Ως αδιαφιλονίκητος θριαμβευτής του εικοσαετούς πολέμου στο Αφγανιστάν προβάλλει ο μουλάς Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ, ηγετικό στέλεχος των Ταλιμπάν που απελευθερώθηκε προ τριετίας από φυλακή του Πακιστάν κατόπιν αιτήματος της Ουάσιγκτον.
Αν και αρχηγός των ισλαμιστών εξτρεμιστών είναι ο Χαϊμπατουλάχ Ακουντζάντα, ο Μπαραντάρ είναι ο πολιτικός ηγέτης και το πλέον αναγνωρίσιμο πρόσωπο των Ταλιμπάν, ο οποίος, σχολιάζοντας καθ’ οδόν από τα γραφεία του στην Ντόχα προς την Καμπούλ την πτώση της αφγανικής πρωτεύουσας, υπογράμμισε ότι μόλις τώρα ξεκινά το πραγματικό τεστ για τους συμμαχητές του και ότι θα πρέπει να υπηρετήσουν το έθνος τους.
Η επιστροφή τού εν λόγω μουλά στην εξουσία -και πιθανού νέου προέδρου της χώρας- είναι δηλωτική της αδυναμίας του Αφγανιστάν να αποτινάξει τα ματωμένα δεσμά του παρελθόντος του.
Ποιος είναι ο μουλάς των Ταλιμπάν και πιθανότατα μελλοντικός πρόεδρος του Αφγανιστάν
Γεννημένος στην επαρχία Ουρουζγκάν το 1968, ο μουλάς Μπαραντάρ πολέμησε με τους μουτζαχεντίν κατά των Σοβιετικών τη δεκαετία του 1980. Μετά την εκδίωξη των τελευταίων από το Αφγανιστάν το 1992 και τον αιματηρό εμφύλιο που ακολούθησε μεταξύ πολεμάρχων, ο Μπαραντάρ έστησε ένα ισλαμικό ιεροδιδασκαλείο (μαντράσα) στην Κανταχάρ μαζί με τον πρώην διοικητή του και φημολογούμενο κουνιάδο του, τον διαβόητο μουλά Μοχάμαντ Ομάρ. Οι δυο τους ίδρυσαν τους Ταλιμπάν («μαθητές»), ένα κίνημα νέων ισλαμιστών, λογίων, αφοσιωμένο στον θρησκευτικό εξαγνισμό της χώρας και τη δημιουργία ενός εμιράτου.
Υποκινούμενοι από το θρησκευτικό φονταμενταλισμό τους, εκμεταλλευόμενοι την αποστροφή της κοινωνίας για τους πολέμαρχους και με ουσιαστική υποστήριξη από τις μυστικές υπηρεσίες του γειτονικού Πακιστάν, οι Ταλιμπάν ανήλθαν στην εξουσία το 1996 μετά από ένα σερί εντυπωσιακών κατακτήσεων περιφερειακών πρωτευουσών που αιφνιδίασαν την υφήλιο, όπως και με την προέλασή τους το τελευταίο διάστημα. Ο αρχιτέκτονας αυτών των νικών δεν ήταν άλλος από τον Μπαραντάρ, τον υπαρχηγό του μουλά Ομάρ.
Ο Μπαραντάρ ανέλαβε διάφορα στρατιωτικά και διοικητικά πόστα στη διάρκεια των πέντε χρόνων που παρέμειναν οι Ταλιμπάν στην εξουσία και ήταν υφυπουργός Άμυνας, όταν τους εκδίωξαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους.
Στα 20 χρόνια της εξορίας του, ο Μπαραντάρ απέκτησε φήμη ικανού στρατιωτικού και πολιτικού ηγέτη, που μετείχε στις επαφές της ανασυνταχθείσας ηγεσίας των εξόριστων Ταλιμπάν με δυτικούς διπλωμάτες.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα φοβόταν περισσότερο τις στρατιωτικές του ικανότητες παρά ήλπιζε στη φερόμενη μετριοπάθειά του.
Η CIA εντόπισε τα ίχνη του το 2010 στο Καράτσι και έπεισε τις πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες να τον συλλάβουν τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους. Παρέμεινε στη φυλακή μέχρι το 2018, όταν η κυβέρνηση Τραμπ άλλαξε στάση και ο απεσταλμένος της στο Αφγανιστάν, Ζαλμάι Χαλιλζάντ, ζήτησε από το Πακιστάν την αποφυλάκισή του για να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων των Ταλιμπάν με τις ΗΠΑ, στο Κατάρ, με την ελπίδα ότι θα αποδεχόταν μια μοιρασιά της εξουσίας.
Ο Μπαραντάρ υπέγραψε τον Φεβρουάριο του 2020 τη συμφωνία με τις ΗΠΑ στην Ντόχα, που η κυβέρνηση Τραμπ χαιρέτισε ως σημαντικό βήμα προς την ειρήνευση, αλλά αποδείχθηκε σκαλοπάτι για την ολοκληρωτική επιστροφή των Ταλιμπάν.
Τη συμφωνία των Αμερικανών με τους Ταλιμπάν για τερματισμό των μεταξύ τους εχθροπραξιών θεωρητικά θα ακολουθούσαν συνομιλίες μεταξύ των Ταλιμπάν και της κυβέρνησης στην Καμπούλ για διανομή της εξουσίας, αλλά σημείωσαν πενιχρή πρόοδο και, όπως φαίνεται τώρα, ο Μπαραντάρ και οι σύντροφοί του προσπαθούσαν απλώς να κερδίσουν χρόνο μέχρι να αποχωρήσουν οι Αμερικανοί και να εξαπολύσουν την τελική τους επίθεση.
Ο συνεργάτης του Μπαραντάρ που έκανε «οκτώ χρόνια στο Γκουαντάναμο»
Μεταξύ των συνεργατών του Μπαραντάρ περιλαμβάνεται και ένας διοικητής των Ταλιμπάν, που υποστήριξε ότι είχε παραμείνει φυλακισμένος επί οκτώ χρόνια στο Γκουαντάναμο, σε θριαμβευτική ομιλία του μέσα από το προεδρικό μέγαρο στην Καμπούλ, την ώρα που οι ισλαμιστές εξτρεμιστές προχωρούσαν στην ανακήρυξη του ισλαμικού εμιράτου του Αφγανιστάν μετά τη διαφυγή του προέδρου Ασράφ Γάνι στο Τατζικιστάν.
Το τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera μετέδωσε live τη συνέντευξη Τύπου από το προεδρικό μέγαρο στην Καμπούλ, με μια ομάδα Ταλιμπάν να κάθονται στο γραφείο του προέδρου και τον εν λόγω διοικητή να ισχυρίζεται ότι υπήρξε κρατούμενος στην αμερικανική βάση Γκουαντάναμο στην Κούβα, που η κυβέρνηση Μπάιντεν υποσχέθηκε να κλείσει τον περασμένο Φεβρουάριο.