Με την ανατροπή της εύθραυστης δημοκρατικής κυβέρνησης στη Μιανμάρ και τη σύλληψη της πολιτικής της ηγεσίας, η ασιατική χώρα επιστρέψει στις εποχές της στρατιωτικής χούντας μετά από ένα σύντομο πείραμα σε κάτι που έφερε τον μανδύα της δημοκρατίας.
Με το πραξικόπημα η Μιανμάρ έκανε ένα βήμα πίσω στην εποχή που ο στρατός ήλεγχε σχεδόν κάθε πτυχή του δημόσιου βίου από το 1962 μέχρι το 2011, όταν επετράπη για πρώτη φορά η διεξαγωγή κοινοβουλευτικών εκλογών και υλοποιήθηκαν άλλες μεταρρυθμίσεις.
Τι πυροδότησε το πραξικόπημα στη Μιανμάρ
Η βουλή της Μιανμάρ επρόκειτο να συνεδριάσει αυτή την εβδομάδα για πρώτη φορά μετά τις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου, όταν το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, ο Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία (NLD), εξασφάλισε το 83% των διαθέσιμων εδρών του κοινοβουλίου.
Ο στρατός αρνήθηκε να αποδεχθεί το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, που είχε λάβει τρόπον τινά χαρακτήρα δημοψηφίσματος για την δημοτικότητα της Αούνγκ Σαν Σου Κι, επικεφαλής του NLD και de facto αρχηγού της χώρας αφότου ανέλαβε καθήκοντα το 2015. Η νέα βουλή αναμενόταν να επικυρώσει τα εκλογικά αποτελέσματα και να εγκρίνει τη νέα κυβέρνηση της Μιανμάρ.
Η πιθανότητα εκδήλωσης πραξικοπήματος διεφάνη της τελευταίες ημέρες, όταν ο στρατός, που είχε προσπαθήσει να προσβάλει ως προϊόν καλπονοθείας το εκλογικό αποτέλεσμα στο Ανώτατο Δικαστήριο της Μιανμάρ, απείλησε να αναλάβει δράση και περικύκλωσε με στρατιώτες το κτίριο του κοινοβουλίου.
Να πώς εκδηλώθηκε το πραξικόπημα στη Μιανμάρ
To πρωί της Δευτέρας (τοπική ώρα) ο στρατός συνέλαβε τα ηγετικά στελέχη του NLD και την πολιτική ηγεσία της Μιανμάρ, περιλαμβανομένων της επικεφαλής της κυβέρνησης Αούνγκ Σαν Σου Κι, του προέδρου της χώρας Ουίν Μιντ, υπουργών, επικεφαλής τοπικών κυβερνήσεων, αντιπολιτευόμενων πολιτικών, συγγραφέων και ακτιβιστών.
Το πραξικόπημα, που προκάλεσε διεθνή κατακραυγή, ανακοινώθηκε μέσω τηλεοπτικού δικτύου, που ανήκε στο στρατό με τον παρουσιαστή να επικαλείται το Σύνταγμα του 2008 της Μιανμάρ, το οποίο επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις να κηρύττουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία, όπως είπε, θα παραμείνει σε ισχύ για έναν χρόνο. Γρήγορα ο στρατός κατέλαβε τον έλεγχο των υποδομών της χώρας, ανέστειλε τη λειτουργία των περισσότερων τηλεοπτικών δικτύων, ακύρωσε όλες τις εγχώριες και διεθνείς πτήσεις, διέκοψε τη σύνδεση των τηλεφωνικών γραμμών και του Διαδικτύου σε μεγάλες πόλεις. Το χρηματιστήριο κι οι τράπεζες κατέβασαν ρολά και σχηματίστηκαν μακριές ουρές έξω από τα ATM σε αρκετά σημεία, ενώ στην μεγαλύτερη πόλη και πρώην πρωτεύουσα της Μιανμάρ, τη Γιανγκό, οι κάτοικοι έτρεξαν στα σούπερ – μάρκετ για να στοκάρουν τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης.
