Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου τιμωρία για τα έως τώρα δεδομένα, σηματοδοτώντας ότι η υπομονή της απέναντι στην Ουγγαρία έχει εξαντληθεί.
Η αποφασιστικότητα του Ούγγρου πρωθυπουργού, Βίκτορ Όρμπαν, να συνεργαστεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, παραβλέποντας παράλληλα τις δημοκρατικές αξίες του μπλοκ, κάνει την κίνηση της ΕΕ όλο και πιο ηχηρή, δημοσιεύει το πρακτορείο Bloomberg.
Για πάνω από μια δεκαετία, η ΕΕ προσπάθησε ανεπιτυχώς να κρατήσει τον Όρμπαν στα μέτρα της, αγνοώντας ως επί το πλείστον την ανταγωνιστική του προσέγγιση απέναντι στο μπλοκ, όπως οι επαναλαμβανόμενες προσπάθειές του να παρεμποδίσει τις κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία. Την Κυριακή, η ΕΕ άλλαξε ρότα και απείλησε να παγώσει 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ που προορίζονται για την Ουγγαρία, εκτός εάν η χώρα λάβει μέτρα για τον περιορισμό της απάτης και της διαφθοράς.
Σύμφωνα με το Bloomberg, πρόκειται για σύμπτωση ότι οι οικονομικές κυρώσεις έρχονται εν μέσω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς ο πόλεμος έθεσε τη φιλική σχέση του Όρμπαν με τη Μόσχα σε ένα νέο πρίσμα και ανάγκασε την ΕΕ να αντιμετωπίσει την προθυμία της Ουγγαρίας να απολέσει τη σχέση της με το κράτος δικαίου με πιο επιθετικό τρόπο.
Οι σχέσεις του Όρμπαν με τον Πούτιν του «χαρίζουν» δύναμη και δημοτικότητα
Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια κρίσιμη φάση με τις ελλείψεις ενέργειας να αυξάνουν τις πιέσεις στην εύθραυστη ενότητα που έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τα 27 μέλη της ΕΕ από την εισβολή του Φεβρουαρίου. Όμως, ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν εμπλακεί σε έναν απεγνωσμένο αγώνα για να εξασφαλίσουν εναλλακτικές προμήθειες φυσικού αερίου πριν από τον χειμώνα, ο Όρμπαν έχει εμβαθύνει τους δεσμούς της χώρας του με το Κρεμλίνο, εκμεταλλευόμενος τις εξαιρέσεις που ζήτησε από τις κυρώσεις της ΕΕ για να εξασφαλίσει αυξημένες εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Η δημοτικότητα του Όρμπαν υποστηρίζεται επίσης από μία από τις χαμηλότερες τιμές της βενζίνης στην Ευρώπη χάρη σε ένα πλαφόν που είναι σε μεγάλο βαθμό δυνατό λόγω των χαμηλού κόστους των ρωσικών εισαγωγών. Ο αγωγός πετρελαίου της Ουγγαρίας προς τη Ρωσία εξαιρείται επίσης από τις κυρώσεις της ΕΕ.
«Η στάση της Ουγγαρίας υπέρ του Πούτιν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κατέστησε προφανές στην πολιτική τάξη της ΕΕ ότι ο Όρμπαν δεν αποτελεί απλώς απειλή για την ουγγρική δημοκρατία αλλά και για την ικανότητα της ΕΕ να ανταποκριθεί σε αυτόν τον πόλεμο», έγραψε την περασμένη εβδομάδα στο στο Carnegie Europe ο πρόεδρος της think tank του Ινστιτούτου Δημοσίων Σχέσεων, Jacek Kucharczyk.
Το ουγγρικό φιορίνι, το οποίο έχει υποχωρήσει 9% έναντι του ευρώ φέτος λόγω των αβέβαιων προοπτικών των κεφαλαίων της ΕΕ, σημείωσε άνοδο 1% τη Δευτέρα, καθώς ενισχύθηκε από την προοπτική ότι οι Βρυξέλλες και η Βουδαπέστη θα μπορούσαν τελικά να καταλήξουν σε συμφωνία για την εκταμίευση των χρημάτων.
Η αναμέτρηση με την Ουγγαρία αναδεικνύει μια θεμελιώδη αδυναμία στις δομές της ΕΕ: Με 27 κυρίαρχες χώρες να έχουν τη δυνατότητα άσκησης βέτο στις πιο σημαντικές αποφάσεις του μπλοκ, η ΕΕ θέτει ουσιαστικά μια πάγια πρόσκληση απέναντι σε αντίπαλες δυνάμεις -όπως η Ρωσία ή η Κίνα και μερικές φορές ακόμη και οι ΗΠΑ- να δημιουργήσουν μια αντιπαράθεση μεταξύ των μελών της προσφέροντας προνομιακές συμφωνίες σε ορισμένα από αυτά.
