Η Κολομβία ανακοίνωσε την ανάκτηση των πρώτων αντικειμένων από τη θρυλική ισπανική γαλέρα San José, που βυθίστηκε από αγγλικά πλοία το 1708 στην Καραϊβική Θάλασσα.
Ένα χάλκινο κανόνι, τρία νομίσματα και ένα πορσελάνινο κύπελλο συγκαταλέγονται στα πρώτα ευρήματα που έφεραν στην επιφάνεια Κολομβιανοί επιστήμονες, σε μια από τις σημαντικότερες ενάλιες επιχειρήσεις παγκοσμίως.
Μια επιστημονική αποστολή της Κολομβίας σε άγνωστα βάθη
Η επιχείρηση, που ξεκίνησε με κυβερνητική άδεια το 2023, στοχεύει στη μελέτη του ναυαγίου και των αιτιών βύθισής του. Το ακριβές σημείο όπου εντοπίστηκε το 2015 το πλοίο ανοικτά των ακτών της Κολομβίας παραμένει κρατικό μυστικό, καθώς βρίσκεται σε βάθος σχεδόν 600 μέτρων και αποτελεί στόχο επίδοξων κυνηγών θησαυρών.
Η υπουργός Πολιτισμού, Τεχνών και Γνώσης της Κολομβίας, Γιανάι Καδαμάνι Φονροντόνα, χαρακτήρισε την ανάκτηση των πρώτων αντικειμένων από το ναυάγιο «ιστορικό γεγονός» που αποδεικνύει την ενίσχυση των τεχνικών και επιστημονικών δυνατοτήτων της χώρας για την προστασία της Υποθαλάσσιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το μυθικό φορτίο του San José
Το γαλεόνι έχει χαρακτηριστεί «επιτομή των ναυαγίων», καθώς πιστεύεται ότι μετέφερε 11 εκατομμύρια χρυσά και ασημένια νομίσματα, σμαράγδια και άλλα πολύτιμα αγαθά από τις αποικίες της Ισπανίας.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Κολομβιανού προέδρου Γουστάβο Πέτρο έχει δηλώσει πως η τρέχουσα αποστολή έχει καθαρά ερευνητικό χαρακτήρα και όχι στόχο την ανάκτηση του θησαυρού.
Τα αντικείμενα που ανακτήθηκαν από το ναυάγιο πρόκειται να περάσουν από ειδική διαδικασία συντήρησης σε εξειδικευμένο εργαστήριο. Παράλληλα, τηλεκατευθυνόμενα οχήματα συνεχίζουν να χαρτογραφούν το πεδίο του ναυαγίου, εντοπίζοντας σειρά αντικειμένων όπως άγκυρες, κανόνια, αγγεία, γυάλινα μπουκάλια και πορσελάνες.
Ερευνητές έχουν επίσης συλλέξει δείγματα ιζήματος από το ναυάγιο, προκειμένου να διαπιστώσουν τι συνέβη τις τελευταίες στιγμές του San José. Τα βρετανικά αρχεία δείχνουν ότι το πλοίο δεν εξερράγη, ενώ ισπανικές αναφορές επιμένουν περί του αντιθέτου.
Ένας αμύθητος θησαυρός στο επίκεντρο διεθνών διεκδικήσεων
Το San José αποτελεί αντικείμενο πολύπλευρης νομικής διαμάχης. Οι ΗΠΑ, η Ισπανία αλλά και αυτόχθονες της Βολιβίας έχουν εγείρει αξιώσεις επί των θησαυρών. Η αμερικανική εταιρεία Sea Search Armada διεκδικεί 10 δισεκατομμύρια δολάρια, υποστηρίζοντας ότι εντόπισε πρώτη το ναυάγιο τη δεκαετία του 1980.
Παράλληλα, ευρήματα όπως περίτεχνα χρυσά νομίσματα που εξετάστηκαν πρόσφατα από ερευνητές επιβεβαιώνουν ότι προέρχονται από το San José, ενισχύοντας το ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Το 2024, η Κολομβία χαρακτήρισε την περιοχή του ναυαγίου «προστατευόμενο αρχαιολογικό χώρο», θέτοντας πλαίσιο φύλαξης και μελέτης. Καθώς οι έρευνες συνεχίζονται, το San José εξακολουθεί να αποκαλύπτει τμήματα της ιστορίας του, ενώ παραμένει σύμβολο ενός πολυτάραχου αποικιακού παρελθόντος και μιας παγκόσμιας μάχης για πολιτιστική κληρονομιά.