Ποια είναι η Αούνγκ Σαν Σου Κι;
Η Αούνγκ Σαν Σου Κι ανήλθε στην εξουσία το 2016 ως πρώτη κρατική σύμβουλος της Μιανμάρ – ο τίτλος του de facto ηγέτη της κυβέρνησης της χώρας, που ισοδυναμεί με τον πρωθυπουργό – μετά τις πρώτες πλήρως δημοκρατικές εκλογές εδώ και δεκαετίες στη χώρα.
Η ανάρρησή της στην εξουσία θεωρήθηκε κρίσιμη καμπή στη μετάβαση της Μιανμάρ – γνωστής παλαιότερα ως Βιρμανίας – από τη στρατιωτική χούντα στη δημοκρατία. Η Αούνγκ Σαν Σου Κι, κόρη του ήρωα ανεξαρτησίας της χώρας, στρατηγού Αούνγκ Σαν, είχε περάσει πάνω από 15 χρόνια υπό κατ’ οίκον περιορισμό, διάστημα κατά το οποίο τα διεθνή ΜΜΕ έβλεπαν στο πρόσωπό της μια υπέρμαχο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1991.
Μετά την απελευθέρωσή της η φήμη της αμαυρώθηκε λόγω της συνεργασίας της με τον στρατό και επειδή υπερασπίστηκε το φονικό πογκρόμ, που εξαπέλυσαν οι ένοπλες δυνάμεις και βουδιστικές πολιτοφυλακές εις βάρος της μουσουλμανικής μειονότητας των Ροχίνγκια, αναγκάζοντας περίπου 750.000 μέλη της να καταφύγουν σε πρόχειρους καταυλισμούς στο Μπαγκλαντές, μια τραγωδία εξαιτίας της οποίας η Μιανμάρ κατηγορήθηκε για «γενοκτονία» ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, του κύριου δικαστικού οργάνου του ΟΗΕ. Το 2019 η Αούνγκ Σαν Σου Κι εκπροσώπησε τη χώρα της στη δίκη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης υπερασπιζόμενη τη Μιανμάρ κατά των κατηγοριών για εθνοκάθαρση.
Πολλοί πίστευαν ότι η συνεργασία της με το στρατό υπαγορεύθηκε από τον πολιτικό ρεαλισμό, ως μια κίνηση που θα επέσπευδε την εξέλιξη της Μιανμάρ σε πλήρη δημοκρατία, αλλά η σύλληψή της σήμερα φαίνεται ότι αποδεικνύει ψευδή τον ισχυρισμό των ενόπλων δυνάμεων περί προσήλωσής τους στη δημοκρατία.
Ποιος είναι ο αρχηγός των πραξικοπηματιών, στρατηγός Μιν Αούνγκ Χλάινγκ;
Λίγες ώρες μετά την σύλληψη της πολιτικής ηγεσίας της Μιανμάρ ο στρατός ανακοίνωσε ότι την εξουσία αναλαμβάνει ως μεταβατικός πρόεδρος ο επικεφαλής του, στρατηγός Μιν Αούνγκ Χλάινγκ. Με την κίνηση αυτή παρατείνεται η παραμονή στην εξουσία του στρατηγού που επρόκειτο να συνταξιοδοτηθεί το καλοκαίρι.
To πελατειακό δίκτυο που είχε απλώσει και το οποίο επικεντρώνεται σε προσοδοφόρες οικογενειακές επιχειρήσεις, θα μπορούσε κάλλιστα να υπονομευθεί από τη συνταξιοδότησή του. Όπως προέβλεπε η προηγούμενη συμφωνία για τη διανομή της εξουσίας στη Μιανμάρ, ο στρατηγός Μιν Αούνγκ Χλάινγκ προήδρευε δύο επιχειρηματικών κοινοπραξιών και ήταν ο αρμόδιος για τον διορισμό υπουργών σε τρία βασικά υπουργεία, αρμόδια για την αστυνομία και τους συνοροφύλακες.
Ο στρατός στη Μιανμάρ ουδέποτε ένιωσε να τελεί υπό τον έλεγχο της πολιτικής κυβέρνησης. Τα τελευταία χρόνια με τον στρατηγό Μιν Αούνγκ Χλάινγκ επικεφαλής του, έχει εξαπολύσει πογκρόμ εναντίον αρκετών από τις μειονότητες της χώρας, περιλαμβανομένων των Ροχίνγκια, των Σαν και των Κοκάνγκ.