Τους λόγους για τους οποίους ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θέλει να πιστέψει ο πλανήτης ότι οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί τα χαράματα της Κυριακής στο Ιράν «αφάνισαν» το πυρηνικό του πρόγραμμα παραθέτει το CNN.
Όπως υποστηρίζει σε ανάλυσή του το αμερικανικό δίκτυο, ο πρώτος λόγος είναι για να ενισχυθεί η εικόνα του Τραμπ ως πανίσχυρου, θαρραλέου και αλάνθαστου ηγέτη που φέρνει αποτελέσματα, και οτιδήποτε ρίχνει σκιά σε αυτό το ίματζ είναι εξ ορισμού ανεπιθύμητο για τον Λευκό Οίκο.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τυχόν ενδείξεις πως το Ιράν παραμένει σε θέση να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα ή να επανεκκινήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα παρά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς θα ήγειραν το -δυσάρεστο- ερώτημα κατά πόσον ο Τραμπ θα έπρεπε να διατάξει νέα ανάληψη στρατιωτικής δράσης κατά της Τεχεράνης «για να τελειώσει τη δουλειά». Κι έτσι οι ΗΠΑ θα βρίσκονταν πιθανώς για ένα ικανό διάστημα σε μια κατάσταση ακήρυκτου πολέμου με το Ιράν, θα αυξάνονταν οι κίνδυνοι ευρύτερης σύρραξης και θα εξοργιζόταν η βάση των ψηφοφόρων του στο κίνημα MAGA.
H οργή του Τραμπ
Ο Τραμπ και οι συνεργάτες του έσπευσαν να καταδικάσουν τα αμερικανικά ΜΜΕ που αποκάλυψαν το περιεχόμενο διαβαθμισμένου εγγράφου της Υπηρεσίας Πληροφοριών του Πενταγώνου, το οποίο ήγειρε αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της επιχείρησης των αμερικανικών στρατηγικών βομβαρδιστικών, προς υποστήριξη του Ισραήλ, στις εγκαταστάσεις του Φορντό, της Νατάνζ και της Ισφαχάν τα ξημερώματα της Κυριακής.
Χθες, σε συνέντευξη Τύπου στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Τραμπ επέμεινε στους ισχυρισμούς του ότι η αμερικανική επίθεση στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις ήταν «πολύ, πολύ επιτυχημένη». «Ονομάστηκε αφανισμός. Κανένας άλλος στρατός στη Γη δεν θα μπορούσε να το είχε κάνει» είπε, με τον υπουργό Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, να εξαπολύει μύδρους κατά του CNN και των Τάιμς της Νέας Υόρκης για την αποκάλυψη του εγγράφου, υποστηρίζοντας ότι τέτοια ΜΜΕ «προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο να διαστρεβλώσουν την αλήθεια για τους δικούς τους πολιτικούς λόγους, ώστε να βλάψουν τον Πρόεδρο Τραμπ ή τη χώρα μας. Δεν τους νοιάζει τι πιστεύουν τα στρατεύματα».
Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος έσπευσε να υπογραμμίσει εκτίμηση του αρχηγού του ισραηλινού στρατού ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν υπέστη «συστημική» ζημιά και πήγε πίσω για αρκετά χρόνια, την ώρα που ο διευθυντής της CIA, Τζον Ράτκλιφ, υποστήριζε ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν υπέστη σοβαρές ζημιές από τα πρόσφατα αμερικανικά πλήγματα και ότι θα χρειαστούν χρόνια για να ανασυγκροτηθεί. Επίσης, η επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ, Τούλσι Γκάμπαρντ, με ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ έκανε λόγο για «νέες πληροφορίες» που δείχνουν ότι «καταστράφηκαν» οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Μόνον που οι εκτιμήσεις αυτές, όπως αναφέρει το CNN, μολονότι υποδεικνύουν πως όντως δέχθηκε σοβαρό πλήγμα το Ιράν, δεν υποστηρίζουν πλήρως τους ισχυρισμούς του Τραμπ περί «αφανισμού» του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Γιατί γυρνούν μπούμερανγκ στον Τραμπ οι θριαμβολογίες του
Κατά το αμερικανικό δίκτυο, μπορεί να χρειαστούν μήνες μέχρις ότου ξεκαθαρίσει από τεχνικές ή ανθρώπινες πηγές πόση ζημιά υπέστησαν οι πυρηνικές φιλοδοξίες του, και η υπεραντίδραση του Λευκού Οίκου τον κάνει να φαίνεται ότι βρίσκεται σε θέση άμυνας και εγείρει αμφιβολίες για την ειλικρίνειά του.
Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι ότι εκτρέπει την προσοχή από άλλες, αποδεδειγμένα επιτυχημένες πτυχές της αποστολής, για τις οποίες μπορεί να διεκδικεί τα εύσημα ο Τραμπ, όπως ότι τα αμερικανικά βομβαρδιστικά πέταξαν από τις ΗΠΑ μέχρι το Ιράν, έπληξαν τους στόχους και γύρισαν ανέπαφα στη βάση τους, αλλά και το ότι ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος άσκησε αποτελεσματική πίεση στο Ισραήλ και στο Ιράν να σταματήσουν τις εχθροπραξίες, αποτρέποντας παράταση της σύρραξης. Εκτρέπει, επίσης, την προσοχή από μια άλλη επιτυχία του Τραμπ, την αποδοχή από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν στο 5% τις αμυντικές τους δαπάνες μέχρι το 2035.
