Τι θα συνέβαινε αν επικοινωνούσαν μαζί μας εξωγήινοι; Το μακροχρόνιο αυτό ερώτημα παίρνει τώρα τουλάχιστον μια μερική απάντηση, αφού μια μετάδοση σχεδιασμένη να μιμείται την επικοινωνία ενός εξωγήινου πολιτισμού έφτασε στη Γη από τον Άρη.
Το γεγονός -που διοργανώθηκε από το SETI, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με αποστολή να ψάξει για εξωγήινη νοημοσύνη και να εξερευνήσει την προέλευση της ζωής στο σύμπαν- βρίσκεται στη γραμμή μεταξύ ενός καλλιτεχνικού έργου και μιας... διαστημικής πρόβας.
Σκοπός του είναι να διερευνήσει τη διαδικασία αποκωδικοποίησης και ερμηνείας ενός ευφυούς σήματος από το σύμπαν και πώς αυτό θα επηρεάσει την ανθρωπότητα.
Το εξωγήινο μήνυμα μεταδόθηκε από διαστημόπλοιο σε τροχιά γύρω από τον Άρη
Το μήνυμα μεταδόθηκε στις 24 Μαΐου από το ExoMars Trace Gas Orbiter, ένα διαστημόπλοιο που εκτοξεύτηκε το 2016 και βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη για να μελετήσει την ατμόσφαιρά του. Η μετάδοση ταξίδεψε στο διάστημα για 16 λεπτά πριν εντοπιστεί από τρία παρατηρητήρια: τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen στη Βόρεια Καλιφόρνια, το τηλεσκόπιο Green Bank στη Δυτική Βιρτζίνια και τον Ραδιοαστρονομικό Σταθμό Medicina κοντά στη Μπολόνια της Ιταλίας.
Μόλις ελήφθησαν, τα ακατέργαστα δεδομένα που περιείχαν το μήνυμα κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο μέσω του Filecoin, ενός μεγάλου αποκεντρωμένου δικτύου αποθήκευσης, για να δοθεί σε όλους η ευκαιρία να το αποκωδικοποιήσουν και να ερμηνεύσουν το νόημά του. Σήμερα, η συλλογική προσπάθεια συνεχίζεται και έχει δημιουργηθεί κανάλι στην πλατφόρμα Discord για δημόσια συζήτηση.
«Πραγματικά δεν μπορώ να πω τίποτα για το περιεχόμενο του μηνύματος. Θα αρχίσουμε να δίνουμε κάποιες στοιχεία μόνο αν δούμε ότι οι άνθρωποι πραγματικά δυσκολεύονται», δήλωσε η Daniela de Paulis που δημιούργησε το μήνυμα και μέλος του SETI. «Θα χρειαστεί λίγος χρόνος, γιατί απαιτεί τη συνεργασία ανθρώπων με διαφορετικές ειδικότητες, πράγμα που ήταν ουσιαστικά και ο στόχος του έργου: ένα εξωγήινο μήνυμα θα ανήκε σε όλη την ανθρωπότητα, επομένως θα πρέπει όλοι να έχουμε τη δυνατότητα να συνεισφέρουμε στην ερμηνεία του», τόνισε η ίδια.
Η διαδικασία αποκρυπτογράφησης μιας εξωγήινης μετάδοσης
Η De Paulis ξεκίνησε να εργάζεται για το έργο που ονομάζεται «A Sign in Space», το 2021. Το μήνυμα, το οποίο έχει μέγεθος μόνο μερικά kilobyte, έπρεπε να ανεξαρτητοποιηθεί από τα υπόλοιπα ακατέργαστα δεδομένα που ελήφθησαν κατά τη μετάδοση, όπως δεδομένα τηλεμετρίας και ψευδείς πληροφορίες. Αυτό το πρώτο βήμα , σύμφωνα με την De Paulis, απαιτεί πολύ συγκεκριμένες τεχνικές γνώσεις. «Αλλά μετά, όλοι μπορούν να συμμετάσχουν στην πολιτιστική ερμηνεία, που για μένα είναι το πιο συναρπαστικό κομμάτι», είπε.
Σύμφωνα με τον Wael Farah, αστρονόμο και αναλυτή δεδομένων στο Ινστιτούτο SETI που συμμετείχε στο project, είναι σημαντικό να διαδοθεί η γνώση ότι η λήψη μιας εξωγήινης μετάδοσης δεν ισοδυναμεί με την κατανόηση της σημασίας της και ότι ενώ ένα έξυπνο σήμα θα ήταν εύκολο να αναγνωριστεί, η διαδικασία θα ήταν κοπιαστική.
Δύσκολο εγχείρημα η ακρίβεια στην ερμηνεία του εξωγήινου μηνύματος
Από την πλευρά του, ο Neill Sanders, από τον βρετανικό όμιλο ερασιτεχνικής αστρονομίας Go Stargazing, συμμετέχει στην παγκόσμια προσπάθεια αποκωδικοποίησης της μετάδοσης και δηλώνει ότι έχουν ήδη φτάσει σε ένα σημείο-ορόσημο όσον αφορά στο αρχικό πρώτο μέρος της διαδικασίας. «Έχουμε στη διάθεσή μας το κρυφό μήνυμα μέσα στη μετάδοση. Η πρόκληση τώρα είναι να βεβαιωθούμε ότι αυτό που αποκτήθηκε είναι ακριβές», είπε.
Η προσπάθεια επαλήθευσης της ακρίβειας είναι ένα πραγματικά ενδιαφέρον σενάριο, πρόσθεσε, καθώς ο αποστολέας οποιουδήποτε μηνύματος -στην προκειμένη περίπτωση ο ανιχνευτής Trace Gas Orbiter που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη- θα ήθελε να διασφαλίσει ότι το μήνυμα δεν θα παρερμηνευτεί από τον παραλήπτη, είτε από σφάλματα κατά τη μετάδοση είτε από την επεξεργασία.
Σημειώνεται, τέλος, ότι το πείραμα, το οποίο πιστεύεται ότι είναι το πρώτο του είδους του, έχει την προέλευσή του στο SETI, το οποίο ιδρύθηκε το 1985 και ήλπιζε να «πιάσει» ένα μήνυμα εξωγήινης μετάδοσης από τότε. Ωστόσο, ούτε το SETI ούτε κανένας άλλος οργανισμός στη Γη έχει λάβει ακόμη κάποιο έξυπνο σήμα από τα αστέρια.