Ένα τρομερό εκλογικό χαστούκι έφαγε ο Εμανουέλ Μακρόν στις βουλευτικές εκλογές και, ενώ το φοβόταν, σίγουρα δεν το περίμενε τόσο ηχηρό. Σοκαρίστηκε, τα 'χασε, τρέχει τώρα σαστισμένος. Αυτός που εμφανιζόταν τόσο σίγουρος για τον εαυτό του, ένας Jupiter (Δίας), όπως τον αποκαλούν στη Γαλλία, αναζητά πλέον μια σανίδα σωτηρίας, σε ένα βομβαρδισμένο πολιτικό τοπίο.
Την ονομασία Jupiter την είχε δώσει ο ίδιος ο Μακρόν στον εαυτό του! Σε μια συνέντευξη, τον Οκτώβριο του 2016, στο περιοδικό Challenges, πλασαριζόταν λέγοντας ότι δεν θέλει να είναι ένας «συνηθισμένος πρόεδρος» σαν τον Φρανσουά Ολάντ (sic), αλλά ένας πρόεδρος με χαρακτηριστικά Δία (jupitérien, όπως είπε). Το 2018 όλοι απόρησαν όταν παρήγγειλε ένα ξύλινο έπιπλο, μοντέλο «Δίας» (!), για να εκφωνεί τις ομιλίες του, με ντεκόρ έναν σταυρό της Λοραίνης, χρυσό, μεγαλειώδη, αυτοκρατορικό. Τα ΜΜΕ και οι οπαδοί του άρχισαν να ψάχνονται. «Μα, γιατί, διάβολε, άλλαξε τον προεδρικό θυρεό;», αναρωτήθηκε τότε το περιοδικό Nouvel Observateur, ανήσυχο με τις μεγαλεπήβολες εξάρσεις του νέου προέδρου.
Κι έτσι, σταδιακά, ο ταλαντούχος κύριος Μακρόν απέκτησε μια αχρείαστη έπαρση. Ενα σκηνοθετημένο πορτρέτο, μια πόζα αυτοκρατορική, μια ομιλία από τις Βερσαλίες με παραπομπές στην εποχή του Ντε Γκολ, αυτό ήταν το στιλ του, τα τελευταία πέντε χρόνια. Η επίπλαστη μεγαλοπρέπεια που τον χαρακτήριζε, έκανε τους αντιπάλους του να του καταλογίζουν ότι θα προτιμούσε να είναι βασιλιάς της Γαλλίας, αντί για πρόεδρος της 5ης Δημοκρατίας. Όταν πόζαρε στο Ελιζέ, στην εικόνα εμφανίζονταν τα πάντα όλα: ένα πρες παπιέ με τον γαλατικό κόκορα, ανοιχτά βιβλία πάνω στο γραφείο -τα Απομνημονεύματα του Ντε Γκολ, οι «Γήινες Τροφές» του Αντρέ Ζιντ και «Το Κόκκινο και το Μαύρο» του Σταντάλ. Μια πληθωρική επίδειξη γνώσεων και δεξιοτήτων. Και δίπλα ένα ρολόι, με τους δείκτες να δείχνουν 8:20, καθώς ο Μακρόν είχε δηλώσει πως επιθυμεί να είναι και ο «άρχοντας των ρολογιών»!
Ο Μακρόν θέλησε να ενσαρκώσει την αυτοκρατορική Γαλλία (προσθέτοντας σύγχρονες πινελιές), να επαναφέρει τα μεγαλεία μιας πρώην παγκόσμιας υπερδύναμης και να επανασυστήσει το ένδοξο παρελθόν στους συμπολίτες του -στους οποίους συχνά απευθυνόταν σαν να ήταν άξεστοι.
Όσοι τον αγαπούσαν, απορούσαν πώς ένας τόσο πεφωτισμένος πολιτικός, εμπνευσμένος κεντρώος και χαρισματικός φιλοευρωπαίος μπορούσε να ντελαπάρει με τα σύμβολα και να ενδυθεί το κοστούμι του αλαζόνα ηγέτη.
