Την ώρα που ο Μπόρις Τζόνσον σχεδιάζει μια επιστροφή αλά Τσόρτσιλ στη Ντάουνινγκ Στριτ μετά την παραίτηση της Λιζ Τρας, η αδελφή του χαρακτηρίζει «πρωθυπουργό εν αναμονή» τον σερ Κιρ Στάρμερ, ηγέτη των Εργατικών.
Ερωτηθείσα κατά πόσον ο Στάρμερ θα αποτελούσε έναν αξιόπιστο πρωθυπουργό για τη Βρετανία η Ρέιτσελ Τζόνσον απάντησε στην εκπομπή Question Time του BBC: «Φυσικά και θα ήταν. Δείχνει σαν πρωθυπουργός, ακούγεται σαν πρωθυπουργός. Αυτή τη στιγμή είναι πρωθυπουργός εν αναμονή αν κρίνουμε από τις δημοσκοπήσεις, έτσι δεν είναι; Έχει προβάδισμα κάπου 30 μονάδες; Άρα το μόνο που έχει να κάνει, κατά τη γνώμη μου, είναι να μην τρομάξει κι άλλο τις αγορές. Όταν έλθει ο νέος ή νέα πρωθυπουργός θα μπορέσει να απαλλαγεί από τον [υπουργό Οικονομικών] Τζέρεμι Χαντ, αν το επιθυμεί, αλλά το πραγματικό αφεντικό είναι οι αγορές ομολόγων. Αυτό, λοιπόν, θα πρέπει να έχει κατά νου ο Κιρ όταν θα παρουσιάσει το οικονομικό του σχέδιο και το μανιφέστο του ενόψει των επόμενων εκλογών».
Με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν αέρα στα πανιά των Εργατικών είναι λογική, σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές, η απαίτηση του Στάρμερ να στηθούν πρόωρες κάλπες στη Βρετανία κι όχι να εκλέξουν οι Τόρηδες τον επόμενο ένοικο της Ντάουνινγκ Στριτ. Άλλωστε, σύμφωνα με σφυγμομέτρηση της Opinium για το ITV, οι Βρετανοί ψηφοφόροι θεωρούν καταλληλότερο για πρωθυπουργό τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης από οποιοδήποτε πρωτοκλασάτο στέλεχος των Συντηρητικών, περιλαμβανομένων των Τζόνσον, Ρίσι Σούνακ, Πένι Μόρντοντ και Κέμι Μπέιντενοκ, που συγκαταλέγονται μεταξύ των πιθανών υποψηφίων στην κούρσα διαδοχής της Τρας, έστω κι αν τα γραφεία στοιχημάτων, όπως το Sky Bet, δίνουν αυτή τη στιγμή μόλις 40/1 πιθανότητες στον Στάρμερ να αναλάβει τώρα την πρωθυπουργία, πριν τις εκλογές.
Η μεταμόρφωση των Εργατικών υπό τον Στάρμερ
Υπό την ηγεσία του οι Εργατικοί δείχνουν έτοιμοι να αναλάβουν την εξουσία, 20 χρόνια μετά την ιστορική εκλογική νίκη του Τόνι Μπλερ, καθώς επανεφηύραν εαυτούς μετά από πολύχρονες εσωκομματικές έριδες. Ρόλο κλειδί σε αυτή τη μεταμόρφωση έπαιξε ο Στάρμερ καθώς με αυτόν στο τιμόνι το κόμμα έχει έναν ηγέτη που, σε αντίθεση με τον αριστερό προκάτοχό του, Τζέρεμι Κόρμπιν, λάμπει λιγότερο μέσω της ιδεολογίας και περισσότερο μέσω του πολιτικού πραγματισμού.
Από την εκλογή του ως ηγέτη των Εργατικών την άνοιξη του 2020, ο Στάρμερ αποχαιρέτησε τις απόψεις που υποστήριζε το κόμμα υπό τον Κόρμπιν και πολλοί θεωρούσαν μάλλον ακραίες. Ο Στάρμερ προσπαθεί να δίνει στους Τόρηδες όσο το δυνατόν λιγότερους στόχους σε θέματα όπως ο αριστερός δικαιωματισμός, η εξωτερική πολιτική ή το μεταναστευτικό.
