Η κοινωνική οργή που εκδηλώνεται εδώ και ένα μήνα στην Κολομβία δεν φαίνεται να ηρεμεί, με τους πολίτες να επιμένουν να βγαίνουν στους δρόμους παρά την πανδημία του κορωνοϊού και την αστυνομική καταστολή.
Η κρίση αυτή έφερε στην επιφάνεια, σύμφωνα με τους αναλυτές, την κρυφή οργή της πολιτικοποιημένης νεολαίας της χώρας, που έχει φτωχοποιηθεί λόγω της πανδημίας και η οποία δεν θέλει πια να σιωπά.
Νέες εκκλήσεις για κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα έχουν γίνει για σήμερα, ακριβώς ένα μήνα μετά την έναρξη του κινήματος διαμαρτυρίας στις 28 Απριλίου κατά ενός νομοσχεδίου φορολογικής μεταρρύθμισης, το οποίο έχει αποσυρθεί, το οποίο προέβλεπε μεταξύ άλλων την αύξηση του ΦΠΑ και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
Έκτοτε η Κολομβία βρίσκεται στη δίνη αναταραχής: την ημέρα πραγματοποιούνται ειρηνικές διαδηλώσεις, τη νύκτα ξεσπούν ταραχές με τους διαδηλωτές να πετούν βόμβες μολότοφ και διάφορα αντικείμενα και τις δυνάμεις της τάξης να απαντούν σκληρά, συχνά κάνοντας χρήση πραγματικών σφαιρών.
Τουλάχιστον 61 νεκροί από τις ταραχές στην Κολομβία
Η πρωτόγνωρη εξέγερση συγκλονίζει τις μεγάλες πόλεις της χώρας, όπου έχουν στηθεί οδοφράγματα και έχουν κλείσει οδικοί άξονες, προκαλώντας ελλείψεις προϊόντων και την αγανάκτηση μερίδας των πολιτών.
Την Τετάρτη το βράδυ σε μία ακόμη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Μπογοτά τραυματίστηκαν 25 πολίτες και τέσσερις αστυνομικοί. Την Τρίτη δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας, ανεβάζοντας σε 45 τον αριθμό των νεκρών από τότε που ξέσπασε το κίνημα διαμαρτυρίας, σύμφωνα με το γραφείο του γενικού εισαγγελέα και του υπουργείου Άμυνας. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) κάνει λόγο για 61 νεκρούς.
Η κυβέρνηση, παρά τους μεσολαβητές που διαπραγματεύονται με την Εθνική Επιτροπή Απεργίας, δεν έχει καταφέρει να αμβλύνει την κρίση, η οποία προς το παρόν δεν απειλεί να την ανατρέψει.
«Βαλβίδα»
Επί μισό αιώνα η σύγκρουση με τους αντάρτες FARC έκρυβε μια πραγματικότητα που πλέον έχει καταστεί εμφανής: σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Κολομβία είναι μεταξύ των χωρών όπου παρατηρείται η μεγαλύτερη ανισότητα στα εισοδήματα, ενώ διαθέτει τη μεγαλύτερη ανεπίσημη οικονομία στη Λατινική Αμερική.
Το κράτος είχε επικεντρωθεί στη μάχη του εναντίον των ανταρτών, η οποία συνεχίζεται εναντίον του ELN και κάποιων διαφωνούντων των FARC, και είχε παραμελήσει εντελώς τα κοινωνικά αιτήματα.
Το 2019 μετά την εκλογή του Ιβάν Ντούκε στην προεδρία οι φοιτητές είχαν βγει στους δρόμους ζητώντας καλύτερη δημόσια, δωρεάν παιδεία, θέσεις εργασίας και ένα πιο αλληλέγγυο κράτος και κοινωνία.
Όπως αναφέρεται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η πανδημία του κορωνοϊού πάγωσε τις κινητοποιήσεις χωρίς ο Ντούκε να αναγκαστεί να κάνει πολλές υποχωρήσεις.
Ωστόσο τώρα το κίνημα διαμαρτυρίας επέστρεψε πιο ισχυρό καθώς η φτώχεια έχει αυξηθεί στην Κολομβία λόγω της covid-19 και πλήττει το 42,5% των 50 εκατομμυρίων κατοίκων της, με την πανδημία να βυθίζει τους πιο ευάλωτους στην ανέχεια.
«Χάθηκε τουλάχιστον μία δεκαετία μάχης κατά της φτώχειας», εκτίμησε η πολιτική αναλύτρια Σάντρα Μπόρντα.
Η ειρηνευτική συμφωνία του 2016, βάσει της οποίας παρέδωσαν τα όπλα οι FARC, έθεσε τέρμα στη σύγκρουση, η οποία δεν άγγιζε τη νέα γενιά των κατοίκων των πόλεων «η οποία είχε ανακαλύψει την πολιτική», εξήγησε ο πανεπιστημιακός Ερνάντο Γκόμες Μπουεντία.
Καθώς το ένα τρίτο των νέων ηλικίας 14 με 28 ετών δεν εργάζεται ούτε σπουδάζει, «η Κολομβία οδεύει να γίνει», σύμφωνα με τον ίδιο, «μια χώρα αστικών συγκρούσεων».
«Υπάρχει ένα ενεργό κομμάτι της κοινωνίας που έχει αποκλειστεί εδώ και καιρό από την πολιτική, από τον κόσμο της εργασίας και τώρα το εκπαιδευτικό σύστημα, και το οποίο έχει κουραστεί να αποκλείεται. Αυτό διαδηλώνει τώρα στους δρόμους», σημείωσε η Μπόρντα.
Αντίθετα με το κοινωνικό κίνημα στη Χιλή, που οδήγησε σε συνταγματική αναθεώρηση, και τον Ισημερινό, όπου μόλις έγιναν εκλογές, οι Κολομβιανοί δεν έχουν βρει ακόμη «τη βαλβίδα» που θα τους βοηθήσει να αποσυμπιέσουν την κοινωνική οργή, σχολίασε η Σίνθια Άρσον, διευθύντρια του λατινοαμερικάνικου προγράμματος του Woodrow Wilson International Center for Scholars.
Η μικρή δημοφιλία του Ντούκε, η θητεία του οποίου ολοκληρώνεται το 2022, φαίνεται να ευνοεί την αριστερά, η οποία δεν έχει κυβερνήσει ποτέ τη χώρα. Ο πρώην δήμαρχος της Μπογοτά και πρώην αντάρτης Γκουστάβο Πέτρο προηγείται πλέον στις δημοκοπήσεις.