Οι Γάλλοι μπορεί να έχουν την μπαγκέτα οι Γερμανοί όμως περηφανεύονται πως έχουν το καλύτερο ψωμί του κόσμου.
Και μάλιστα όχι μόνο ένα: Έχουν περισσότερες ποικιλίες ψωμιού απ’ ό,τι οι περισσότερες άλλες χώρες. Σύμφωνα με το μητρώο ψωμιού του Γερμανικού Ινστιτούτου Ψωμιού (ναι, υπάρχει κι αυτό), υπάρχουν πλέον πάνω από 3.200 επίσημα αναγνωρισμένοι τύπου ψωμιού στη χώρα.
Η γερμανική κουλτούρα του ψωμιού προστέθηκε επίσημα από την UNESCO στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομάς το 2015.
Παθιασμένοι με το ψωμί τους οι Γερμανοί
Το ψωμί αποτελεί βασικό στοιχείο σχεδόν κάθε γεύματος στη Γερμανία: στο πρωινό, στο διάλειμμα (που συχνά λέγεται Pausenbrot, δηλαδή «ψωμί του διαλείμματος) και στο βραδινό ή Abendbrot, που σημαίνει κυριολεκτικά «το ψωμί της βραδιάς».
Έχει γίνει ακόμη και τηλεοπτικός αστέρας: ένα ψωμί που μιλά με το όνομα Bernd είναι δημοφιλής χαρακτήρας σε παιδική σειρά. Αλλά και τα γερμανικά ταχυδρομεία κυκλοφόρησαν το 2018 ένα γραμματόσημο με το σύνθημα «Η γερμανική κουλτούρα του ψωμιού». Γιατί λοιπόν οι Γερμανοί είναι τόσο παθιασμένοι με τα ψωμιά, τα πρέτσελς και τα ρολάκια;
Η ιστορία του... ψησίματος
Ένας από τους λόγους για την τεράστια ποικιλία ψωμιών στη Γερμανία είναι η κατακερματισμένη ιστορία της χώρας έως και τον 19ο αιώνα. Μέχρι τότε, αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως Γερμανία αποτελούσε ένα σύνολο από εκατοντάδες μικρά δουκάτα και βασίλεια, καθένα με τη δική του ξεχωριστή κουλτούρα, διάλεκτο – και φυσικά, το δικό του ψωμί.
Στο μείγμα αυτό προστέθηκαν, κατά τον Μεσαίωνα, και πολλές ανεξάρτητες εμπορικές πόλεις, που προσπαθούσαν να προσελκύσουν εμπόρους και νέους κατοίκους – πολλές από τις οποίες φημίζονταν για τα εξαιρετικά αρτοποιήματά τους.
Την ίδια ώρα, η Γερμανία, σε αντίθεση με τη νότια Γαλλία ή την Ιταλία, δεν διαθέτει την ίδια ηλιοφάνεια και πολλές περιοχές της δεν ευνοούν την καλλιέργεια σιταριού. Έτσι, δημητριακά όπως η σίκαλη και το δίκοκκο σιτάρι (spelt) αναπτύχθηκαν καλύτερα εδώ και χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα στην παραγωγή ψωμιού.
Όσο για τον βασικό λόγο για αυτήν την αφθονία ψωμιών, ήταν απλός: Αγρότες, έμποροι και δούκες χρειάζονταν κάτι θρεπτικό για να αντέξουν τις συχνά κρύες και βροχερές ημέρες. Έτσι, μέχρι και σήμερα, οι Γερμανοί προτιμούν τα προζυμένια ψωμιά, φτιαγμένα από σίκαλη, δίκοκκο σιτάρι και πλούσια σε δημητριακά και σπόρους.
Οι κανόνες του ψωμιού
Σήμερα, ενώ σε άλλες χώρες τα food trucks σερβίρουν τάκος και μπέργκερς για μεσημεριανό, η Γερμανία παραμένει πιστή στα παραδοσιακά αρτοποιεία, τα οποία διαθέτουν όλα τα γνωστά «belegte Brötchen» - ψωμάκια με διάφορες γεμίσεις. Αυτό είναι μάλιστα, το πραγματικό γερμανικό fast food.
Ωστόσο, η ποικιλία των αρτοσκευασμάτων μπορεί να μπερδέψει κάποιον που τη συναντά για πρώτη φορά: υπάρχει ψωμί του αγρότη, μικτό ψωμί, ψωμί ψημένο σε πέτρινο φούρνο, ψωμί με ηλιόσπορους, ψωμί με κολοκυθόσπορους, ψωμί με πέντε είδη σπόρων και πολλά ακόμη.
Όσο για το επάγγελμα του αρτοποιού εξακολουθεί να θεωρείται ιδιαίτερα σεβαστό, και οι Γερμανοί φουρνάρηδες ολοκληρώνουν μια εξειδικευμένη εκπαίδευση που σπάνια συναντάται σε άλλες χώρες.
Υπάρχουν επίσης, εθνικά πρότυπα ποιότητας και προδιαγραφές μεγέθους για το ψωμί, ενώ κάθε χρόνο, το Γερμανικό Ινστιτούτο Ψωμιού ανακηρύσσει το «Ψωμί της Χρονιάς». Για το 2025, ο τίτλος αυτός απονεμήθηκε στο Nussbrot, το ψωμί με ξηρούς καρπούς.