Mιλούσε εξεζητημένα γαλλικά, ακατανόητα και κάπως υπεροπτικά, τα μίντια είχαν φτιάξει λεξικό για να τον αποκρυπτογραφήσουν. Λάτρευε το χρυσό, τα μεγαλεία, το πομπώδες ύφος. «Εγώ παντρεύτηκα τη Ζαν ντ'Αρκ!» δήλωνε, αστειευόμενη, το 2020, η σύζυγός του, Μπριζίτ. Εννοούσε ότι ενόσω εκείνη έκανε βόλτες στο Τουκέ, εκείνος μελετούσε και συνομιλούσε με την Ιστορία. Αν δεν ήταν τόσο δημοκράτης, θα συνέκρινε τον εαυτό του με τον βασιλιά Λουδοβίκο, τον βασιλιά Ήλιο ή τον Μεγάλο Πέτρο, όπως έκανε πρόσφατα ένας φαντασμένος ομόλογός του στη Μόσχα.
«Επιτέλους, πρέπει ο Εμανουέλ Μακρόν να διαλέξει κάποτε τη μυθολογία του. Δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα Ζαν ντ'Αρκ και Δίας, πέφτουν πολλά για έναν άνθρωπο. Ας μας επιτρέψει να τον βοηθήσουμε στην επιλογή του: η Ζαν ντ'Αρκ πέθανε στην πυρά. Γιατί, λοιπόν, να επιλέξει έναν ρόλο από στάχτες; Ενώ Δίας είναι καλύτερο. Είναι ο θεός που έκαιγε τους άλλους, ή μάλλον τους κατακεραύνωνε», κορόιδευε το περιοδικό Le Point, το 2017, προσθέτοντας στο άρθρο το παρακάτω περιπαικτικό σκίτσο.
Εννοείται ότι ο Μακρόν δεν έχασε τις εκλογές μόνο λόγω της αλαζονείας του, του απόμακρου στιλ, της έλλειψης ενσυναίσθησης. Στο iefimerida έχουμε καταγράψει πολλούς πιθανούς λόγους. Αλλά όλα έπαιξαν το ρόλο τους, τελικά. Θυμηθείτε, το 2018 με πόση πόζα είχε πει σε άνεργο «Μα, κι εγώ αν περάσω απέναντι στο πεζοδρόμιο θα σας βρω δουλειά»! Νόμιζε ότι θα κυβερνήσει τη Γαλλία σαν start up και όλοι θα εκθειάζουν τους χειρισμούς του. Τη μια γινόταν ντε Γκολ, την άλλη Θάτσερ, ενώ η Γαλλία πάλευε με την πανδημία, την κρίση, την ακρίβεια.
Παρότι στη θητεία του ο Μακρόν έφερε επενδύσεις, ανέβασε τη Γαλλία σε αξιοπιστία και leadership, δημιούργησε θέσεις εργασίας και μοίρασε απλόχερα επιδόματα, αυτό το απόμακρο, αυτοκρατορικό στιλ τού στοίχισε ακριβά. Ακόμη και η μανία της Μπριζίτ να ντύνεται μόνο με Louis Vuitton, να επιδεικνύει τις κοντές φούστες στα 65 της, να χαριεντίζεται με τις διάφορες κοσμικές, να διατηρεί γραφείο στο προεδρικό μέγαρο και να ασκεί επιρροή, προκαλούσαν σχόλια αρνητικά. Το ζευγάρι δεν ήταν πλέον αγαπητό.
Μετά από πέντε χρόνια θητείας, το άστρο Μακρόν χλώμιασε -δεν έχει ακόμη δύσει εντελώς. Ο γαλλικός λαός αποδοκίμασε σχεδόν όλα όσα εκείνος εκπροσωπεί: ψήφισε 200 ακροαριστερούς και 100 ακροδεξιούς βουλευτές, μετατρέποντας το Κοινοβούλιο σε αρένα. Ένας στους δύο πολίτες δεν πήγε καν στην κάλπη. Δεν είναι μόνον ήττα του Γάλλου προέδρου, ή ήττα της δημοκρατίας, είναι η απόλυτη κατάρρευση του μοντέλου διακυβέρνησης Μακρόν.
