Με τη φράση «η Γαλλία είναι tοo big to fail» σχολιάζει στο iefimerida.gr ο Kωνσταντίνος Λάβδας, Καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, την πολιτική κρίση στη χώρα, μετά την πτώση του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαιρού.
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Γαλλία είναι μια ειδικής βαρύτητας χώρα τόσο σε οικονομικό και χρηματοπιστωτικό επίπεδο όσο και από άποψη συμβολική, πολιτική αλλά και γεωπολιτική και στρατιωτική. Αν ‘’σκάσει’’ η Γαλλία, θα ‘’σκάσει’’ η Ευρώπη. Άρα, είμαι σχετικά αισιόδοξος ότι θα βρεθεί μια λύση. Ελπίζω στην επικράτηση στοιχείων κάποιας συναίνεσης αν όχι στο διορισμό του επομένου πρωθυπουργού, τουλάχιστον στις πρώτες κινήσεις του, πάντα βέβαια στο πλαίσιο μιας χώρας η οποία, ως γνωστόν, χαρακτηρίζεται από έντονα συγκρουσιακές όσο και συμμετοχικές πολιτικές παραδόσεις. Βεβαίως, το συνταγματικό πλαίσιο δεν υποχρεώνει τον πρόεδρο να αποδεχθεί τη συγκατοίκηση, αλλά η προσπάθεια να επιβάλλει πρωθυπουργούς της επιλογής του μπορεί να οδηγήσει – όπως άλλωστε ήδη συμβαίνει – σε αστάθεια. Με δυο λόγια, σε αναζήτηση του πέμπτου πρωθυπουργού σε δυο χρόνια, ο πρόεδρος Μακρόν είχε τρεις επιλογές: τοποθέτηση νέου πρωθυπουργού, προσφυγή σε βουλευτικές εκλογές και – το πιο απίθανο σενάριο – προσφυγή σε προεδρικές εκλογές. Επέλεξε πολύ γρήγορα την πρώτη λύση, αλλά ενδέχεται να αποδειχθεί επανάληψη των προηγούμενων: ο Λεκορνύ, υπουργός του, θα μπορέσει να πετύχει εκεί που απέτυχαν οι προηγούμενοι;», αναφέρει ο κ. Λάβδας.
Αντιμέτωπος με κύμα διαμαρτυριών και διαδηλώσεων ο νέος Γάλλος πρωθυπουργός
Το μόνο σίγουρο, όπως λέει, είναι ότι ο νέος πρωθυπουργός θα έχει να αντιμετωπίσει, από αύριο, ένα κύμα έντονων διαμαρτυριών και διαδηλώσεων. «Εάν ο πρόεδρος Μακρόν είχε μπορέσει να πείσει για πρωθυπουργό από τους σοσιαλιστές ή την μετριοπαθή φιλοευρωπαϊκή αριστερά, π.χ. τον Ραφαέλ Γκλυκσμάν, θα είχε πιθανότατα μεγαλύτερη συναίνεση και καλύτερες πιθανότητες για μακροβιότερη θητεία του νέου πρωθυπουργού. Αν όχι μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές του 2027, τουλάχιστον μακρύτερη θητεία από τους προηγούμενους», σημειώνει.
Ο ίδιος, ωστόσο, χαρακτηρίζει την απόφαση Μακρόν ως μια «εξαιρετικά δύσκολη απόφαση». «Ο Μπαιρού αποφάσισε να βάλει το θέμα του δημοσίου χρέους πολύ ψηλά ακριβώς γιατί ήθελε να περικόψει περίπου 44 εκατομμύρια από τον προϋπολογισμό του 2026. Το δημόσιο χρέος, σύμφωνα με όλες τις μετρήσεις, ανέρχεται στα περίπου 3,3 τρις ευρώ, πάνω από 110% του γαλλικού ΑΕΠ. Είναι επίσης σαφές, όμως, ότι το γαλλικό ΑΕΠ είναι τεράστιο. Πρόκειται για ένα μείζονος σημασίας πρόβλημα το οποίο κατέστη και διεθνές ζήτημα και δημιούργησε αντίδραση σε μια Εθνοσυνέλευση που είναι κατακερματισμένη και άρα οι συμμαχίες είναι δύσκολες. Η δραματική πρόταξη, από τον Μπαϊρού, του δημόσιου χρέους ως μείζονος σημασίας ‘’εθνική απειλή’’ αποτελεί δίκοπο μαχαίρι: επισημαίνει το ζήτημα, ίσως και περισσότερο από αυτό που θα έπρεπε για το διεθνές περιβάλλον, αλλά τελικώς απομακρύνει τη συζήτηση για την αντιμετώπισή του. Μέχρι σήμερα ο Μακρόν έχει αποτύχει στις επιλογές πρωθυπουργών και ο Λεκορνύ είναι ο πέμπτος κατά σειρά μέσα σε δυο χρόνια».
