει ιδιαίτερο βάρος και σε προσωπικό επίπεδο. Η σχέση των δύο ηγετών χαρακτηρίζεται από ένταση. Στην προηγούμενη συνάντησή τους τον Φεβρουάριο στο Λευκό Οίκο, οι τόνοι ανέβηκαν και η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία είχε παγώσει προσωρινά, γεγονός που προκάλεσε σοβαρό πλήγμα στο μέτωπο.
Έκτοτε οι δύο πλευρές προσπάθησαν να επιδιορθώσουν τις σχέσεις τους, με συναντήσεις στο ΝΑΤΟ και στο Βατικανό.
Παρά ταύτα, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν ο Τραμπ θα επιδιώξει πραγματικά να στηρίξει το Κίεβο ή αν θα προσπαθήσει να το πιέσει σε συμβιβασμό που θα ικανοποιεί τον Πούτιν. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να αναλάβει εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία, αλλά εκτός πλαισίου ΝΑΤΟ, κάτι που αφήνει περιθώριο στη Μόσχα να επηρεάζει τις εξελίξεις, εκτιμά το Bloomberg.
Kρίσιμη ώρα για τον Ζελένσκι
Την ίδια ώρα, οι ρωσικές δυνάμεις εντείνουν την πίεση στο πεδίο της μάχης. Σύμφωνα με την ουκρανική Πολεμική Αεροπορία, η Ρωσία εξαπέλυσε μέσα σε ένα βράδυ 85 drones και έναν βαλλιστικό πύραυλο, πλήττοντας στόχους σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα επιχειρήσει να κλιμακώσει τις επιθέσεις τις επόμενες ημέρες, ώστε να δημιουργήσει «πιο ευνοϊκές πολιτικές συνθήκες» πριν από τις συνομιλίες με τους διεθνείς παράγοντες.
Όλα δείχνουν ότι η συνάντηση της Δευτέρας θα αποτελέσει κρίσιμη στιγμή για το μέλλον της Ουκρανίας αλλά και την πολιτική ασφαλείας στην Ευρώπη. Από τη μία, ο Ζελένσκι θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει την αταλάντευτη στήριξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Από την άλλη, ο Τραμπ φαίνεται να δίνει προτεραιότητα στη διπλωματική του νίκη και σε μια «μεγάλη συμφωνία» με τον Πούτιν, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει εδαφικές παραχωρήσεις, αρκεί να εμφανιστεί ο ίδιος ως «ειρηνοποιός».
Η Ευρώπη δείχνει αποφασισμένη να στηρίξει το Κίεβο, όμως παραμένει διχασμένη για το πώς θα πρέπει να κινηθεί απέναντι σε έναν Τραμπ που ακολουθεί μια απρόβλεπτη στρατηγική.
Η πίεση μεταφέρεται στον Ζελένσκι ο οποίος τη Δευτέρα, είτε μόνος του, είτε συνοδευόμενος από Ευρωπαίους ηγέτες θα βρεθεί στον Λευκό Οίκο απέναντι σε έναν Τραμπ που πιθανότατα θα απαιτήσει από τον Ουκρανό πρόεδρο να κάνει αυτό που έχει επανειλημμένα δεσμευτεί ότι δεν θα κάνει: Να δεχτεί την απώλεια ουκρανικού εδάφους.