Ένας αντιαμερικανικός-αντιδυτικός άξονας αναδύεται καθώς οι ηγέτες της Ρωσίας, της Βόρειας Κορέας και του Ιράν συγκεντρώνονται στην Κίνα.
Σε σημερινό του δημοσίευμα το CNN χαρτογραφεί τις γεωπολιτικές επιπτώσεις και τα μηνύματα που εκπέμπονται από την Κίνα, όπου εκτυλίσσεται τις τελευταίες ημέρες μια από τις πιο εντυπωσιακές επιδείξεις δύναμης, υπό τον πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ.
Η σύνοδος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης στην Τιαντζίν και αύριο, Τετάρτη, η μεγάλη στρατιωτική παρέλαση για τα 80 χρόνια από τη νίκη της Κίνας επί της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που θα πραγματοποιηθεί στο Πεκίνο, στάθηκαν αφορμή να φιλοξενηθούν στο Πεκίνο δεκάδες ηγέτες από την Ασία, τη Μέση Ανατολή και πέραν αυτών, παρουσιάζοντας ένα σκηνικό που πολλοί στη Δύση διαβάζουν ως ένδειξη συγκρότησης ενός νέου «άξονα αναταραχής», αναφέρει χαρακτηριστικά το αμερικανικό ΜΜΕ.
Το ιδανικό timing του Σι Τζινπίνγκ
Στην καρδιά αυτής της γεωπολιτικής δυναμικής βρίσκονται τέσσερις χώρες -η Κίνα, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν-, που θα εμφανιστούν από κοινού σε μία κορυφαία διεθνή εκδήλωση. Ο Σι Τζινπίνγκ επέλεξε να τους δώσει περίοπτες θέσεις στη στρατιωτική παρέλαση που θα καταλάβει την περίφημη Λεωφόρο της Αιώνιας Ειρήνης. Εκεί, η Κίνα θα παρουσιάσει υπερσύγχρονα υπερηχητικά όπλα, πυραύλους με πυρηνικές δυνατότητες και προηγμένα υποβρύχια drones, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα ότι η Κίνα διεκδικεί την θέση της στον παγκόσμιο χάρτη.
Ο Σι, ο ισχυρότερος ηγέτης της Κίνας εδώ και δεκαετίες, παρουσιάζει τη χώρα του ως τη «σταθερή δύναμη» μέσα σε έναν κόσμο αβεβαιότητας. Στις ομιλίες του στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, κάλεσε σε απόρριψη της «νοοτροπίας του Ψυχρού Πολέμου», καταγγέλλοντας εμμέσως τις ΗΠΑ για επιβολή κανόνων σε τρίτους, καθώς και όλο το μεταπολεμικό παγκόσμιο σύστημα που κυριαρχούσε η Δύση και επέφερε ανισότητες και συγκρούσεις. Παράλληλα, ανακοίνωσε εκατοντάδες εκατομμύρια σε επιχορηγήσεις προς κράτη-μέλη της SCO, επιχειρώντας να ενισχύσει την εικόνα της Κίνας ως αξιόπιστου εταίρου και ηγέτη μιας νέας παγκόσμιας τάξης.
Το timing είναι ιδανικό όπως επισημαίνουν αναλυτές. Την ώρα που οι ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ επιβάλλουν τιμωρητικούς δασμούς, περιορίζουν την εξωτερική βοήθεια και αμφισβητούν ακόμη και τις παραδοσιακές τους συμμαχίες, το Πεκίνο εμφανίζεται ως η αξιόπιστη εναλλακτική.
Ο «άξονας της αναταραχής»
Για τους Αμερικανούς στρατηγικούς αναλυτές, η συνύπαρξη των Βλαντίμιρ Πούτιν (Ρωσία), Κιμ Γιονγκ Ουν (Β. Κορέα) και Μασούντ Πεζεσκιάν (Ιράν) στο πλευρό του Σι συνιστά μια πρωτοφανή εικόνα. Στη Δύση κυριαρχεί η άποψη ότι η Μόσχα στηρίζεται στην στρατιωτική βοήθεια της Βόρειας Κορέας και του Ιράν για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ η Κίνα προσφέρει οικονομική σανίδα σωτηρίας. Έτσι, οι τέσσερις χώρες εμφανίζονται όλο και περισσότερο ως ένας άτυπος άξονας, αν και μέχρι σήμερα υπήρξαν ελάχιστες ενδείξεις συντονισμού μεταξύ τους. Η παρέλαση στο Πεκίνο, όμως, μπορεί να σηματοδοτεί ακριβώς αυτό το βήμα, συντονισμένης αμφισβήτησης της αμερικανικής ηγεμονίας, για πρώτη φορά στην ιστορία.
O Σι και ο Πούτιν επιδιώκουν να τοποθετήσουν τις χώρες τους ως θεματοφύλακες μιας «μεταπολεμικής» τάξης, που διαφοροποιείται από την αμερικανική εκδοχή.
Ο Σι αντιλαμβάνεται ότι η Ουάσιγκτον, υπό την ηγεσία Τραμπ, βρίσκεται σε φάση αναδίπλωσης, με τις συμμαχίες της να κλυδωνίζονται και τους εταίρους της να αμφιβάλλουν για την αξιοπιστία της. Παράλληλα, χώρες όπως η Ινδία, που παραδοσιακά κρατούσαν ισορροπία ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Πεκίνο, εμφανίζονται πιο ανοιχτές προς την Κίνα. Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι αγκάλιασε τον Πούτιν και αντάλλαξε θερμές χειραψίες με τον Σι, μόλις λίγες εβδομάδες μετά την επιβολή αμερικανικών δασμών που έπληξαν σκληρά τις ινδικές εξαγωγές, τονίζει χαρακτηριστικά το CNN.
ΗΠΑ και Ευρώπη ανησυχούν
Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι εικόνες αυτές προκαλούν ανησυχία. Η Ουάσιγκτον βλέπει να σχηματίζεται ένα μέτωπο που συνδυάζει στρατιωτική ισχύ, πυρηνικό οπλοστάσιο και ενεργειακή αυτάρκεια, αμφισβητώντας ευθέως την Δύση.
Η κατάσταση, όπως επισημαίνεται περιπλέκεται από την παρουσία του ίδιου του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο λόγω της στάσης του απέναντι σε ηγέτες όπως Πούτιν και ο Κιμ Γιονγκ Ουν. Ο ρεπουμπλικανός πρόεδρος και η ανοχή ή συμπάθεια προς τους πιο αυταρχικούς ηγέτες όπως τονίζουν οι επικριτές του, τροφοδοτεί τέτοιες κινήσεις.
Το βασικό συμπέρασμα από τις θερμές χειραψίες, τους εναγκαλισμούς και της βαρύγδουπες δηλώσεις των ηγετών που στρέφονται κατά της δύσης είναι ότι σε έναν ασταθή κόσμο, με την αμερικανική ηγεσία να αμφισβητείται και την Ευρώπη διχασμένη, ο Σι επιδιώκει να αναδείξει τη χώρα του ως αξιόπιστη εναλλακτική λύση και έχει συμμάχους σε αυτήν την αποστολή.