Αβεβαιότητα για την κατάσταση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν
Παρά τις οργισμένες αντιδράσεις του, ο Τραμπ και τα υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησής του δεν παρείχαν πειστικές αποδείξεις ότι το Ιράν δεν είχε απομακρύνει τις ποσότητες του ήδη εμπλουτισμένου ουρανίου του πριν τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς, ή ότι δεν διαθέτει άλλες μυστικές εγκαταστάσεις που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας είπε πως είναι πιθανόν το Ιράν να είχε μεταφέρει αλλού το απόθεμα του εμπλουτισμένου ουρανίου του πριν τα αμερικανικά και ισραηλινά πλήγματα. Εκθέσεις υπηρεσιών πληροφοριών, που μπορεί να χρειαστούν μήνες για να συνταχθούν, ίσως καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι όντως καταστράφηκε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ή ότι θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να ανασυγκροτηθεί.
Αλλά αν προκύψουν πειστικές αποδείξεις ότι διασώθηκαν στοιχεία του προγράμματος αυτού -είτε συσκευές φυγοκέντρισης είτε αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου-, τότε ο Τραμπ θα βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο να αναλάβει εκ νέου δράση. Και μια τέτοια αμερικανική στρατιωτική δράση θα δημιουργούσε τις συνθήκες για μια παρατεταμένη σύρραξη, την οποία ο ένοικος του Λευκού Οίκου έχει δεσμευτεί να αποφύγει, αλλά και για ένα νέο ρήγμα στους κόλπους του κινήματος MAGA.
Τα επόμενα βήματα στο διπλωματικό πεδίο
Η αβεβαιότητα για την τύχη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν μπορεί επίσης, σύμφωνα με την ανάλυση του CNN, να περιπλέξει τις προσπάθειες να βρεθεί διπλωματική λύση. Ο Τραμπ είπε χθες στη σύνοδο του ΝΑΤΟ ότι αντιπροσωπείες των ΗΠΑ και του Ιράν θα συναντηθούν την ερχόμενη εβδομάδα, με τον ειδικό απεσταλμένο του, Στιβ Γουίτκοφ, να δηλώνει στο CNBC πως ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος επιζητεί μια «συνολική ειρηνευτική συμφωνία» με την Τεχεράνη.
Ο Γουίτκοφ σημείωσε ότι οι ΗΠΑ «έχουν συνομιλίες με τους Ιρανούς» και ότι «πολλαπλοί συνομιλητές μάς προσεγγίζουν», προσθέτοντας ότι η «ισχυρή αίσθησή του» είναι ότι «είναι έτοιμοι».
Ωστόσο, οι ελπίδες αυτές εξαρτώνται από τις εξελίξεις στο αδιαφανές ιρανικό σύστημα, από πολιτικές δυνάμεις που οι ΗΠΑ δεν μπορούν να ελέγξουν και από και εξτρεμιστικά στοιχεία του καθεστώτος της Τεχεράνης, συμπεριλαμβανομένου των Φρουρών της Επανάστασης, που έχουν πολλά να χάσουν από άποψη κύρους και οικονομικής ισχύος εάν το καθεστώς αλλάξει ή πέσει, σημειώνει το CNN. Κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι μετά τις αμερικανικές και ισραηλινές επιθέσεις στο Ιράν θα ενισχυθεί η πεποίθηση ότι είναι ακόμη πιο επιτακτική η ανάπτυξη πυρηνικής βόμβας για να διασφαλιστεί η επιβίωση του καθεστώτος. Και αν η Τεχεράνη απορρίψει τη συνεργασία με τον ΔΟΑΕ και τους επιθεωρητές του, ίσως μπορέσει να αποφύγει την έξωθεν επιτήρηση.
Ο Τραμπ, πάντως, υποβάθμισε χθες τις προσδοκίες για μια διαρκή συμφωνία με το Ιράν. «Μπορεί να υπογράψουμε μια συμφωνία. Δεν ξέρω. Για μένα, δεν νομίζω ότι είναι τόσο απαραίτητο. Δηλαδή είχαν έναν πόλεμο. Πολέμησαν και τώρα επιστρέφουν στον κόσμο τους. Δεν με νοιάζει αν έχω συμφωνία ή όχι», είπε ο πρόεδρος, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μια δήλωση της Τεχεράνης ότι δεν επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα θα υπονόμευε τον δικό του ισχυρισμό πως το πρόγραμμά της έχει εξαλειφθεί.
«Η πλήρης αλήθεια μπορεί να μη γίνει γνωστή για μήνες», καταλήγει στην ανάλυσή του το αμερικανικό δίκτυο.