Αντιμέτωπες με τον κίνδυνο απώλειες δισ. ευρώ σε κοινοτικές επιδοτήσεις βρίσκονται χώρες όπως η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν σύμφωνα με σχέδια της Κομισιόν που θα δημοσιοποιηθούν την ερχόμενη Τετάρτη.
Έγγραφο που περιήλθε σε γνώση του Politico αποκαλύπτει ότι η Κομισιόν ετοιμάζεται στο προσχέδιο του νέου πολυετούς προϋπολογισμού 2028-22034 να καταθέσει πρόταση για σφίξιμο των λουριών σε χώρες που υπονομεύουν τους δημοκρατικούς θεσμούς συνδέοντας πιο άμεσα τις πληρωμές με τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση, πράγμα που σημαίνει ότι κυβερνήσεις, όπως εκείνη του Όρμπαν στην Ουγγαρία, που έχουν παραβιάσει τα πρότυπα της ΕΕ για το κράτος δικαίου με την περιστολή των ελευθεριών των ΜΜΕ και της δικαιοσύνης, θα κινδυνεύουν να χάσουν σημαντική κοινοτική χρηματοδότηση.
Η παρουσίαση την ερχόμενη Τετάρτη του σχεδίου δαπανών της ΕΕ για το διάστημα 2028-2034 σηματοδοτεί την έναρξη επίπονων διαπραγματεύσεων για τουλάχιστον μια διετία. Το σχέδιο δαπανών της Κομισιόν θα διευρύνει τη σύνδεση των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων με τον σεβασμό του κράτους δικαίου σε ολόκληρο τον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Στριμωγμένος ο Όρμπαν
Η κίνηση αυτή πιθανώς θα κλιμακώσει την ένταση στις σχέσεις της Κομισιόν με την κυβέρνηση του Όρμπαν, ο οποίος αντιμετωπίζει στις εκλογές του 2026 στη χώρα του το υπαρκτό ενδεχόμενο απώλειας της εξουσίας μετά από 15 συναπτά έτη.
Μολονότι η ΕΕ έχει ήδη υιοθετήσει μέτρα κατά της Ουγγαρίας κι έχει μπλοκάρει την εκταμίευση μέρους της κοινοτικής χρηματοδότησης – και ο Όρμπαν από την πλευρά του τής έχει κάνει δύσκολη τη ζωή απειλώντας με βέτο τις ευρωπαϊκές κυρώσεις στη Ρωσία – ο επόμενος προϋπολογισμός «θα παρέχει ένα ευθυγραμμισμένο και εναρμονισμένο σύστημα αιρεσιμότητας για όλα τα κοινοτικά κονδύλια, που εκταμιεύονται στα κράτη μέλη», αναφέρει το έγγραφο.
Η Κομισιόν θέλει να απομακρυνθεί από το ισχύον σύστημα, όπου «κράτη μέλη με συγκεκριμένα θέματα, θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να μετατοπίσουν ορισμένες επενδύσεις με4ταξύ των προγραμμάτων για να αποφύγουν την υπαγωγή τους σε έναν συγκεκριμένο όρο», σημειώνεται.
Στην Κομισιόν προσβλέπουν σε ήττα του Όρμπαν στις εκλογές
Ήδη ενόψει της παρουσίασης της πρότασης προϋπολογισμού αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ υποστήριξαν τη στενότερη σύνδεση της κοινοτικής χρηματοδότησης με τον σεβασμό του κράτους Δικαίου. «Ο κανονισμός για την αιρεσιμότητα θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις χρηματοδοτήσεις της ΕΕ», ανέφερε η Φινιλανδία.
Αλλά στο δική της εισήγηση η Ουγγαρία του Όρμπαν υποστήριξε ότι οι κανόνες αυτή «επιτρέπουν την άσκηση αυθαίρετης πολιτικής πίεσης σε τομείς πολιτικής άσχετους με την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης». Τα ίδια επιχειρήματα επικαλέστηκα και η Σλοβακία,που έχει επικριθεί και αυτή για θέματα παραβίασης του κράτους δικαίου.
Σύμφωνα με ευρωπαίο διπλωμάτη η Κομισιόν εκμεταλλεύεται την εσωτερική αδυναμία του Όρμπαν, που υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις του φιλοευρωπαίου συντηρητικού αντιπάλου του, Πέτερ Μαγκιάρ, για να προτείνει αυστηρότερους κανόνες. Δεν αποκλείεται δε να έχει αποχωρήσει από την εξουσία ο Όρμπαν πριν την τελική έγκριση του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ.
Αξιωματούχοι της Κομισιόν θεωρούν ότι μια ουγγρική κυβέρνηση υπό τον Μαγκιάρ θα αποκαταστήσει τις σχέσεις με τις Βρυξέλλες και θα εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτεί η ΕΕ για την αποδέσμευση των μπλοκαρισμένων κονδυλίων.