Ακόμη και στο θέμα του Brexit, το οποίο είχε διχάσει την εκλογική βάση των Εργατικών, ο Στάρμερ απλώς ζητά μικρές αλλαγές στη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών χωρίς να αμφισβητείται ουσιαστικά το Brexit καθαυτό. Ταυτόχρονα, ο Στάρμερ κατάφερε να συσπειρώσει πίσω του τα διαφορετικά ρεύματα στο κόμμα και να καθαρίσει τους Εργατικούς από τους πιο ακραίους υποστηρικτές του Κόρμπιν.
Και μολονότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μια βελτίωση της οικονομικής κατάστασης για τη Βρετανία και άρα για τον νέο Συντηρητικό πρωθυπουργό της μετά το χειμώνα, το πιθανότερο σενάριο τώρα είναι ότι οι Εργατικοί, λόγω της δεινής κατάστασης της οικονομίας και της χαώδους διαχείρισής της από τους Τόρηδες, ίσως βγουν ακόμη πιο ενισχυμένοι το 2023. Άλλωστε η οικονομία θα παραμείνει βασικό θέμα της βρετανικής πολιτικής σκηνής για το ορατό μέλλο και το μόνο που έχουν να κάνουν ο Στάρμερ και το κόμμα του είναι να αφήσουν τους Τόρηδες να καταρρέουν χτίζοντας παράλληλα το προφίλ μιας πολιτικής δύναμης, που μπορεί να δώσει απαντήσεις σε λίαν χαλεπούς καιρούς.
Ποιος είναι ο Κιρ Στάρμερ
Ο Στάρμερ «δεν είναι άλλο ένα μέλος της ελίτ του Λονδίνου», είχε πει το Politico το 2020, όταν ανέλαβε τα ηνία των Εργατικών. Γεννήθηκε στην περιφέρεια Southwark του Λονδίνου στις 2 Σεπτεμβρίου 1962, αλλά μαζί με τα τρία αδέλφια μεγάλωσε στο Oxted του Surrey. Όπως έχει επανειλημμένα τονίσει ο ίδιος, ο πατέρας του, Ροντ Στάρμερ, ήταν κατασκευαστής εργαλείων και η μητέρα του, Ζοζεφίν Μπέικερ, νοσοκόμα.
Ο Στάρμερ είπε στο BBC Radio 5 Live τον περασμένο μήνα ότι αν και δεν μεγάλωσε σε «μεγάλη φτώχεια», μπορεί να νιώσει «όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες καθώς η κρίση κόστους ζωής πλήττει τα νοικοκυριά». «Γνωρίζω πραγματικά πώς είναι να κάθεσαι γύρω από το τραπέζι της κουζίνας χωρίς να μπορείς να πληρώσεις τους λογαριασμούς σου», είπε ο Στάρμερ. Όταν ήταν 11 ετών, η μητέρα του διαγνώστηκε με τη νόσο του Still, μια σπάνια και ανίατη μορφή φλεγμονώδους αρθρίτιδας, λόγω της οποίας «μετά βίας μπορούσε να περπατήσει για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της», είπε ο ίδιος στο Politico το 2019. Η μητέρα του πέθανε δύο εβδομάδες πριν ο Στάρμερ εκλεγεί για πρώτη φορά μέλος του Κοινοβουλίου το 2015.
Οι συμμαθητές του στο σχολείο τον αποκαλούσαν Fat Boy Slim. Ο Στάρμερ «έκανε μαθήματα βιολιού» προτού στην εφηβεία γίνει μέλος των Νέων Σοσιαλιστών του East Surrey και σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο του Λιντς και στη συνέχεια κάνει το μεταπτυχιακό του στην Οξφόρδη. «Πέρασα τα φοιτητικά μου χρόνια μελετώντας στη βιβλιοθήκη», είπε πέρυσι σε εκπομπή του Πιρς Μόργκαν στο ITV απαντώντας αρνητικά σε ερώτηση αν είχε πάρει ναρκωτικά εκείνη την εποχή. Ο Στάρμερ είναι παντρεμένος με τη Βικτόρια Αλεξάντερ, πρώην δικηγόρο που έγινε υπάλληλος υγείας στο βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας το 2007 και το ζευγάρι έχει δύο παιδιά.
