Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ) κατηγόρησε την Παρασκευή (27/1) τη Συρία τη ότι εξαπέλυσε επίθεση με χλώριο που προκάλεσε 43 θανάτους στην πόλη Ντούμα το 2018.
Το συμβάν αυτό πυροδότησε εντάσεις ανάμεσα στη Συρία και τις χώρες της Δύσης.
Σύμφωνα με μια πολυαναμενόμενη έκθεση ερευνητών του ΟΑΧΟ, «υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστέψουμε» πως τουλάχιστον ένα ελικόπτερο της συριακής Πολεμικής Αεροπορίας έριξε δύο βαρέλια με τοξικό αέριο στην πόλη Ντούμα, κοντά στη Δαμασκό, στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Η Δαμασκός και η σύμμαχός της Μόσχα δήλωσαν πως η επίθεση είχε σκηνοθετηθεί από διασώστες έπειτα από αίτημα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, που εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές στη Συρία μερικές ημέρες αργότερα μαζί με τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία.
Η υπόθεση είχε προκαλέσει επίσης αντιπαράθεση έπειτα από διαρροή πληροφοριών σύμφωνα με τις οποίες δύο πρώην υπάλληλοι του ΟΑΧΟ, που εδρεύει στη Χάγη, είχαν θέσει εν αμφιβόλω τα συμπεράσματα προηγούμενης έρευνας.
Όμως, ο ΟΑΧΟ δήλωσε πως οι ερευνητές του «εξέτασαν σειρά πιθανών σεναρίων» και κατέληξαν πως «οι συριακές αραβικές αεροπορικές δυνάμεις είναι οι δράστες της επίθεσης αυτής».
«Η χρήση χημικών όπλων στην Ντούμα -και αλλού- είναι απαράδεκτη και συνιστά παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου», ανέφερε σε ανακοίνωση ο γενικός διευθυντής του ΟΑΧΟ, Φερνάντο Αρίας, που πρόσθεσε: «Ο κόσμος γνωρίζει στο εξής τα γεγονότα -επαφίεται στη διεθνή κοινότητα να δράσει, στον ΟΑΧΟ και πιο πέρα».
«Τουλάχιστον ένα ελικόπτερο Mi-8/17 της συριακής πολεμικής αεροπορίας, αναχωρώντας από την αεροπορική βάση Ντουμάιρ και επιχειρώντας υπό τον έλεγχο της Επίλεκτης Μονάδας Δυνάμεις του Τίγρη έριξε δύο κίτρινους κυλίνδρους οι οποίοι έπληξαν δύο κτίρια κατοικιών σε μια κεντρική ζώνη της πόλης», γράφει στην έκθεση, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο ένας κύλινδρος έπεσε σε μια στέγη, «έσπασε και απελευθέρωσε ένα τοξικό αέριο, χλώριο, σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις, που διασκορπίστηκε γρήγορα στο κτίριο, σκοτώνοντας 43 ταυτοποιημένα πρόσωπα και επηρεάζοντας δεκάδες άλλα», σημειώνει ακόμη η έκθεση.
Ο δεύτερος κύλινδρος έπεσε σε ένα διαμέρισμα, άνοιξε εν μέρει και «άρχισε να απελευθερώνει αργά χλώριο, επηρεάζοντας ελαφρά όσους έφθασαν πρώτοι στο σημείο».
ΟΑΧΟ: Διαψεύδει Συρία και Ρωσία που έκαναν λόγο για σκηνοθετημένη επίθεση
Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα που είχαν λάβει από το σημείο, υπέβαλαν ερωτήσεις σε επιζώντες και αυτόπτες μάρτυρες και πραγματοποίησαν βαλλιστικές δοκιμές, κυρίως «δοκιμές πτώσης κυλίνδρου».
Εξέτασαν επίσης βίντεο και φωτογραφίες, δορυφορικές εικόνες, πληροφορικά διαγράμματα και ζήτησαν τη βοήθεια ειδικών.
Η Ντούμα τελούσε υπό τον έλεγχο των ανταρτών την ώρα του συμβάντος που πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια μιας μεγάλης επίθεσης των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων για την ανακατάληψη της πόλης, που βρίσκεται κοντά στην πρωτεύουσα, Δαμασκό.
Οι διασώστες δήλωσαν τότε ότι πρόσφεραν φροντίδα σε ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα, αφρό στο στόμα και άλλα συμπτώματα.
Η Δαμασκός και η Μόσχα αρνήθηκαν κατ' επανάληψη ότι σημειώθηκε επίθεση στην Ντούμα και προέβαλαν ορισμένες εναλλακτικές θεωρίες.
Κατηγόρησαν τους αντάρτες και τους διασώστες ότι σκηνοθέτησαν την επίθεση και μετέφεραν τα πτώματα στο σημείο. Υποστήριξαν επίσης ότι επλήγη ένα εργαστήριο χημικών όπλων των ισλαμιστών.
Όμως, οι ερευνητές του ΟΑΧΟ δήλωσαν πως δεν υπήρξε καμία απόδειξη που να υποστηρίζει τους ισχυρισμούς αυτούς.
Η ομάδα «εξέτασε διεξοδικά τις υποθέσεις της έρευνας και τα σενάρια που προέβαλαν οι συριακές αρχές και άλλες χώρες μέλη (του ΟΑΧΟ), αλλά δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει συγκεκριμένες πληροφορίες που να τα υποστηρίζουν», ανέφερε ο οργανισμός.
Ο ΟΑΧΟ αναφέρει εξάλλου πως λυπάται που η Συρία δεν του επέτρεψε να επισκεφθεί το σημείο για την έρευνα, παρά τα διάφορα αιτήματα και τις υποχρεώσεις της Δαμασκού βάσει της Συνθήκης για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Η έκθεση απορρίπτει επίσης τους ισχυρισμούς πρώην ερευνητών σύμφωνα με τους οποίους ο ΟΑΧΟ τροποποίησε τα αρχικά συμπεράσματά μιας έρευνας το 2018 με σκοπό να καταστήσει πιο καθοριστικές τις αποδείξεις για τη χημική επίθεση.
Η Συρία αρνείται τη χρήση χημικών όπλων και δηλώνει ότι παρέδωσε τα αποθέματά της στο πλαίσιο μιας συμφωνίας του 2013, η οποία επιτεύχθηκε έπειτα από φερόμενη ως επίθεση με αέριο σαρίν που είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν 1.400 άνθρωποι στο προάστιο της Δαμασκού, Γούτα.