«Οι δυο "μηχανές" της Ευρώπης, η Γαλλία και η Γερμανία, στηρίζονται σε εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες»
Σύμφωνα με τον Καθηγητή Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, δεν είναι μόνο η Γαλλία που κλυδωνίζεται πολιτικά. Για πρώτη φορά μετά το 1949 στη Γερμανία υποψήφιος καγκελάριος εξελέγη στη δεύτερη ψηφοφορία. «Αυτό, βεβαίως, δείχνει πόσο εύθραυστη είναι αυτή η πολιτική συμμαχία της CDU/CSU με το SPD και πόσο εύκολο θα ήταν και εκεί να έχουμε μορφές πολιτικής αστάθειας, στο πλαίσιο βέβαια της περισσότερο θεσμικής γερμανικής πολιτικής κουλτούρας. Φαίνεται ότι 18 βουλευτές του SPD δεν στήριξαν, στην πρώτη ψηφοφορία, παρά τη συμφωνία των κομματικών ηγεσιών. Άρα, και οι δυο «μηχανές» της Ευρώπης, η Γαλλία και η Γερμανία, στηρίζονται σε περισσότερο ή λιγότερο εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες. Όλες οι έγκυρες μετρήσεις στη Γερμανία δείχνουν ότι ο Φρίντριχ Μερτς δεν τα πάει πολύ καλά. Η συζήτηση αφορά πλέον στην Ευρώπη, όχι απλά στη Γαλλία», σημειώνει.
«Σχεδόν αδύνατο να μη δούμε την άκρα δεξιά στη γαλλική κυβέρνηση το 2027»
Τέλος, σχολιάζοντας την πιθανότητα στη Γαλλία, όπως έγινε στην Ολλανδία, να μπει η άκρα δεξιά στην κυβέρνηση, ο κ. Λάβδας τονίζει ότι «είναι σχεδόν αδύνατο, σύμφωνα με τις σημερινές τάσεις και δυναμικές, να μην δούμε κάτι τέτοιο το 2027. Με δυο, όμως, σημαντικές επισημάνσεις», προσθέτει. «Πρώτον, αυτή η έννοια-ομπρέλα της ‘’ακροδεξιάς’’ επιχειρεί να συγκεντρώσει στοιχεία πολλά και διάφορα, από επικίνδυνα και απεχθή μορφώματα που φλερτάρουν με σενάρια αναβίωσης στοιχείων του ναζισμού και του φασισμού μέχρι θέσεις που θα μπορούσαν να αναλυθούν ως απόψεις που καλώς ή κακώς αναπτύσσονται στα δεξιά της κεντροδεξιάς, εντός του συνταγματικού πεδίου. Όπως υποστηρίζω από χρόνια, η ομαδοποίηση πολλών διαφορετικών θέσεων και απόψεων στην υπερβολικά ευρύχωρη έννοια της ‘’ακροδεξιάς’’ είναι, κατά τη γνώμη μου, προβληματική σε πολλά επίπεδα. Δεύτερον, από την άλλη πλευρά, ειδικά στη Γαλλία, η αριστερά εμφανίζει μια σαφή ανάκαμψη με τις βουλευτικές εκλογές του 2024. Όμως η κυριαρχία του Μελανσόν στο συγκεκριμένο χώρο κινητοποιεί κάποιους ενώ ταυτόχρονα απωθεί άλλους».
Πιθανότητα για συμμαχία κεντροδεξιάς και δεξιάς στη Γαλλία
Οπότε το ερώτημα είναι αν έχει ελπίδες διατήρησης η ευρύτατη συμμαχία του ‘’Νέου Λαϊκού Μετώπου’’. «Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι Γάλλοι θα έχουν αρκετές επιλογές το 2027 στις προεδρικές εκλογές, μεταξύ των οποίων θα είναι επιλογές που εντάσσονται στο χώρο όχι της ‘’ακροδεξιάς’’, αλλά της δεξιάς πέραν της κεντροδεξιάς. Υπάρχει η πιθανότητα να δούμε μια συμμαχία κεντροδεξιάς και δεξιάς να κυβερνά τη Γαλλία, αν η αριστερή συμμαχία δεν διατηρηθεί εξελισσόμενη παράλληλα περαιτέρω, πέρα από τον ανορθολογικά αποδομητικό και αντιευρωπαϊκό ριζοσπαστισμό του Μελανσόν», καταλήγει ο Κωνσταντίνος Λάβδας.