Η μετατόπιση της Πολωνίας στο πλευρό της Ουγγαρίας
Κατά τη διάρκεια των αρκετών ετών απογοήτευσης από την ουγγρική κυβέρνηση, ο Όρμπαν προστατεύτηκε από τον κύριο πειθαρχικό μηχανισμό της ΕΕ, γνωστό ως διαδικασία του άρθρου 7, με την υποστήριξη της εθνικιστικής κυβέρνησης στη Βαρσοβία -επειδή και αυτός ο μηχανισμός απαιτεί την έγκριση όλων των άλλων μελών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει τη σχέση του Όρμπαν με την πολωνική κυβέρνηση, η οποία υπήρξε από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της σταθερής δράσης κατά του Πούτιν, αλλά προς το παρόν οι Πολωνοί στέκονται στο πλευρό του Όρμπαν.
«Η Πολωνία θα αντιταχθεί σθεναρά σε οποιαδήποτε ενέργεια των ευρωπαϊκών θεσμών που σκοπεύουν να στερήσουν χρήματα αδικαιολόγητα από οποιοδήποτε κράτος μέλος, στην προκειμένη περίπτωση την Ουγγαρία», δήλωσε την Κυριακή ο πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι.
Αλλά η υποστήριξη της Πολωνίας δεν είναι πλέον αρκετή για την Ουγγαρία. Σύμφωνα με τον λεγόμενο μηχανισμό του κράτους δικαίου, οι κυβερνήσεις της ΕΕ λαμβάνουν την τελική απόφαση εντός ενός μήνα για το αν θα παγώσουν τη χρηματοδότηση της Ουγγαρίας, με δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας έως και δύο μήνες. Για να τεθεί σε ισχύ η πρόταση της Επιτροπής απαιτείται η πλειοψηφία των κρατών μελών.
Διαφθορά, κατάχρηση εξουσίας και υπεξαίρεση χρημάτων στην Πολωνία ανησυχούν την ΕΕ
Η όρεξη για δράση αυξάνεται σε ολόκληρο το μπλοκ, με τους βουλευτές της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα να λένε ότι η αδράνεια έχει «επιτείνει την οπισθοδρόμηση» και ότι η Ουγγαρία δεν μπορεί πλέον να θεωρείται πλήρης δημοκρατία. Οι βουλευτές κάλεσαν την Κομισιόν να λάβει σκληρότερα μέτρα «σε μια εποχή που οι αξίες της ΕΕ απειλούνται ιδιαίτερα από τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις αντιευρωπαϊκές ενέργειές της».
Ο Όρμπαν απέρριψε την ψήφο του κοινοβουλίου ως «βαρετό αστείο».
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2010, αμφισβήτησε τα δημοκρατικά θεμέλια της ΕΕ με μια άνευ προηγουμένου αρπαγή εξουσίας που τον οδήγησε να ξαναγράψει το ουγγρικό σύνταγμα, να αναθεωρήσει τους εκλογικούς κανόνες και να επεκτείνει την κυβερνητική επιρροή στα δικαστήρια, τα μέσα ενημέρωσης, τους πολιτιστικούς θεσμούς και το εκπαιδευτικό σύστημα. Υπό την ηγεσία του, η Ουγγαρία έχει καταποντιστεί στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας και τώρα κατατάσσεται στη δεύτερη χαμηλότερη θέση της ΕΕ, με τη Βουλγαρία να βρίσκεται στην τελευταία.
Οι ανησυχίες της ΕΕ για την Ουγγαρία περιλαμβάνουν παρατυπίες στο σύστημα δημοσίων συμβάσεων, σύγκρουση συμφερόντων σε καταπιστεύματα δημοσίου συμφέροντος και στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης Η Βουδαπέστη θα ενημερώσει την Επιτροπή για την πρόοδο στην εφαρμογή των διορθωτικών μέτρων έως τις 19 Νοεμβρίου.
Δεσμεύσεις προς τη σωστή κατεύθυνση από την Ουγγαρία
Τον περασμένο μήνα, η Ουγγαρία προσφέρθηκε να δημιουργήσει μια υπηρεσία κατά των δωροδοκιών και να τροποποιήσει τους νόμους, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τις δημόσιες προμήθειες, προκειμένου να κατευνάσει τις ανησυχίες της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ. Ο Επίτροπος Προϋπολογισμού της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες ότι η Ουγγαρία έχει αναλάβει «σημαντικές και δημόσιες δεσμεύσεις προς τη σωστή κατεύθυνση» και ότι η Επιτροπή χαιρέτισε την εποικοδομητική εξέλιξη.
«Δώσαμε δεσμεύσεις που μπορούμε, θέλουμε και θα εφαρμόσουμε», δήλωσε ο Tibor Navracsics, υπουργός της Ουγγαρίας που διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ανάρτηση στο Facebook την Κυριακή.
Σε ένα άλλο μέτωπο, η Ουγγαρία εξακολουθεί να περιμένει από την Επιτροπή να εγκρίνει το σχέδιο ανάκαμψης από την πανδημία, το οποίο θα επιτρέψει στη χώρα να αξιοποιήσει ένα χωριστό κονδύλιο 5,8 δισεκατομμυρίων ευρώ από χρήματα της ΕΕ.