Τι έκανε ο Στάρμερ πριν μπει στην πολιτική;
Ο Στάρμερ είχε μια μακρά καριέρα ως δικηγόρος πριν εκλεγεί για πρώτη φορά βουλευτής τον Μάιο του 2015, σε ηλικία 52 ετών. Ξεκίνησε ως δικηγόρος υπεράσπισης με επίκεντρο τα ανθρώπινα δικαιώματα και κέρδισε μια σειρά από υποθέσεις υψηλού προφίλ.
Ο Στάρμερ έγινε σύμβουλος της Βασίλισσας το 2002, προτού διοριστεί διευθυντής των εισαγγελικών Αρχών και επικεφαλής της Εισαγγελικής Υπηρεσίας του Στέμματος (CPS) έξι χρόνια αργότερα. Έλαβε τον τίτλο του ιππότη το 2014 για τις υπηρεσίες του στην ποινική δικαιοσύνη και «προσκάλεσε τους γονείς του στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ για την εκδήλωση, οι οποίοι με τη σειρά τους έφεραν μαζί και τον σκύλο της οικογένειας», ανέφερε το Labor.org.uk.
Αφού έγινε βουλευτής, ο Στάρμερ υπηρέτησε ως σκιώδης υπουργός Μετανάστευσης των Εργατικών. Το 2016, διορίστηκε σκιώδης γραμματέας του Brexit υπό τον Κόρμπιν, λαμβάνοντας θέση στα «μπροστινά έδρανα των Εργατικών κατά τα ταραχώδη χρόνια της εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση», ανέφερε το Politics.co.uk.
Ο Στάρμερ ήταν «το πρόσωπο-κλειδί στην καθοδήγηση» των Εργατικών, προκειμένου να υποστηρίξουν ένα δεύτερο δημοψήφισμα στις εκλογές του 2019, είπε το Politico, αλλά «αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει» με το Brexit.
Το 2020, ο Στάρμερ επικράτησε στην κούρσα διαδοχής του Κόρμπιν στο τιμόνι των Εργατικών εξασφαλίζοντας το 56,2% των ψήφων, αναλαμβάνοντας ένα δύσκολο έργο μετά την ήττα του κόμματος στις εκλογές του 2019 . Ωστόσο, μια σειρά από σκάνδαλα κατά τη διάρκεια της θητείας του Μπόρις Τζόνσον και οι πρόσφατες οικονομικές κρίσεις που προκλήθηκαν από τον μίνι προϋπολογισμό της Λιζ Τρας, φαίνεται ότι έφεραν τους Εργατικούς μια ανάσα από τη νίκη καθώς «το πολιτικό εκκρεμές ταλαντεύεται», όπως σχολιάζει ο Observer.
Είναι αρκετά δημοφιλής για να γίνει πρωθυπουργός;
Τα πρώτα δύο χρόνια του στο τιμόνι των Εργατικών, στη Βρετανία τον είχαν ξεγραμμένο ως «έναν γκρίζο άνδρα με μπλε κοστούμι», σύμφωνα με τους Financial Times. Πολλοί τον έχουν κατηγορήσει ότι δεν έχει το απαιτούμενο χάρισμα, ακόμη και μέλη του κόμματός του τον έχουν περιγράψει ως βαρετό – κάτι που φέρεται να ώθησε τον Στάρμερ να πει στο σκιώδες υπουργικό συμβούλιο ότι «αυτό που είναι βαρετό είναι να είσαι στην αντιπολίτευση».
Ωστόσο, η κοινή γνώμη άρχισε να μετατοπίζεται νωρίτερα φέτος, καθώς οι Συντηρητικοί αντιμετώπισαν «μια φαινομενικά ατελείωτη διαδοχή αποκαλύψεων σχετικά με βρισιές και σκάνδαλα», ανέφερε η εφημερίδα. Μια δημοσκόπηση σε 1.712 Βρετανούς ενήλικες τον περασμένο μήνα από το YouGov και τους The Times διαπίστωσε ότι το 54% θα ψήφιζε υπέρ των Εργατικών, ενώ το 21% θα υποστήριζε τους Τόρηδεςς. Σε άλλη πρόσφατη δημοσκόπηση της Ipsos το 51% εκτίμησε ότι ο Στάρμερ είναι πολύ πιθανό να γίνει πρωθυπουργός, έστω κι αν χρειαστεί να περιμένει μέχρι τις επόμενες γενικές εκλογές.