Ένα μικρό νησιωτικό κράτος στον Νότιο Ειρηνικό βιώνει έναν άνευ προηγουμένου μαζικό ξεριζωμό, καθώς σχεδόν οι μισοί κάτοικοί του έχουν ήδη υποβάλει αίτηση για βίζα στην Αυστραλία.
Το Τουβαλού -μια χώρα μόλις 10.600 κατοίκων, με ανώτατο υψόμετρο πέντε μέτρα- βρίσκεται αντιμέτωπο με την απειλή της εξαφάνισης λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, συνεπεία της κλιματικής κρίσης.
Η αντίδραση των πολιτών αποτυπώνει την απόγνωση που επικρατεί: περισσότεροι από 5.100 κάτοικοι έχουν κάνει αίτηση για μετεγκατάσταση στην Αυστραλία.
Η κυβέρνηση της Αυστραλίας είχε προνοήσει, εγκαινιάζοντας το 2023 ένα ειδικό μεταναστευτικό πρόγραμμα για τους κατοίκους του Τουβαλού, προσφέροντας ετήσια εγκατάσταση σε 280 άτομα. Η μαζική ανταπόκριση δεν άργησε να έρθει - οι αιτήσεις υποβλήθηκαν μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες.
Ο πρωθυπουργός του Τουβαλού, Φελέτι Τέο, περιέγραψε το αδιέξοδο που βιώνει η χώρα του, μιλώντας στην Οικολογική Διάσκεψη του ΟΗΕ στη Νίκαια:
«Σκεφτείτε τη θέση μου. Ως πρωθυπουργός προσπαθώ να σχεδιάσω την ανάπτυξη, να καλύψω βασικές ανάγκες του λαού, κι όμως ταυτόχρονα αντιμετωπίζω μια εξαιρετικά ανησυχητική και δυσάρεστη πρόβλεψη: ότι η χώρα μου μπορεί να πάψει να υπάρχει».
Η γεωμορφολογία του Τουβαλού καθιστά αδύνατη ακόμη και την εσωτερική μετεγκατάσταση. «Δεν υπάρχει κανένα υψηλότερο σημείο στη χώρα μας. Είμαστε απολύτως επίπεδοι. Δεν έχουμε πού να πάμε», τόνισε χαρακτηριστικά ο Τέο στις 12 Ιουνίου.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι μέχρι το 2100, σχεδόν το 95% της επικράτειας του Τουβαλού θα βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας σε συνθήκες παλίρροιας.
Ήδη, διεθνείς οργανισμοί -όπως η UNICEF- κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: το Τουβαλού ίσως καταστεί το πρώτο ακατοίκητο κράτος εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Παρά τις ζοφερές προοπτικές, πολλοί κάτοικοι δεν εγκαταλείπουν την ελπίδα για επιστροφή.
Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά ένας κάτοικος στο Islands Business: «Ήρθαμε στην Αυστραλία για δουλειά. Όταν μεγαλώσουν τα παιδιά, θέλουμε να επιστρέψουμε για να περάσουμε τη σύνταξή μας στην πατρίδα μας. Ελπίζουμε να υπάρχει ακόμη τότε».