Ευτυχώς, ο ακροαριστερός και λαϊκιστής Μελανσόν δεν τα κατάφερε, δεν ήρθε πρώτο κόμμα και δεν θα γίνει πρωθυπουργός: ήρθε τρίτος σε έδρες στη νέα Εθνοσυνέλευση. Στην πραγματικότητα, ο Μελανσόν δεν συγκέντρωσε ούτε το άθροισμα των ποσοστών που είχαν τα κόμματα που τον στήριξαν στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές. Δεν το λες και θρίαμβο. Να τα βλέπουν οι εδώ ΣΥΡΙΖΑ που πανηγυρίζουν χωρίς λόγο! Και εν τέλει, το 38,6% που εξασφάλισε ο Εμανουέλ Μακρόν, με τον σχηματισμό Ensemble, δεν είναι καθόλου λίγο, δεδομένων των συσχετισμών: Είναι ένα καθαρό, φιλοευρωπαϊκό, σοσιαλδημοκρατικό κέντρο, απαραίτητο στην Ευρώπη. Θα πρέπει, όμως, να απολογηθεί για την εκρηκτική άνοδο της Λεπέν και την ενίσχυση των άκρων.
Έτσι, η Γαλλία, η χώρα που υποτίθεται ότι θα αναδεικνυόταν σε πολιτική ατμομηχανή της Ευρώπης στη μετά Μέρκελ εποχή, απειλείται με χάος ακυβερνησίας. Μετά την πρώτη εκλογή του, το 2017, και κυρίως μετά την αποχώρηση της Μέρκελ από την καγκελαρία, ο Εμανουέλ Μακρόν θεωρείτο ο ισχυρός άνδρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δραστήριος και συγκροτημένος απέναντι σε εθνικιστές, ευρωσκεπτικιστές και λαϊκιστές ηγέτες. Όταν κέρδισε ξανά τη Λεπέν, στις προεδρικές του Απριλίου 2022, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ανακουφίστηκαν. Ήταν ο ηγέτης μιας ισχυρής και αλληλέγγυας Ευρώπης απέναντι στους γεωπολιτικούς και κλιματικούς κινδύνους που μας απειλούν.
Η ήττα Μακρόν στις βουλευτικές εκλογές έπεσε στην Ευρώπη σαν βόμβα: δεν έχει απόλυτη πλειοψηφία, είναι ελάχιστες οι προϋποθέσεις για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές, με την ακροδεξιά να έχει κατακτήσει ιστορικά ποσοστά. Στο εξής, ο Γάλλος πρόεδρος «χάνει την πολιτική αξιοπιστία του», δήλωσε ο αναλυτής του Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ, Thierry Chopin.
«Ο Μακρόν έχει αποδυναμωθεί», αποφάνθηκε ο ιστορικός Paolo Mattera, της Università Roma Tre. Και πολλοί άλλοι, που προσπαθούν να ερμηνεύσουν την πτώση του Jupiter.
Με την ψήφο τους, οι Γάλλοι δεν αρνήθηκαν στον Μακρόν κάθε δυνατότητα διακυβέρνησης. «Αλλά του διεμήνυσαν ότι πρέπει να αλλάξει ριζικά τη μέθοδο: να μην κυβερνά πλέον μόνος του, να συνεργάζεται αντί να δίνει εντολές, να πείθει αντί να εξαγριώνει» γράφει, σοφά, σε ανάλυσή της η Le Monde. Και καταλήγει: «ο Μακρόν νόμιζε ότι μπορεί να ''επανιδρύσει'' τη γαλλική δημοκρατία, χωρίς τη συναίνεση και τη συμμετοχή των πολιτών. Τώρα θα αναγκαστεί να κατέβει από τον Όλυμπο, αφού οι εκλογές μετέτρεψαν ουσιαστικά την προεδρική δημοκρατία σε κοινοβουλευτική».